Koluman Ar-Ge, yerli ırkların dış görünüşü ile genetiğini modelleyecek

Eray ŞEN

ADANA - Koluman Ar-Ge şirketinin kurucusu, Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nazan Koluman, projenin ayrıntılarını EKONOMİ’ye anlattı. Projesinin kabul edildiği organizasyon kapsamında, farklı ülkelerden bilim insanları ve uzmanların gruplar halinde, seçtikleri konu üzerinde araştırma yaptıklarını belirten Prof. Dr. Koluman, “Her disiplinden iki-üç proje, dünya genelinde toplam 70 proje destekleniyor. Çok büyük katılım var ve Avrupa’nın en büyük üniversiteleri de bunun içerisinde. Bizim projemiz hayvancılık alanında ve ziraat uzmanları, bilgisayar mühendisleri, biyoteknoloji çalışanları, veteriner hekimler gibi farklı disiplinler ile endüstriyel partnerler olarak birlikte çalışıyoruz” dedi.

Hayvanın dış görünüşü ile genetik yapısını modelleyerek, verim düzeyi, adaptasyon yeteneği ve iklim değişikliğinden etkilenme oranını hesaplayacaklarını kaydeden Prof.Dr. Koluman “Üç yıl devam edecek proje sürecinde, dünyada ileri düzeyde 35 üniversitenin laboratuvarlarından da istediğimiz kadar yararlanabileceğiz. Ortak bir çalışma yürüteceğiz ve ortak tebliğ ya da makaleler üretip, bunları uluslararası platformda yayınlatabilme şansına sahip olacağız” dedi.

“Yerli gen kaynaklarımız, kurak koşullarda öne çıkabilir”

Akdeniz bölgesinde bulunan büyükbaş ve küçükbaş hayvanları da inceleyeceklerini vurgulayan Pro.Dr. Koluman, şu değerlendirmeyi yaptı: “Verimlilikte aksayan noktaları nedir ve geliştirmek için hangi çalışmaların yürütülmesi gerekir, bütün bunları belirleyeceğiz. Türkiye’de şu anda hem kırmızı et, hem de süt konusunda çok büyük problemler var. Bu projede hem laboratuvar çalışmalarını yapıp, hem de Türkiye hayvancılığına yayınlarla, raporlarla bunu nasıl aktarabiliriz, Bakanlık ve kamuoyunu bilgilendirme ile nasıl ilerleme sağlayabiliriz, ön hazırlığını yapmış olacağız. Proje sonunda yerli ırklarımızla ilgili yeni bilgilere ulaşacağız. Düşük verimli yerli gen kaynaklarından, iklim değiştiği zaman, kurak koşullar söz konusu olduğunda belki daha fazla yararlanacağız.”

“Sürdürülebilir tarım politikamız yok”

Türkiye’nin koyunculuk konusunda dünyada en yüksek biyoçeşitliliğe sahip ülke olduğuna dikkat çeken Prof.Dr.Koluman, “Ülkemizde çok sayıda yerli ırktan 50 milyon koyun, 12 milyon keçi var. Ancak sürdürülebilir tarım politikası olmadığı için kişi başı et tüketimimiz yıllık 12 kilo ve şu anda daha da düştü. Avrupa’da ise bu rakam 35 kilo” diye konuştu.

“Yurt dışında anahtar teslim çiftlikler kuruyoruz”

Prof.Dr.Koluman 2018 yılında kurdukları Koluman Ar-Ge’nin çalışmalarını şöyle anlattı: “Şirket bünyesinde ürün geliştiriyoruz, projeler yapıyoruz, ürünlerin patentini alıp müşteriye teslim ediyoruz. Mesela, özellikle yavrularda ölümü engellemek için KOSGEB tarafından desteklenen bir proje yürüttük. Bütün Ar-Ge çalışmalarını yaptık, hangi hayvanlarda etkili olduğunu araştırdık. Ambalajından marka yönetimine, rafa kadar olan bütün süreçleri hazır hale getirdik ve teslim ettik. Ayrıca danışmanlık da yapıyoruz. Azerbaycan, Kıbrıs, Balkanlar, Ortadoğu gibi birçok yerde Ar-Ge, hayvan satın alma, çalışacak kişilerin eğitimi gibi bütün açılardan hazır halde anahtar teslim büyükbaş ve küçükbaş çiftlikleri kurduk. Ayrıca TÜBİTAK, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Avrupa Birliği gibi kurumların projelerinde çalışmalar yapıyoruz.”