İzmir'in çöpü, elektrik ve gübreye dönüşüyor

Duygu GÖKSU

İZMİR - Atık oluşumunun engellenmesini, azaltılmasını, atıkların ekonomiye hammadde olarak kazandırılmasını sağlamak amacıyla İzmir’de çok yönlü çalışmalar yapılıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, toplumda geri dönüşüm kültürünü yaygınlaştırmak ve farkındalık yaratmak amacıyla atık yönetimi konusunda birçok projeye imza attı.

Belediye, atıkların kaynağında ayrıştırılarak toplanıp geri dönüşüme kazandırılmasını teşvik etmek amacıyla ambalaj atığı geri dönüşüm konteynerlerini cadde ve meydanlara yerleştirdi. “Atık Jiletlerin Geri Dönüşümü” projesi kapsamında, tıraş bıçaklarının kaynağında ayrı toplanması için 4 bin 500 berbere atık tıraş bıçağı kutusu dağıttı. Kâğıt, plastik, cam ve metal atıkların biriktirilebileceği geri dönüşüm konteynerleri şehirde farklı noktalara yerleştirildi. Ancak belediyenin asıl hedefi, sokaklara farklı tip, boyut ve renklerde atık kutuları yerleştirmek yerine, uygulama birliği oluşturmak ve toplumda geri dönüşüm kültürünü yaygınlaştırmak.

Atık depolama sahaları ağaçlandırıldı

Ödemiş ve Bergama’da kurulan katı atık yönetim tesisleri, Küçük Menderes ve Bakırçay havzalarının katı atık sorununu çözecek ve atıklardan elektrik ve gübre üretecek. Günde 800 ton atık işleme kapasiteli Bergama Entegre Katı Atık Yönetim Tesisi ile günlük bin 600 ton atık işleme kapasiteli Ödemiş Entegre Katı Atık Yönetim Tesisi’nde deneme üretimi başladı. İki tesis de önümüzdeki aylarda tam kapasiteyle hizmet vermeye başlayacak. Depolama sahalarını kent ormanına dönüştürme çalışmaları kapsamında ise 60 dönüm alan ağaçlandırıldı.

Ödemiş’te saatte 20 MW elektrik üretilecek

İlk kademesi nisan ayında hizmete giren Ödemiş’teki tesiste ayrıştırılan katı atıklardan saatte 3,2 MW elektrik üretilmeye başlandı. Ödemiş’te 2. Şeytanlı Karaağaç mevkiinde 50 bin 247 metrekarelik alanda kurulan tesis saatte 20 MW elektrik üretecek. Yıllık 116 bin hanenin enerji ihtiyacını karşılayabilecek miktarda elektrik enerjisi üretilecek tesiste ayrıca günde 100 ton gübre üretilmesi hedefleniyor.

Bergama, Dikili, Kınık ve Aliağa ilçelerinin katı atıklarını ekonomik değere dönüştürecek olan Bergama Entegre Atık Yönetim Tesisi’nin de ilk kademesi hizmete girdi. Bergama Kaşıkçı Mahallesi’nde 280 bin metrekarelik depolama alanının 173 bin metrekarelik kısmında kurulan tesiste ayrıştırılan atıklardan saatte 3 MW elektrik üretilmeye başlandı. Tesisin tam kapasite faaliyete geçmesi ile birlikte saatte yaklaşık 10 MW elektrik enerjisi üretilecek. Bu değer yaklaşık 58 bin hanenin enerji ihtiyacını karşılayabilecek bir miktara karşılık geliyor. Ayrıca tesiste günde 62 ton gübre üretilmesi de hedefl eniyor. Tamamen kapalı olarak kurulan her iki tesiste mekanik ayırma, biyometanizasyon üniteleri, kompost üretim, elektrik enerjisi üretim üniteleri bulunuyor.

İlk kompost tesisi Çeşme’de kurulacak

Atık tesislerinin bir fabrika gibi çalışacağını belirten İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, “Atığı bir kaynak olarak görmemiz gerekiyor. Çöp bir kaynaktır ve bizim bunu değerlendirmemiz lazım” dedi. Türkiye’nin en modern atık yönetim tesislerini hizmete aldıklarını kaydeden Soyer, “Kentte ilk kez bahçe atıklarının dönüştürülerek yeniden tarımda kullanılabilmesi için çalışmalarımızı başlattık. İzmir’de ilk kez bir kompost tesisini Çeşme’de kuruyoruz. Çeşme, İzmir’in gözbebeği. Biz bunları yapmazsak bir gelecek kuramayız” diye konuştu.