Arz sıkıntısı kereste ve tomruk fiyatlarına tavan yaptırdı

MEHMET HANİFİ GÜLEL

Yurtiçi ve yurtdışı piyasalarda arz-talep dengesizliği kereste fiyatlarına yansıdı. Pandemi nedeniyle tüm dünyada insanların ahşap konutlara yönelmesiyle keresteye adeta talep patlaması yaşanıyor. 2020 yılının ortalarında artan taleple ile birlikte kereste fiyatları Türkiye’de de yüzde 100’ün üzerinde artış gösterdi. Son 3 haftada birinci sınıf çam kerestenin metreküp fiyatı 3500 liradan 5000 liraya yükseldi. Uluslararası kereste fiyatları ise 7 aylık yükselişini sürdürerek metreküpü 500 dolardan 1372 dolar seviyesine ulaştı.

Kuzey Amerika'da 3 kat arttı

Türkiye Orman Ürünleri Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TORİD) Başkanı Göksel Korkmaz, pandemi nedeniyle 2020 yılında küresel ölçekte üretimde duraksamalar ve kapasite kullanımında ciddi azalmaların kerestede arz talep dengesizliği yarattığını bununda fiyatlara yansıdığını kaydetti.

Tedarik zincirindeki kesintilerin telafisinin hızla yapılmadığına dikkat çeken Korkmaz, fiyat artışının sadece Türkiye’ye özgü bir durum olmayıp, tüm dünyada yaşandığını kaydetti. Korkmaz, Kuzey Amerika pazarındaki kereste fiyatlarının ocak-nisan aylarında 3 kat artış gösterdiğini ifade ederek, şöyle devam etti: “ABD’de 2008-2009 yıllarında yaşanan Mortgage krizi nedeniyle kereste üretimi yapan fabrikaların sayısı azaldı ve şu anda bildiğimiz kadarıyla mevcutta 3 bin kereste üretimi yapan tesis var ve bu kapasite talebi karşılamak için yeterli değil. 2021 yılının ilk 2 ayında ABD’nin Avrupa ülkelerinden ithal ettiği kereste miktarı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19 artış gösterdi. Avrupa tarafında ise İngiltere’nin Brexit sonrası yeni uygulamaların etkisini en aza indirmek amacıyla 2021 yılı girmeden gerçekleştirmek istediği kereste ithalatı 2020’in sonlarında büyük artış gösterdi. Çin ve diğer Asya ülkelerinin hâlihazırdaki yüksek talebi artarak devam ederken, yapıda ahşap kullanım yasağını yeni kaldıran Hindistan’dan gelen yeni yüksek talep mevcut arz talep makasını daha da açtı. Görüldüğü üzere ABD kaynaklı talep artışı hem Avrupa hem de Asya piyasalarını etkileyerek fiyat artışını tetikledi. Oduna dayalı ahşap ürünlerinin tamamı bu artıştan nasibini alıyor. Uluslararası nakliyatta konteyner taşımacılığındaki zorluklar ve fiyat artışları da bu yangına benzin döktü.”

Tomruk fiyatları yüzde 90 arttı

Globalde uygulanan politikaların istihdam ve katma değerin ülke içinde kalması ve nihai ürünün ihracata gönderilmesi şeklinde gerçekleştiği bilgisini veren Korkmaz, “Yüksek döviz kuru avantajı elde etmek amacıyla yurtiçindeki sektörlerin hammadde ihtiyacının yeterince karşılanmadan ihracata gönderilmesi tasvip edilemez. Kereste ihracatının katma değerli hale getirilerek ihraç edilmesi konusunda görüşümüzü yetkili birimlere bildirdik. Ayrıca üretim yapan istihdam yaratan masif ahşap, kereste, ahşap ambalaj üreticileri için de enflasyona endeksli sabit fiyatlı hammadde satış sistemine geçilmeli. Yine tesis sahibi üreticiler son 4-5 aylık dönemde tomruk fiyatlarındaki artışın ortalama yüzde 90’a vardığı görülen ihalelerden hammadde satın almak zorunda kalmamalıydı” diye konuştu.

Mobilyada zam Ramazan sonrasında

Mobilya sektörünün istihdam dostu, yerli kaynakları kullanan ve son 20 yılda dünya pazarında kendinden söz ettiren bir Türkiye mobilyası anlayışının oluştuğunu kaydeden Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Güleç, sektörün 200 ülkeye ihracat yaptığını ve 36 bin üreticiden 12 binden fazlasının direkt ihracatçı olduğunu bildirdi. En son hedefledikleri ABD’ye ilk çeyrekte yüzde 60 ihracatlarını artırdıklarını ifade eden Güleç, “Bu sene pandemiye rağmen ihracatımızı artırarak ve 5 milyar dolara yakın ihracat hedefliyoruz. Mobilya katma değeri sağlayan sektörlerden bir tanesi. Orman ürünlerinin en katma değerli şekilde işlenip ihraç edilmesi gerekiyor. Maliyetlerimiz yüzde 20’nin üzerinde arttı. Çünkü dövize bağlı olan sünger, kumaş fiyatlarındaki artışın yanı sıra yonga levha ve kereste zamları mobilyada zam kaçınılmaz olacak. Önümüzdeki dönemle beraber hemen Ramazan’da sonra yüzde 25 zam artışları başlayacak” dedi.