Urfa’da transformatörcülerin gündeminde ‘kümelenme’ var

Mehmet Nabi Batuk / Şanlıurfa

Türkiye’nin transformatör üretiminin yaklaşık yüzde 60’nın gerçekleştirildiği Şanlıurfa’da kümelenme yaratacak yan sanayi yatırımları hızla devam ediyor. Onlarca küresel transformatör üreticilerinin yer aldığı Şanlıurfa Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulan mega ham madde tedarik mağazasının ardından yan sanayi alanında krep boru, kraft kağıt, ve dalga duvar fabrikaları üretime başladı. Son olarak seramik izolatör fabrikasında da deneme üretimi yapıyor.

Transformatör yan sanayi yatırımları kentte markalaşan firmalara yüksek rekabet gücü sağlarken, sektör temsilcileri tam kümelenme için yeni bir yapı kurmayı amaçlıyor. Şanlıurfa Sanayici İş İnsanları Derneği (ŞUSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Korkut Polat, transformatör sanayicileri ve yan sanayi firmalarının yarattığı sinerjinin tüm kent ekonomisine olumlu yansıdığını söyledi.

Ancak sektörel firmalar arasındaki ticari etkileşimin kontrolsüz olarak ilerlediğine dikkat çeken Mehmet Korkut Polat, “Kontrolsüz güç güç değildir. Bölgemizdeki transformatör üretim iştahı ehil ve bilinçli eller tarafından koordine edilmediği zaman istenmeyen sonuçlarla karşılaşabiliriz. Bu kontrolsüzlüğün en büyük sonucu ihtiyaç fazlası yeni fabrikaların kurulması olacaktır. Sonsuz kaynak ve zaman olmadığı gibi sonsuz ham madde de yok. Sektörde haksız rekabet koşulları oluşmadan sayıları 60 yaklaşan transformatör üreticilerimizin doğru ve sürdürülebilir kümelenme modeli ile bir birlik kurmasında fayda var” dedi.

İşletmemeler arasında kalifiye personel savaşı yaşanıyor

Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası’nın bu alanda daha çok sorumluluk alması gerektiğini söyleyen Mehmet Korkut Polat şöyle konuştu:

“ŞUTSO mevcut yapısı ve kurumsal olanaklarıyla burada önemli bir rol oynayabilir. Ancak ŞUTSO’nun sanayi hizmet altyapısının daha da güçlendirilmesi gerekiyor. Biz ŞUSİAD olarak bu alanda ŞUTSO’ya elimizden gelen tüm desteği vermeye hazırız. Sektörümüzdeki firmaların koordinasyona ve yeni yatırımlarda doğru verilerle yönlendirilmeye ihtiyacı var. Bunun için de yatırım destek ofisi, endüstri 4.0, yalın üretim,  kurumsallaşma ve markalaşmaya destek verecek yeni birimler oluşturulmalı.

Şuanda sektörümüzde işletmeler arasındaki rekabet bir kalifiye personel savaşına döndü. Bu durum işçilik maliyetlerinin yukarı yönlü artmasına neden olurken firmalarımızın küresel pazarlardaki rekabet gücü azalıyor. Bu nedenle sektörümüzde yer almak isteyen yeni girişimcilerin transformatör ham maddesi ve yedek parça alanında yatırımlara yönelmesi gerekiyor. Artık sürdürülebilir kümelenme modeline yönelmeliyiz. Yan sanayi ve yedek parça tedarikinin hızlanması ile birlikte sektöre lokomotiflik görevini üstlenen transformatör markalarımız Orta Doğu, Afrika ve Avrupa pazarında Made İn Urfa algısını oluşturmak için gücünü pekiştirecektir.”

“Profesyonel ve küresel bir yaklaşım kurulmalı”

MEKSAN Trafo Yönetim Kurulu üyesi Hamza Tavas ise sektörde doğru bir kümelenme modelinin geliştirilebilmesi için profesyonel ve küresel bir yaklaşıma ihtiyaç olduğunu ifade etti. Kümelenme modeli içerisinde yer alacak firmaların birbirlerinin üretim proseslerine, nitelikli personellerine, teknolojik altyapılarına, dış pazar bağlantılarına ticari etik açıdan yaklaşması gerektiğini vurgulayan Hamza Tavas, şunları söyledi:

“Kümelenmemiz; bölgemizdeki işletmelerin imalat yeteneğinin korunması, geliştirilmesi ve sürdürülebilir büyümesini sağlayacak. Sektörümüzde işletmelerimiz arasında karşılıklı arz ve talep dengesini görebilmemiz için eşdeğer kurumsal kimliğe sahip işletmeler yaratmalıyız. Bu sayede firmalar imalatta birbirlerini tamamlayacak üretime yönelik fırsatları en iyi şekilde değerlendirebilir. Kümelenme sağlanırsa sektörümüzle ilgili teknolojik ve akılcı projeler daha da geliştirerek ortak akıl ile daha verimli bir strateji geliştirilebilir.”

Üniversite sanayi işbirliği kümelenmeye aktif katkı sağlar

Transformatör üretiminde sektörel bazda kalitenin artırılması için üniversite sanayi işbirliğine daha çok önem verilmesi gerektiğini vurgulayan Hamza Tavas şöyle konuştu:

“Kümelenmenin en önemli faydası firmalarımızı merkezi ve yerel yönetimlerin sağladığı teşvik vb. olanaklardan azami şekilde faydalanabilecek bir seviyeye getirmesidir. Ancak kümelenmenin doğru verilerle ve birbirine eş değer olan firmalar arasında kurulması için de bir çatıya ihtiyaç var. Eğer sektör olarak bu kurumsal yapıyı oluşturmayı başarırsak hem sektörel büyümemiz hızlanır hem de piyasada bir denge unsuru oluşturup devlet desteklerinden daha sağlıklı bir şekilde yararlanabiliriz.

