Avrupalı, ayakkabıda Türk kalıbı istiyor
Pandemide Uzakdoğu menşeli tedarik zinciri kırıldı. Yeni dönemde yıldızı parlayan Türk ayakkabı sektörü ise, Puma’dan Lotto’ya, Steve Madden’dan Skechers’a kadar onlarca yabancı markanın gözde üretim merkezi oldu. Ayak yapısına göre üretimde Avrupalı müşterinin beğenisini kazanan Türk üreticiler, bu yıl ihracatta 1 milyar doları aşmayı hedefliyor.
Ayakkabı, Türkiye’nin ihracat potansiyeli yüksek sektörlerinden biri. Çünkü, Türkiye’ye yaklaşık 4 saatlik uçuş mesafesindeki ülkelerin toplam ayakkabı ithalatının 65 milyar olduğu hesap ediliyor. Türkiye ise bu yıl Cumhuriyet tarihinde ilk kez 1 milyar dolarlık ihracatı aşıp, rekor kırmayı hedefliyor. 65 milyar dolarlık potansiyel düşünüldüğünde 1 milyar dolarlık ihracat oldukça düşük bir rakam. İşte bu nedenle sektör, bundan sonraki süreçte daha agresif pazarlama ve satış yöntemleriyle ihracatta 1 milyar doların da üzerine çıkmayı planlıyor.
Tasarım da satıyoruz
Ayakkabı sektörü hedefe doğru koşarken, altyapısında önemli bir üretim gücü var. Özellikle 2014’te ithalata getirilen ek vergilerle birlikte yurtta yatırım, üretim iştahı arttı. İstanbul’dan Adana’ya, Urfa’dan Antep’e birçok ilde endüstriyel boyutta üretim tesisleri kuruldu. Özellikle Urfa, ayakkabı üretiminin merkez noktalarından biri haline geldi. Öte yandan sektördeki en önemli gelişme Avrupalı ve ABD’li firmaların markajına girmek oldu. Türkiye hazır giyimde olduğu gibi ayakkabıda da hızlı moda markalarının en büyük üretim partneri haline geldi. Amerika’dan Steve Madden, New Balance, Skechers, İngiltere’den Primark, Dune, İspanya’dan Zara, El Corte Ingles, İsveç’ten H&M,Almanya’dan Puma ve daha onlarca ülke ve bu ülkelerin ünlü markalarına üretim yapan Türk firmaları, Uzakdoğulu üreticilerin açık ara önüne geçiyor. Sadece üretim değil, bu firmalara tasarım hizmeti de veren Türkler, özellikle Türk ayak yapısına uygun üretim yaptıkları için de tercih ediliyor.
Endüstriyel boyuta geçildi
Pandemiyle birlikte Uzakdoğu menşeli tedarik zincirinin kırılmasıyla, kalite ve hızlı teslimatta öne çıkan Türkler, bugünlerde yeni üretim ve ortaklık teklifleri alıyor. Türkiye Ayakkabı Sektörü Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (TASEV) Başkan Yardımcısı ve İSO Ayakkabı ve Yan Sanayii Meclis Üyesi Hüseyin Çetin, ayakkabı sektörünün üretimde çok önemli bir noktaya geldiğini söyledi. Sektörün 4 kıtaya ihracat yaptığını belirten Çetin, “Sektör, 6 ayda 500 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Bu yılın sonunda Cumhuriyet tarihinin en yüksek rakamını bulacağız, 1 milyar doları geçeceğiz. Pandemi döneminde orta ölçekli olan firmalar, endüstriyel üretime geçme fırsatı yakaladı. AB’nin istediği standartlara uygun tesisler oluşmaya başladı. Türk kalıplarının da tercih edilmesiyle, sektörün önü açık” dedi. Peki Türk ayak yapısı nasıl? Çetin, “Türk ayak ölçüsü var. Türk ayaklarının üstleri biraz daha etli olur. Bugün dünyada ayakkabıda moda ve trend üreten ülke İtalya ve Türkiye’dir. İtalya’nın kalıpları biraz daha basıktır. Biz kendi kalıplarımızı Türk ayak yapısına göre yapıyoruz ve ayak giyim rahatlığına özen gösteriyoruz. Avrupalılar da bizim bu rahatlığımızı tercih ediyor” dedi.
Üretim Türkiye’ye kayıyor
Türk ayakkabı sektörü, yabancı devlerin gözdesi konumunda. Avrupalı ve ABD’li ayakkabı firmaları, üretimi Türkiye’ye kaydırıyor. Türkiye’de 2014’te ithalata getirilen ek vergilerle üretimde gaza basan ayakkabı sektörü, bugün 15 bin 700 üreticisiyle Avrupa’nın merkezi konumunda. Deri ayakkabıda Çin’e karşı fiyat avantajı yakalayan sektör, yabancılardan üretim için yoğun talep almaya başladı. Urfa’da 10 firmanın kümelenerek günde 50 bin çift üretim yaptığını, şimdi aynı bölgede ikinci bir üretim merkezi için düğmeye basıldığını, ayrıca Beylikdüzü’nden Adana’ya birçok KOBİ’nin artık devlere üretim yapmak için işi endüstriyel üretim boyutuna taşıdığını belirten Çetin, “Önümüzdeki aylarda da Avrupalı bir dev için 20-30 üretici bir araya gelip ortak bir üretim projesi üzerinde konuşacağız” dedi. Dünyanın 6. büyük, Avrupa’nın ise en büyük üretim kapasitesine sahip olduğumuzun altını çizen Çetin, “Geçtiğimiz günlerde düzenlenen Aymod ayakkabı fuarına yabancılar yoğun ilgi gösterdi. Kış koleksiyonu için siparişlerini verdiler. Şimdi 18-20 Temmuz’da İtalya’daki Garda fuarına da 60’ın üzerinde Türk firması katılıyor. Türkler artık endüstriyel üretimle ihracata odaklandı” dedi.
İtalyan Lotto’ya üretim yapıyor
Spor ayakkabı konusunda uzmanlaşan ve Lig markasıyla ihracat yapan İçten Spor Ayakkabı’nın Yönetim Kurulu Üyesi Berke İçten de, bugünlerde özellikle Avrupalı firmaların üretim yaptırmak için kapılarını çaldığını söyledi. Lig markalarıyla üretimlerinin yüzde 35’ini ihraç ettiklerini, son 2 yıldır da İtalyan Lotto markasının futbol ayakkabılarını ürettiklerini açıklayan İçten, “Bu da üretimimizin yaklaşık yüzde 10’unu oluşturuyor” dedi. Türkiye’nin 4 saatlik uçuş mesafesindeki ülkelere ihracat potansiyelinin yüksek olduğunu belirten İçten, “Fırsat çok büyük. Türklerin üretim gücü ve kalitesi pandemide bir kez daha ortaya çıktı. Bu dönemde Uzakdoğu menşeli tedarik zinciri kırıldı. Türkiye üretimde daha da popüler hale gelecek” dedi.
