Turizmde yabancı çalıştırma tartışması
Geçen yıl dünyada en fazla turist ağırlayan ülkeler sıralamasında ilk 10 içinde yer alan Türkiye, 60 milyon turist ve 60 milyar dolar gelir hedefiyle sezona başlarken, yabancı işçi çalıştırılmasının kolaylaştırılmasını istiyor. Sendikalar ise tepki gösteriyor.
FİKRİ CİNOKUR - ANTALYA
Manavgat Ticaret ve Sanayi Odası (MATSO) Başkanı Seydi Tahsin Güngör, personel açığını yabancı personel ile çözmeye çalışan konaklama sektörünün çalışma izni müracaatlarının uzun sürede sonuçlandığını, bunun daha kısa sürede çözülmesi için girişimde bulunduklarını bildirdi.
Turizmin hem ülke hem de bölge ekonomisinin en önemli sektörü olduğunu belirten Başkan Güngör, şunları kaydetti:
‘’Turizm sektörü ve turizme yönelik çalışan işletmelerde yaşanan personel sıkıntısı yabancı personelle çözülmeye çalışılıyor. Bu personeller için yapılan çalışma izin başvuruları çok uzun sürede sonuçlanıyor. Turizm bölgelerinde yaz aylarının gelmesi ile yoğun bir döneme giriliyor. Turizm sektöründe yaşanan istihdam sıkıntısı nedeni ile sektör bu açığı yabancı uyruklu personel ile çözmeye çalışıyor. Yabancı personel için yapılan çalışma izni başvuru onay süresinin sonuçlanması uzun süre almaktadır. Bazı başvurular da ret ile sonuçlanmaktadır. Bu durum personel açığı yaşayan turizmciyi zor durumda bırakmaktadır.’’
Konaklama tesislerinin yanı sıra turizm merkezlerinde faaliyet gösteren işletmelerin yabancı dil veya diller bilen çalışanlara ihtiyaç duyulduğunu ifade eden Seydi Tahsin Güngör, ‘’Almanca, İngilizce gibi dilleri bilen personel sorunu vatandaşlarımız tarafından karşılansa da Lehçe, Felemenkçe, Norveçce, Rusça, Macarca gibi dilleri bilen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı personel bulunamamaktadır’’ dedi.
Dünyada da personel sıkıntısı var
Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Başkanı Hakan Saatçioğlu da uzun zamandır pandemi sonrası sektörde personel sıkıntısı yaşandığını anımsattı.
Sıkıntının turizmin sezonluk, düşük ücret (Asgari ücret) olması ve barınma sorunu gibi nedenlerden dolayı gençlerin sektörü tercih etmediğine dikkat çeken Saatçioğlu, dünyada da aynı sıkıntının yaşandığını belirtti. Saatçioğlu şöyle devam etti:
‘’Türkiye ek olarak çalışanların yüzde 50’si asgari ücret alması ve barınma sorunu yaşanıyor. Güneydoğu’dan gelip çalışmak isteyenlere Ege ve Antalya’da barınma olanağı verilmemesinden kaynaklanıyor. Bu üç ana konu çözülse de turizmde kaçış devam edecektir. Burada otellerin belirtilen konuları çözdükten sonra mutlaka turizm de yaptığımız işe anlam katmamız ve eğitimlere ağırlık verilmesi gerekiyor.
Otellerde sağlam eğitim bölümleri kurulması satış pazarlama kadar önemli hale gelen eğitimlere ağırlık verilmesi gerekiyor. Sektör eksiklerini yabancı personel ile doldurmaya çalışıyor. Özellikle servis, bar, kat hizmetleri gibi alanlarda yabancı personel getirmeden sektörümüz çok zor durumda kalır. Her otelde yaklaşık yüzde 20-25 civarında yabancı personel çalıştırmaktayız.’’
Özellikle sezonluk otellerde bu oranın daha da yüksek olduğunu anlatan Saatçioğlu, şöyle konuştu:
‘’Yabancı personelleri getirmek için de her geçen yıl sorunlarla karşılaşıyoruz. Ana nedenlerden biri Çalışma Bakanlığındaki yeni göreve gelmeleri, daha önce istenmeyen belgelerin istenmesi gibi ve veya nedensiz kabul edilmemelerin artmasından dolayı zorlanıyoruz. Gelen yabancıların, dil avantajı var. Rusça konuşuyorlar. Her yıl geldikleri için de Türkçe de öğreniyor. Sezon sonunda zorunlu çıkarmaya kalmadan kendi ülkelere gitmeye başlıyor ve okullarına devam ediyor veya başka sıcak ülkelere gidiyorlar.’’
Çalışanlarının koşulları iyileştirilmeli
DİSK’e bağlı Dev Turizm-İş Genel Başkanı Mustafa Yahyaoğlu, 8 milyon işsizin ve milyonlarca genç üniversite mezunu işsizin bulunduğu Türkiye’de çözülmesi gereken en acil sorunlardan birinin kronik işsizlik olduğunu belirtti. Yahyaoğlu, şunları kaydetti:
‘’Turizm sektörünün sırf ucuz işgücü talepleriyle, ülkelerine ve bu sorunlara sırtını dönüp, kayıtlı kayıtsız kaçak yabancı işçi çalıştırma talepleri kabul edilemez. Yasa, Türkiye’de muadilini bulamadıkları işçileri getirmelerine ve yüzde 50-100 daha fazla ücret ödemeleri gereğine izin verirken kat temizliği, bahçıvan, mutfak komisi gibi en alt kadrolara dahi yabancı işçi ya da stajyer adı altında, yetmediği yerde kayıtdışı çalıştırmaya devam ediliyor. Turizmi cazip çalışılabilir, insanca çalışılabilen, insana ve bilgi birikimine ve tecrübesine yakışır bir gelir elde etmesi sağlanmalı.’’
