Malatya rekabet gücünü korumak için yeni istihdam destekleri bekliyor
Malatya TSO Yönetim Kurulu Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, deprem afetinin ardından iş dünyasının en önemli talebinin istihdam destekleri olduğunu belirtti. Yüksek üretim maliyetleri nedeniyle tüm sektörlerde gelir kaybı yaşandığını ifade eden Başkan Sadıkoğlu, işçi ve işveren paylarının doğrudan personele ödenerek kazancın arttırılmasının bu alandaki rekabet gücünü artıracağı önerisinde bulundu.
MEHMET NABİ BATUK / MALATYA
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu 6 Şubat’ta yaşadıkları depremlerde 1.237 Malatyalı vatandaşın hayatını kaybettiğini açıkladı. Kentte 35 bin 680 binamız ağır hasar aldığını ayrıca 27 bin 500 iş yerinin kullanılamaz hale geldiğini ifade eden Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, afetten en çok küçük ve orta ölçekli işletmelerin etkilendiğini belirtti.
Sadıkoğlu, “Odamıza kayıtlı 10 bin 600 üyemizin tamamı depremden doğrudan veya dolaylı yoldan olumsuz etkilendi. Esnafın ışıkları yanmadan, ticaret devam etmeden, sanayide çarklar dönmeden şehri yeniden ayağa kaldırmak çok güç. Malatya’mızda en az yapı hasarını OSB’miz aldı. 403 fabrikamızın bulunduğu OSB’mizde en büyük kaybı personelimizde yaşadık. Ailesini daha güvenli bölgelere götürmek isteyen personellerimiz il dışına gitti. Çoğu geri dönmedi. Şuanda fabrikalarımız 6 Şubat öncesine dönmüş değil. Yüzde 75 personel kapasitesi ile üretimler devam ediyor. Bu durum, şehrimizin ihracat rakamlarını da olumsuz etkiledi. Malatya’mızın 2023 yılı ihracatı önceki yıla göre yüzde 13 düşüşle 392 milyon dolar olarak gerçekleşti. Üretimin yüzde 100 kapasiteye ulaşabilmesi için deprem şehirlerinin maaş konusunda cazip hale getirilmesi gerekiyor. Asgari ücretteki devlete ödenen işçi ve işveren paylarının doğrudan personele ödenerek kazancın arttırılması teklifimiz var. İşverenler olarak bu uygulamanın bir an önce hayata geçirilmesini bekliyoruz” dedi.
Navlun avantajı kaybediliyor
Deprem bölgesine verilen destek ve kolaylaştırıcı adımların artarak devam etmesi gerektiğini ifade eden Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, rekabetçi konumlarının sürdürülebilirliği için yeni desteklerin de şart olduğunu aktardı. Bununla birlikte finansmana ulaşım ve üretim maliyetlerin yüksek oluşunun da iş dünyasının en büyük sorunları arasında yer aldığını belirten Sadıkoğlu, “2023 yılında ABD başta olmak üzere Fransa, Almanya, Birleşik Krallık, Avustralya, Brezilya, Hollanda, Rusya, İsrail, İtalya, İspanya, Birleşik Arap Emirlikleri, Kanada ve Mısır'ın da aralarında bulunduğu 115 ülkeye 70 bin 869 bin ton kuru kayısı ihraç edilerek 408 milyon dolar döviz girdisi sağladık. İhracatçı firmalarımız personel ve üretim anlamında deprem öncesi seviyeye hala ulaşamadı. Üretimde yaşadığımız sıkıntılara bir de pazar daralması eklendi. İşçilik maliyetleri çok yüksek, girdi maliyetleri artıyor. Öte yandan navlun avantajımızı da kaybediyoruz. Çünkü Çin’den Avrupa’ya konteyner fiyatları düşüyor. Bu da ihracatımız üzerinde risk oluşturuyor. Ülkemizin büyüme performansı genel olarak iyi, ancak net ihracatın büyümeye katkısı düşüyor. İhracatın büyümeye olan katkısının artırılması ve sürdürülebilir bir büyüme yakalanması için ihracatçı firmalarımız için yeni teşvikler çıkarılmalı” diye konuştu.
OSB’deki tekstil fabrikaları istihdam edecek personel bulamıyor
İstihdamda Malatya’nın yükünü özel işletmelerin sırtladığını belirten MTSO Yönetim Kurulu Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, şuanda kentte sigortalı olarak çalışan sayısının 105 bin 156 kişi olduğunu aktardı. 2023 yılında bir önceki yıla göre özel sektörde çalışan sayısının 28 bin 500 azaldığına dikkat çeken Başkan Sadıkoğlu, şöyle devam etti: “Sigortalı esnaf sayısı da geçen yıla göre azaldı. 2022 Temmuz’da 26 bin 451 olan esnaf sigortalı sayısı 2023 yılının temmuz ayında bin 255 düşerek, 25 bin 196 oldu. Bir önceki yıla göre artış gösteren tek sigortalı kolu kamu kurumlarında çalışanlar oldu. Kamu kurumlarında çalışan sayısı ise bir önceki yıla göre 3 bin 278 artarak 43 bin 821 olarak gerçekleşti. Malatya sanayimizde geniş bir yelpazede üretim yapan firmalarımız bulunuyor. Kayısı ihracatımız önde gözükse de tekstil ve makine alanında da hatırı sayılır ihracat yapıyoruz. Kayısıdan sonra en önemli ihracat kalemimiz elbette tekstil. Toplam 403 fabrikanın üretimde olduğu OSB’mizde en fazla istihdamı tekstil fabrikaları sağlıyor. Son beş yılda Türkiye’nin önemli ihracatçı tekstil firmalarının yatırım yaptığı Malatya sanayisi adeta Anadolu’nun tekstil şehri oldu. Şehrimizde en çok istihdama OSB’lerde bulunan tekstil fabrikalarında ihtiyaç var.”
“Mücbir sebep uygulaması Van depreminde olduğu gibi 5 yıla çıkarılmalı”
Deprem bölgelerindeki iş dünyasına sağlanan mücbir sebep süresinin 3 ay sonra sone ereceğini anımsatan Sadıkoğlu, “Bu süre, şehirlerimiz tam anlamıyla ayağa kalkana kadar devam etmeli. 2011 yılında Van’da meydana gelen deprem sonrası mücbir sebep 5 yıl sürmüştü. İşyeri ve konut yapımı hızlandırılmalı. Yerinde Dönüşümde hibe ve kredi miktarları mevcut maliyetlere göre yeniden belirlenmeli. Malatya’nın 13 ilçesi 6. Bölge Teşviklerinden faydalanması için karar alındı. Elbette önemli bir adım, ancak özellikle çarşı esnafımız ve ekonominin temel taşları olan Özsan ve Yeni Sanayi sitesinde faaliyette bulunan imalatçı, esnaf ve tüccarımız için de teşvikler şart. Depremlerden en çok etkilenen Malatya, Kahramanmaraş, Hatay ve Adıyaman illeri için “Deprem Bölgesi Özel Teşviki” çıkarılmalı. Bu iller için en az beş yıl yatırım ortamı, kredilendirme, vergi, SGK ile imar ve kentsel dönüşüm mevzuatı yönünden kapsayıcı teşvik ve destekler sağlanmalıdır. Reel hasarı yok sayan, masa başında alınan kararlar deprem bölgesindeki sorunları çözemeye yeterli olmayacaktır. Özel teşviklerle bu şehri ayağa kaldırmazsak gidenleri geri getirme, kalanları da koruma gibi bir şansımız yok” şeklinde konuştu.
