Veldo Makine, piroliz tesisiyle tarım ve teknolojinin geleceğini değiştirmeyi hedefliyor
Veldo Makine Ar-Ge A.Ş., Mersin’de kurduğu piroliz tesisinde organik ve plastik atıkları karbon, gaz ve yağ gibi ürünlere dönüştürüyor. Atıklardan ayrıştırılan karbon toprağın su tutma kapasitesini artırıyor, mikrobiyolojik canlılığı destekleyip kirliliği önlüyor. Karbonun önce aktif karbona, sonrasında ise grafene çevrilmesi ise dünyanın en ileri teknolojili bataryasını üretmenin kapılarını aralıyor.
ADNAN AÇIKGÖZ / MERSİN
Aldo Grup bünyesindeki Veldo Makine Ar-Ge A.Ş., organik ve plastik atıkları dünyada ilk niteliği taşıyan oksijensiz ortamda yüksek sıcaklıkla parçalayarak katı, sıvı ve gaz ürünlere dönüştürmek amacıyla, Mersin’in Erdemli ilçesindeki Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’ne ait bin 300 dönümlük arazinin 700 metrekaresine 50 milyon lira bedelle piroliz Ar-Ge tesisi kurdu.
Mersin Üniversitesi (MEÜ) ortaklığı ve TÜBİTAK onayıyla oluşturulan projede zeytin çekirdeği, ceviz ve Antep fıstığı kabuğu gibi tarımsal atıkları, sera naylonu ve meyve taşıma kasası benzeri tarımsal plastikleri işleyen Veldo; şuan için zeytin çekirdeğinden açığa çıkan gazdan elektrik, ürün alt sıvısından organik gübre ve bitki koruma ilacı, sıvı katranından su geçirmez yalıtım maddesi, posadan ise toprak koruma malzemesi olarak kullanılabilen karbon elde ediyor. Benzer şekilde işlenen plastikten ise sürdürülebilir katı, sıvı ve gaz yakıt üretiliyor.
Zeytin karbonu tarım ve pil teknolojisine, sıvısı ise insan sağlığına değer katacak
Veldo Makine Ar-Ge A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Veli Doğan, projenin kazanımlarından söz etti.
Oksijensiz ortamda 700 derecede ısıtılan atıkların doğaya zarar vermediğini vurgulayan Doğan, “Zeytin posasından çıkan karbonu, Türkiye’de stratejik ürün kapsamına alınan aktif karbon haline getirebiliriz. Ünitenin Ar-Ge çalışmaları tamamlandı, makineyi imal etmeye çalışıyoruz. MEÜ, karbonu aktif hale getirerek kullanım alanlarını araştırdı. Aktif karbonun ilk denemede bin 200 metrekarelik yüzey alanıyla topraktaki bakterileri ve zehirli kimyasalları hapsettiği belirlendi. Aktif karbon toprağı temizliyor, üretim ve rekolteye pozitif etki ediyor. Öte yandan aktif karbonu grafene çevirebilirsek, dünyanın en ileri teknolojili pilini yapabiliriz. Böylelikle bir elektrikli araç kısa sürekli bir şarjla çok daha uzun yol kat edebilecek. Şuan grafenin 50 miligramı 3 bin liraya satılıyor. Elimizdeki 50 ton karbonu grafene çevirdiğimizde Türkiye ekonomisi değişir. Yine MEÜ, elde ettiğimiz sıvının zararlı mantarlar, bakteriler, kanser ve mide ülseri üzerindeki etkisini araştırıyor. Bu proje, ülkemizi dünyada en üst seviyeye çıkaracak. Bitkisel atıkların ayrıştırmasından hidrojen de üretebiliyoruz. Aynı sıvı suyun iletkenliğini yükseltmeden PH derecesini düşürüyor. Bunların dünyada başka bir örneği yok” dedi.
“Toprağı tedavi ediyoruz”
Türkiye’de yıllık 7 milyar liralık bitki koruma ürünü ve gübre ithalatı yapıldığına dikkat çeken Doğan, ünlü bir markanın kimyasal içerikli bitkisel koruma ilacını litresi 3 bin liradan sattığına işaret ederek, “Çiftçimiz kimyasal ürünleri sürekli kullanmak zorunda ama biz toprağı tedavi ederek bu sürekliliği ortadan kaldırıyor, Türkiye tarımının yönünü değiştiriyoruz. Türk tarımı için bu yatırımdan vazgeçmeyiz. Şuan sadece zeytin özelinde konuşuyoruz. Diğer atıkların işlenmesiyle çok farklı sonuçlara ulaşabiliriz” ifadesini kullandı.
“Biyodizel tesisi iddiaları gerçeği yansıtmıyor”
Piroliz Ar-Ge tesisinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı izninden sonra kurulduğunu dile getiren Doğan, “Kurulumdan hemen sonra, 1’inci derecede doğal sit alanı olan Alata’nın mimari yapılaşmaya açılacağı ve tesisimizin biyodizel üretimi yaptığı ileri sürüldü. Bu iddialar gerçeği yansıtmıyor. Geldiğimiz noktada tesis, ÇED raporu eksikliği ileri sürülerek kapatıldı. Ar-Ge tesislerinin ÇED’e ihtiyacı yoktur. Yıpratıcı bu sürecin ardından tesisimizi taşıma kararı aldık” diye konuştu.
