ITC, evsel atığın yüzde 30’unu enerjiye dönüştürüyor

AYŞE KAYTAN UÇAK

ESKİŞEHİR - ITC Entegre Katı Atık Yönetim Sistemleri Genel Müdürü Tolga Akdağ, şirket olarak depolama sahalarının rehabilitasyonu, düzenli depolama alanlarının işletilmesi, metan gazından enerji üretimi, tehlikeli ve tıbbi atıkların bertaraf edilmesi ve ambalaj atıklarının geri kazanımı alanlarında hizmet sunduklarını kaydetti.

Şirketin, Türkiye’nin 11 şehrinde 14 tane tesisi olduğunu, bunlardan Ankara, Eskişehir, Adana ve Antalya’da olanların tam entegre olarak faaliyet yürüttüğünü anlatan Akdağ, “Tesislerimizde günlük olarak yaklaşık 16 bin ton çöpü bertaraf ediyoruz. Türkiye’de toplanabilir çöp miktarı yaklaşık 55 bin ton civarında. Kişi başı üretilen çöp miktarı ise 1 kilogram. Normalde ülkemizde 80 bin ton civarında çöp toplanması gerekiyor ama bazı şehirler ile merkez olmayan ilçelerde çöpler vahşi depolama alanlarına dökülüyor. O nedenle Türkiye’de toplanabilir çöp miktarı da 55 bin tona düşüyor. Türkiye çöpünün yüzde 30’u şirketimiz tarafından bertaraf ediliyor. Üretilen elektrik bakımından ise saatte yaklaşık 100 MWh civarında bir elektrik üretimi sağlıyoruz” ifadelerini kullandı.

Akdağ, ekonomideki daralma ve pandemiden dolayı günlük olarak toplanan çöp miktarı ile üretilen elektrikte düşüş yaşandığını dikkat çekerek, “Pandemiden dolayı yaşanan kapanmalar nedeniyle evlerdeki çöp miktarında artış yaşanacağını düşünmüştük ama yanıldık. Çöpün büyük kısmı evlerden değil ticari kuruluşlardan, otellerden, kafelerden ve restoranlardan toplanıyormuş. Kapanma dönemlerinde çöp miktarı ve enerji üretimi yüzde 10 civarında düştü” dedi.

“Depolanan çöp miktarı yeni yatırımlarla azalacak”

"Türkiye'de bu işi bizim seviyemizde, bizim teknolojimizde yapan yok" diyen Akdağ çöpün bertaraf edileceği fabrikanın dizaynından içindeki makinelere kadar anahtar teslim hizmet sunduklarına işaret etti. Belediyeler tarafından toplanan atıkların tesislerine getirilerek, mekanik ayrıştırmaya tabi tutulduğunu organik nitelikteki atıkların çürütülerek metan gazına dönüştürüldüğünü ve bundan da elektrik enerjisi elde edildiğini söyleyen Akdağ, plastik, kağıt, ambalaj, alüminyum gibi geri dönüştürülebilen malzemelerin ise preslenerek hammadde fabrikalarına gönderildiği ve buradan bir ciro elde ettiklerini ifade etti. Akdağ, geriye kalan kullanılamayacak nitelikteki atıkların bir kısmının kurutulup, kırıcıdan geçirilerek çimento fabrikalarına alternatif yakıt olarak ulaştırdıklarını ancak değerlendirilemeyen ve hala sahada stoklanan malzemeler olduğuna dikkat çekerek, bakiye atık diye tanımladıkları bu atıkları kurutarak yada kurutmadan yakıp elektrik enerjisine dönüştürmeleri gerektiğini vurguladı. YEKDEM mekanizmasının, yeni destek fiyatlarını açıklamasıyla beraber mevcut tesislerinin yanına yakma tesisi kurarak sahaya gidecek malzemenin neredeyse tamamına yakını bitireceklerini belirten Akdağ, “Buradan çıkacak malzemeyi yol dolgu malzemesi veya beton santrallerinde uçucu kül ekleme şeklinde kullanabileceğiz. Ayrıca hacim olarak büyük olan çöpü yakarak kül haline getirerek çöp toplama sahalarında da stoklayabileceğiz. Bu sistemle 5 yıllık kullanım sahasını 15 yıl kullanacak hale getirebileceğiz” dedi. Yurtdışında ITC’nin teknolojisini kullanarak yatırım yapmayı planladıklarını ve çalışmaların devam ettiğini kaydeden Akdağ, Türkiye’de ise büyük bir evsel atık tesisi kurmayı hedefledikleri, İstanbul başta olmak üzere Bursa, İzmir ve Kocaeli gibi büyükşehirlerde böyle bir tesisin zorunlu hale geldiğine dikkat çekti.

“Eskişehir çöplüğünde muz yetiştiriyoruz”

Kokudan yakınından bile geçilemeyen Mamak çöplüğünde patates tohumu, Eskişehir’de ise muz üretimine başladıklarını söyleyen Akdağ, “Eskişehir, Konya ve Ankara’daki tesislerimizde çöpten elde ettiğimiz metan gazıyla elektrik üretimi yaparken, bu kapsamda gaz motorlarının üretmiş olduğu atık ısıyı da seralarımızda kullanıyoruz. Kurduğumuz seralarda amacımız ticari gelir elde etmek değil, farkındalık yaratmakt. Eskişehir’de 2 bin metrekarelik bir seramız var. Burada belediye kentte kullanılmak üzere ağırlıklı olarak süs bitkileri yetiştiriyor. Ayrıca sera içerinde muz ağacı bile yetişmeye başladı. Ankara’daki 6 bin metrekarelik seralarımızda ise domates, salatalık, çilek, patlıcan, orkide gibi bitkilerin üretimini gerçekleştiriyoruz” diye konuştu.