En önemlisi sektörümüzdeki teknolojik gelişmeleri yakından takip edebilmek ve hayatta geçirilmesini sağlarız. Bu alanda Harran Üniversitesi’ndeki akademik tecrübe ve bilimsel altyapıdan daha çok faydalanmalıyız. Burada tüm paydaş firmalarımıza yönelik olarak ihtisas Ar- Ge merkezi kurulabilir. Bu merkez sayesinde hem ürünlerimizin kalitesi artar hem de kapasitelerimiz daha da büyür” dedi.

 “Organizasyon kurulmadan kümelenmenin bir anlamı olmaz”

Trans-El Transformatör Yönetim Kurulu Üyesi Müslüm Kara, Urfa’da transformatörcüler arasında kümelenmenin avantajlarının kullanılabilmesi için firmalar arasındaki iletişim ve koordinasyonun daha da güçlendirilmesi gerektiğini söyledi. Firmalar arasında organizasyon olmadan kümelenmenin bir anlam ifade etmeyeceğini kaydeden Müslüm Kara, “Girişimcilerimizin yatırım enerjilerini daha rantabıl alanlara çevirmeliyiz. Çünkü transformatör üretiminde mevcut sanayicilerimiz belirli bir doygunluğa ulaştı. Önümüzdeki süreçte girişimcilerimizin sektördeki mevcut firmaların elini güçlendirecek yan sanayi kollarına geçmesi gerekiyor.

Örneğin Urfa’da transformatör ile birlikte kullanılan köşk, hücre, direk, travers, tam teşekküllü pano veya transformatör üretiminde kullanılan emaye tel, yassı tel gibi ürünlerin üretimi maalesef yok ya da çok küçük kapasitelerle var. Bunun yanı sıra şehrimizde, sürekli ihtiyacımız olan izolatör ve yassı tel üretimi ile ilgili girişimleri yakından takip ediyor ve bu girişimlerin başarıya ulaşmasını gönülden arzu ediyoruz. Bu alandaki yatırımlar hem girişimcilerimizin hem de bizim gibi uzun yıllardır sektörde olan firmaların elini güçlendirecektir. Şehrimizde enerji sektöründe ne kadar çok farklı ürünü bir arada ihracat pazarlarımıza sunabilirsek o kadar güçlü oluruz” diye konuştu.

“Doğru kümelenme için online portal sistemi kurulmalı”

Bayer Yazılım Mühendislik Genel Müdürü Mustafa Bayar, sağlıklı bir kümelenme organizasyonu için dijital sistemlerin önemli avantajlar ve iş kolaylığı sağladığını söyledi.

Kümelenme modellerinde en önemli araçlardan birisinin online portallar olduğunu vurgulayan Mustafa Bayar, “Kümelenme içinde yer alan firmalarımız arasında sağlıklı ticari ilişkiler kurabilmek adına gelişmiş ülkelerde izlenebilir, şeffaf ve online portallar kullanılıyor. Bu portalar ticari ilişkileri düzenlemenin yanı sıra bir denge unsuru oluşturuyor.

Eğer ham madde tedarik, üretim, satış ve lojistik süreçleri online bir portal sistemine entegre edersek aynı zamanda kümelenmenin veri bankasını da oluşturmuş oluyoruz. Bu veri bankası sayesinde hem işletmeler avantajlarını ve dezavantajlarını daha net görüyor, ortak alanlarda daha sürdürülebilir projelerin gelişmesine olanak sağlanıyor” şeklinde konuştu.

Portalın teknik özelliklerinden bahseden Mustafa Bayar, “Kurulacak portal sistemi ile iş veren ve iş alan özelinde bir dijital iş ağı kuruluyor. Kümelenmenin ihtiyacına göre portalı geliştirebiliriz. Üreticiler, yan sanayi firmaları ve ham madde tedarikçileri, ithalatçılar ilan usulüyle şeffaf bir sistem üzerinden iş yapabilir. Büyük markalar için kümelenmenin şeffaflığı ve kontrol edilebilirliği çok önemlidir. Bu portal büyük markaların bu beklentilerine rahatlıkla yanıt verebilir.

Portal belirli standartları taşıyan işletmelere açılırsa veya belirli standartlara sahip işletmeler sisteme dahil edilirse  hem üretim kalitesinin artırılması sağlanır, hem de sektörün lokomotifi olan firmaların büyümesine aktif katkı sağlar. Yeni firmaların pay kapmak uğruna sektör üzerinde yaratacağı olumsuz etkilerden korunmuş olunur. İş ilişkilerini düzenlemenin yanı sıra nitelikli istihdama ulaşmada da önemli bir avantaj sağlayabilir. Portal bünyesinde kurulacak bir CV Bankası ile kümelenme içinde yer alan firmaların iş arayan personellerle iletişim süreçleri daha da hızlandırılabilir.

 Urfalı Transformatörcülerin kümelenmedeki hedefleri

- Yeni ve tamamlayıcı teknolojiye erişimi kolaylaştırılması

- Risklerin yayılması

- Tedarikçiler ve kullanıcılar ile ortak AR-GE çalışmaları yapılması,

- Rekabeti düşürebilmek için savunmacı bir yaklaşım benimsenmesi

- İşlem maliyetlerini düşürülmesi,

- Pazar içinde giriş bariyerinin oluşturması

- Tecrübeli bir iş gücü havuzu oluşturulması