Çelik ticaretinde pusula şaştı
Ukrayna’daki savaş çelikte fiyat, talep ve üretim dengelerini değiştiriyor. Talebin güçlü ancak üretimin yavaş olduğu Avrupa ile üretimin arttığı Asya arasında fiyat farkı büyüyor. Asya alıcı konumundan satıcı konumuna geçiyor.
Evrim KÜÇÜK
Ukrayna'daki savaş, küresel uzun çelik ürünleri pazarındaki görünümü bir anda değiştiriverdi. Bu yıla girerken piyasada fiyatları talebin belirlemesi bekleniyordu ancak şimdi fiyatların itici gücü arz. Rusya’ya aşamalı olarak yeni yaptırımlar açıklanıyor, Ukrayna’nın üretimi baltalanıyor. Uluslararası İnşaat Demiri İhracatçıları ve Üreticileri Birliği (IREPAS) raporuna göre, hem uzun hem de yarı mamul tarafında yaşanan sıkıntılar, aynı coğrafyadaki Türkiye dahil bazı ülkeler için fırsat olarak gösteriliyor.
IREPAS, Ukrayna’daki savaşın sektörde oyunun kurallarını nasıl değiştirdiğine dair bir rapor hazırladı. Raporda savaş sonrası fiyat, talep ve üretim dengelerinin nasıl yeniden şekillendiğine dair tespitlere yer veriliyor. Rapordan satır başları şöyle:
Asya ve Avrupa arasında fiyat dengesi bozuluyor
Batı yarımkürede talep var ancak arz sorunu yaşanıyor. Doğu yarımkürede de istikrarlı bir talep var, ancak Çinli ve Güneydoğu Asyalı üreticilerin güçlü varlığı bu iki bölge arasında fiyat farkı yaratıyor. Sonuç olarak, Asya ile dünyanın geri kalanı arasında bir fiyat dengesizliği var. Türk menşeli nervürlü demir ve filmaşin fiyatları ile Çin, Vietnam veya Malezya menşeli ürün arasındaki fark ton başına 100 dolardan fazla. Kuzey Amerika ve AB / İngiltere pazarları arasındaki fiyat farkı daha da büyük. Uluslararası pazarlar her zamankinden daha bölgesel hale geliyor. Avrupa şu an çelikte en yüksek fiyata sahip bölge. Asya ve özellikle Çin fiyatları her yerden önemli ölçüde daha düşük. Çelik ticareti Asya'ya satıştan, Asya'dan satın almaya doğru yön değiştiriyor.
AB'de talep ve fiyatlar arttı
AB'li üreticiler uzun vadeli taahhütlerde bulunmak istemiyor. Daha çok günlük olarak stoktan satışlar tercih ediliyor. Bazı fabrikaların kapasite kullanım oranlarını düşürmesi endişesiyle inşaat şirketlerinin, projelerindeki malzemeyi garanti altına almak istemesi normalden fazla talep yaratıyor. İthalat opsiyonlarının azalması fiyatlarda yukarı yönlü hareketi destekliyor. ABD'de ise talep ve arz daha yatay bir görünüm sergiliyor. Ancak yerli üreticilerin tam kapasite çalıştığı dikkate alındığında, talep artışı halinde alımların ithalat ile telafi edilmesi beklenebilir. ABD'deki fiyatların da yükselişe yatkın olduğu söylenebilir.
Türkiye için daha fazla hurda
Küresel hurda segmentinde Rusya ve Ukrayna’dan tedarik neredeyse durma noktasına geldi. Açık, Avrupa’dan karşılandı. Özellikle Türk üreticiler açığı telafi etti.
Hurdada işlem azalıyor, fiyatlar düşüyor
Londra Metal Borsası'ndaki kısa vadeli hurda vadeli işlem kontratları, 7 Nisan'a kadar olan haftada keskin bir şekilde düşerken, ticaret hacimleri geriledi. S&P Global Commodity Insights tarafından değerlendirilen Platts Nisan kontratı 7 Nisan'da 8.75 dolar/ton düşüşle 636.50 dolar/ tona geriledi. Mayıs kontratı 30.75 dolar/ton düşüşle 609.50 dolar/ tona indi. Haziran kontratı da 35 dolar/ton düşüşle 599.50 dolar/ ton seviyesine geldi. Yılın ikinci çeyreğinde vadeli fiyatların nisan kontratlarına oranla gerilemesi yani artan ‘bacwardation’ yatırımcının hurda fiyatlarında gevşemenin süreceği beklentisine işaret ediyor.
Türk hurdasında yatay seyir
İç piyasaya bakıldığında, birinci sınıf ağır ergitme hurdası 1/2 (80:20) ithalatı için 1 ay vadeli fiyatlar, çoğu üreticinin alım yapmakta temkinli davranması nedeniyle 8 Nisan’da 638 dolar/ton CFR seviyesinde yatay bir görünüm sergiledi. İç piyasadan değerlendirmede bulunan bir sektör temsilcisi, "Piyasa istikrarlı ama sakin, bu yüzden önümüzdeki hafta üreticilerden talep artışı görmezsek fiyatlarda gerileme yaşanabilir” dedi. 7 Nisan haftasında LME hurda vadeli işlem hacmi, bir önceki haftadaki 85 bin 690 tondan 22 bin 790 tona geriledi.
Türkiye’de inşaat demiri fiyatı istikrarlı
Kısa vadeli inşaat demiri vadeli sözleşmeleri de 7 Nisan'a kadar olan haftada hurdaya paralel olarak güçlü kayıplar gördü. Nisan kontratı 10.50 dolar/ton düşüşle 939.50 dolar olarak değerlendirdi. Mayıs kontratı 16 dolar gerileyerek 929.50 dolara doğru gevşerken, Haziran kontratı ise 11 dolar düşüşle 919.50 dolar oldu. Türkiye fiziki inşaat demiri ihracat fiyatları, 7 Nisan tarihinde 955-960 dolar/ton arasında istikrarlı görününken, Türkiye’deki firmalar Avrupa’nın diğer ihracat pazarlarına kıyasla yüksek fiyatları kabul etme konusunda daha istekli yolduğunu belirtiliyorlar.
