Borsa büyümek için yasanın uygulamaya geçmesini bekliyor

Barış SEDEF

İSTANBUL-Türkiye fikri, sınai ve mülkiyet son yıllarda kayda değer bir ivme yakaladı. 2021’in ilk çeyrek verileri de bu durumu teyit eder nitelik taşıyor.

Bu kapsamda yılın ilk çeyreğinde pandemiye rağmen yurt içi patent başvuruları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 28, marka başvuruları yüzde 47 ve tasarım başvuruları yüzde 15 artış gösterdi. Diğer yandan şirketlerin toplam varlıkları içerisindeki oranı her geçen gün artan fikri, sınai ve mülkiyet hakları ayrıca finansman aracı özelliğine de sahip.

Bu konuda yasa olmasını rağmen, uygulama yok. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Patent ve Marka Vekilleri Meclis Başkanı Kemal Yamankaradeniz, fikri, sınai ve mülkiyet haklarıyla telif haklarının kredi teminatı olarak kullandırılabilecek yasal düzenlemenin bulunduğunu ancak ilgili düzenlemeyle alakalı altyapısal çalışmaların yapılmadığını söyledi.

6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu ve 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nda yer alan düzenlemeler ile sınai mülkiyet hakları ve telif haklarının kredi teminatı olarak kullandırılabileceğine vurgu yapan Yamankaradeniz, “Firmaların hali hazırdaki patent ve markalarını değerleyerek bilançolarda alt başlıklar halinde yer alması gerektiği konusunda BDDK ve diğer kamu kuruluşları çalışmalar yapmalı. Marka ve patentlerin finansman kullandırma aracı olması konusu 2017 yılında çıkarılan 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nda yer alırken, bu bağlamda etkili bir mekanizmanın oluşturulmaması, ihtisas alanı konusunda bir uzmanlık yapısının olmaması Kanunun uygulanabilirliği konusunda sorunların oluşmasına neden oluyor. Eğer ilgili düzenlemeleri yaparsak patent ve markaların şirketlerin bilançolarında yer almasıyla birlikte borsamızın hacmi büyüyecek.” dedi.

Patent ve marka değerleme uzmanları yetiştirilmeli

Patent ve değerleme konusunda belirli uzmanlık alanları oluşturularak SPK’nın da katkılarıyla bir sistemin ortaya konulması gerektiğine dikkat çeken Yamankaradeniz, “Sonuç itibarı ile sınai mülkiyet hakları uzmanlık gerektiren bir süreç. Belli bir eğitim ve sınav sistemi oluşturularak patent ve marka değerleme uzmanları yetiştirilmeli. Bu olursa sürecin finansman ayağı devreye girecek. Sonrasında bankacılık sektörü de bir yönetmelik çıkararak patent ve markaların değerleme usulüne yönelik bir çalışma yapabilir. Bu konudaki kanun 4 yıl önce çıkarıldı. BDDK ve Bankalar Birliği’nin bu konuda çalışma yapması gerekiyor. Mevcut Kanun ortada ancak uygulaması yok.” açıklamasında bulundu.

İhracat rakamlarına yansıması üç yıl sürebiliyor

Patent ve faydalı model alanında yapılan geliştirmelerin ticari hayata yansımasının kolay olmadığının altını çizen Kemal Yamankaradeniz, “Bugün geliştirilen bir ürünün ticarileşmesiyle birlikte ihracat rakamlarımıza yansımasına kadarki süre 3 yılı geçebilir. Bunun dışında sanayide geliştirilen projelerde patent ve marka vekillerinden faydalanılması gerektiğini düşünüyorum. Özellikle iş dünyasının yapacakları çalışmalarda patent ve marka vekillerini dahil etmeleri oldukça önemli.” değerlendirmesinde bulundu.

Savunma sanayisinde yapılan hamlelerin patent sayılarına yansıdığına işaret eden Yamankaradeniz, “Yerli otomobil konusunda yapılan çalışmaların sınai mülkiyet hakları konusunda sektörü yenileyeceğini düşünüyoruz. Yeni nesil ekosistemde yapay zeka kavramının daha fazla öne çıkması bu bağlamda daha etkin bir mekanizmanın oluşmasına ve patent çalışmalarının artmasına neden oluyor.” şeklinde konuştu.

TÜRKPATENT’le protokol imzaladı

Patent ve marka vekillerini bir araya getirerek aradaki iletişimi güçlendirmeyi hedeflediklerine dikkat çeken Kemal Yamankaradeniz, “Bu kapsamda Türk Patent ve Marka Kurumuyla TOBB’u aynı platformda birleştirme adına bir iş birliği protokolü hazırlanmasını önerdik. Biz bu iş birliği protokolünün hazırlanmasına öncülük ettik. Bu protokolden sonra biz, çalışmalarımızın hızlanacağını düşünüyoruz. Nisan ayında imzalanan protokolde amacımız patent ve marka vekillerine gerek seminer gerekse eğitim konusunda yapılacak çalışmaları TÜRPATENT ile birlikte vermek” şeklinde konuştu. Yamankaradeniz, TOBB bünyesindeki meclis üyelerine patent ve markanın sağlamış olduğu katkıları anlatacaklarını da sözlerine ekledi.

Sektörün beklentileri:

• Sınai mülkiyet haklarının uygulamada finansman aracı olarak kullandırılması
• Patent değerleme uzmanlarını yetiştirecek yapısal mekanizmaların oluşturulması
• Sanayicilerin patent ve marka vekillerinden daha fazla faydalanması
• Telif hakları ile fikri, sınai ve mülkiyet haklarının şirket bilançolarına yansıtılmasını

Rakamlarla Türk patent sektörü

2403
yılın ilk çeyreğinde yapılan toplam patent başvurusu

%47
geçen yılın ilk çeyreğine göre marka başvurularındaki artış

1824
yılın ilk çeyreğinde yapılan faydalı model başvuruları