Ev almak zorlaşıyor: Konut satışlarında dikkat çeken detaylar!
Türkiye’de konut fiyatlarındaki artış 2024 yılında enflasyonun altında kalırken, konut satışlarındaki yüksek seyir de dikkat çekti. Ortalama gelire göre ev almak giderek zorlaşırken, kredili satışlardaki seyir de dalgalı seyrediyor. Peki ortalama gelire göre Türkiye'de ev almak kaç yıl sürüyor?
ÖZDER ŞEYDA UYANIK
Türkiye’de 2024 yılı konut satışları açıklandı. 2024 yılında Türkiye’de 1 milyon 478 bin 25 konut satılırken, bunun 212 bin 637 adedi yılın son ayında satıldı.
Aralık aylarına göre bakıldığında, yılın son aylarındaki satışlarda 2024 yılı aralık ayı, fiyatlardaki yükselişin hızlanmaya başladığı 2021 sonrası en yüksek seviyede gerçekleşti.
Yıllık toplam satışlara bakıldığında, 2013-2018 aralığında birbirine yakın seyreden sıfır ve ikinci el konut satışlarında 2018 sonrasında sıfır konutların oranındaki düşüş dikkat çekici oldu.
Faiz indiriminin “adı” yetti
Konut kredisi faizlerindeki yüksek seyre karşın Aralık 2024’te faiz indirimi ay sonunda gelse de ay başından itibaren konuşulan indirimler konut kredisiyle alınan ev oranı, çift hanede kaldı.
2013-2017 döneminde yüzde 30 seviyesinde olan kredili (ipotekli) satış oranı 2018’den bu yana yüzde 12,8 seviyesinde seyrederken, 2024’te aralık ayında ipotekli satılan ev oranı yüzde 10,9 oldu.
Vatandaşın ev almak için kaç yıl çalışması gerekiyor?
İpotekli satışlarda yeniden bir kıpırdanma görünse de krediyle ev almak hem yüksek faiz oranları hem de yüksek ev fiyatları nedeniyle giderek zorlaşıyor.
TÜİK’in Gelir Dağılımı İstatistikleri ve TCMB’nin Türkiye Konut Birim Fiyatları verisine göre, ortalama gelirle Türkiye’de ev almak giderek zorlaşıyor. Ancak dar gelirli vatandaş için ise tablo çok başka bir görünüme bürünüyor.
Ortalama yıllık hanehalkı kullanılabilir gelirine göre, 100 metrekare ev almak 2010-2020 döneminde ortalama 6 yıl olurken, 2021’de 8 yıla, 2022 ve 2023’te 17 yıla ve 2024’te de 10 yıla çıkıyor.
Dar gelirlinin ev alması imkansıza yaklaştı
Gelir gruplarına göre bakıldığında, en üst gelir grubunun ortalama yıllık geliri ile ev alma süresi 2010-2020 döneminde 3 yıl olurken, 2021’de 4 yıla çıkıyor. 2022 ve 2023’te 10 yıl olurken, 2024’te 5 yıla geriliyor.
En düşük gelir grubuna bakıldığında ise ortalama hanehalkı geliri ile 2010-2020 döneminde 100 metrekare ev alabilmek için ortalama 16 yıl çalışmak gerekirken, 2021’de 22 yıl, 2022’de 52 yıl, 2023’te 55 yıl çalışmak gerektiği görülüyor. 2024’te ise çalışma süresi 31 yıla gerilese de yüksek kalmaya devam ediyor.
