Gemi inşada moraller yükseldi

Aysel YÜCEL

Gemi ve yat ihracatı hızlandı. Yılın ilk iki ayında yüzde 70’in üzerinde daralan sektör, mart ayından sonra nisanda da ihracatını en fazla artıran sektör olarak öne çıktı. DÜNYA’ya konuşan GYHİB Başkanı Cem Seven, yılsonunda 1 milyar 400 milyon dolarlık ihracat öngördüklerini söyledi. Bu rakama ulaşılırsa son 11 yılın ihracat rekoru kırılmış olacak.

Gemi inşa sektörü, pandeminin damga vurduğu 2020’de, seyahat engellerini ‘jet uçak’ çözümü ile aşarak yılı yüzde 31 artışla 1 milyar 375 bin dolarlık ihracat ile tamamlamıştı. Pandemiye rağmen sektör 2020’de son 10 yılın ihracat rekorunu kırmıştı. 2021’e umutlu başlayan gemi inşacılar, ihracatta yeni bir rekor hedefi koymuştu. Ancak, yılın ilk iki ayında ihracat rakamları hedefl endiği gibi olmadı. Ocak ayında yüzde 60 düşüşle 42 milyon dolarlık ihracat yapan sektörde, şubat ayında kayıp yüzde 90’a ulaştı ve 14 milyon dolarlık dış satış yapılabildi. Mart ayında ise negatif tablo pozitife dönerek, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 123 yükselişle 153 milyon dolarlık gemi ihracatı gerçekleşti. Nisan ayında da 2020’ye oranla yüzde 279 artışla 109 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Mart ve nisan aylarında artış oranının yüksek olması baz etkisi kaynaklı olsa da 100 milyon doların üzerine çıkılması sektöre moral verdi. Bu doğrultuda ilk 4 aylık rakamlara bakıldığında, sektör ocak-nisan döneminde geçen yılın yüzde 9.3 gerisinde kalarak 321 milyon dolar milyon dolarlık gemi ihraç etti.

Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği (GYHİB) Başkanı Cem Seven, “Mart ayında olduğu gibi nisanda da ayında da Türkiye’nin ihracatını en yüksek oranlı artıran sektörleri arasında yer almaktan memnuniyet duyuyoruz. Yüksek teknoloji ihtiva eden ve inovatif unsurlar barındıran ihracat yapmamızın başarımızda payı çok büyük” dedi. Seven, tersanelerde yapımı devam eden ve teslimini önümüzdeki aylarda gerçekleştirilecek olan gemiler olduğunu, ihracat artışının ilerleyen aylarda da devam edeceğini öngördüklerini söyledi. Cem Seven, yılsonunda 1 milyar 400 milyon dolarlık ihracat rakamına ulaşmayı öngördüklerini belirterek, “AB bankaları ile teminat mektubu sorununu çözebilirsek 2022’de bu rakam 2 milyar dolara çıkabilir” diye konuştu.

Teşvik başvuruları arttı

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın geçen hafta açıkladığı Mart 2021 Yatırım Teşvik Belgesi listesinde gemi inşacıların başvuruları dikkat çekmişti. Mart ayında 19 milyar 755 milyon liralık sabit yatırım öngören 1256 proje için yatırım teşvik belgesi düzenlenirken, firma bazında en yüksek teşvik Cemre Marine için düzenlendi. Cemre, Yalova’da 3 ayrı balıkçı gemisi projesi için toplam 1 milyar 199 milyon 660 bin liralık teşvik başvurusunda bulundu. Tersan Tersanesi’nin inşa edeceği balık işleme fabrikası gemisi için 412 milyon liralık yatırım teşviğe bağlandı. Hat-San ve Çeksan da yatırım teşvik,ne başvuran diğer tersaneler oldu. Tersan bu yıl ihracatta yüzde 200’e yakın artış bekliyor. Cemre yetkilileri de ihracatta bu yıl artış beklediklerini söyledi.

Norveç’ten çevreci ve teknolojik gemi talebi arttı

Ocak-nisan döneminde yapılan ihracatın 147 milyon dolarlık kısmını Norveç’e yapılan balıkçı gemileri oluşturdu. Estonya, Romanya, İzlanda, Kanada, Şili ile Birleşik Krallık gibi ülkelere 50 milyon dolarlık römorkör ihracatı yapıldı. Bu dönemde 32.5 milyon dolarlık motor yat ihracatı yapıldı, 21 milyon doları ABD’ye yönelik olarak gerçekleşti.. 28.2 milyon dolar tutarında deniz tankeri ile 20.4 milyon dolar tutarında da yan sanayi ihracatı gerçekleştirildi. Bu ürün gruplarının yanı sıra diğer yüzen araçlar ve gemiler olarak da 36 milyon dolara yakın ihracat yapıldı. Cem Seven, “Norveç’e ihracatın artmasının bir nedeni de Norveç’in yüksek teknoloji içeren ve çevreci gemiler için çeşitli dönemlerde destekleri artırması” dedi.