“İsrafın önüne geçebilirsek 12 milyar kişiyi besleyebiliriz” 

Nihat DELİBAŞI

İZMİR - Ege Ekonomi Güçlendirme Vakfı ve Özgencil Grup işbirliği ile çevrimiçi olarak düzenlenen 5. Ege Ekonomik Forumu’nun 3. gününde tarımsal üretim ve sürdürülebilirlik konusu ele alındı. Konuşmacılar, israfın önlenmesi halinde dünyada 12 milyar kişiye yetecek gıdanın çöpe atılmayacağı görüşünü dile getirdiler.

Moderatörlüğünü DÜNYA Gazetesi Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım’ın gerçekleştirdiği ‘12 Bin Yıl Önce Tarım ile Dönüşen Dünya Nasıl Beslenecek?’ oturumunun açılışında konuşan İzmir Ticaret Borsası (İTB) Başkanı Işınsu Kestelli, insanlığın sağlıklı, güvenilir ve yeterli gıdaya ulaşabilmesi için üretim ve tedarik zincirlerinin yeniden yapılandırılması gerektiğine dikkat çekti. Kestelli, “Dünyanın karşı karşıya olduğu tüm zorluklar tarım ve gıda politikalarının yeniden gözden geçirilmesini gerektiriyor. Bu yapılabildiği takdirde içinde yaşadığımız bu muazzam ekosistem ve bereketli toprak ana 12 bin yıl önce olduğu gibi bugün ve gelecekte de insanoğlunu besleyebilecek” diye konuştu. 

2050’de dünya nüfusunu beslemek için mevcut gıda üretiminin yüzde 70 oranında artırılması ve gıdaya erişimdeki adaletsizliği giderecek formüllerin hayata geçirilmesi gerektiğine vurgu yapan Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Birol Celep, “Su kaynaklarını doğru kullanarak üretmeye devam etmeli, gıdada israfı önleyerek, yakın gelecekte 10 milyara ulaşacak insanlığın ihtiyacı olan gıdayı sofralarına getirmek için yerel ve küresel paydaşların doğrudan katılımını mümkün kılacak, kamu, özel ve sivil ortakların destekleyeceği bir sistem yaratmalıyız” dedi.

İzmir Köy. Koop. Birliği Başkanı Neptün Soyer, insanoğlunun doğanın sahibi değil, doğanın bir parçası olduğunu anlamış bir şekilde üretim stratejisi geliştirmenin önemine değindi. Soyer, şunları söyledi: “Tarım üretiminin yüzde 50’sini köylüler, küçük üreticiler gerçekleştiriyor. Bunu devam ettirmeli, bunun için ortak çalışmalar yapmalı, rekabet değil, dayanışma içinde olmalı, kooperatifçiliği yaygınlaştırmayız.” İzdoğa AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Güven Eken ise tarımsal üretimde çizgisel değil, döngüsel bakışın hakim olması gerektiğine değindi.  

İktisadi üretim sürecinin sorunlarına çözüm 

TAGEM Genel Müdürü Dr. Nevzat Birişik, tarımsal üretimin iktisadi bir süreç olduğuna dikkat çekerek, sorunun çözümünün de iktisadi temelli olması gerektiğini vurguladı. Birişik, “Halen dünyada üretilen tarım ürünleri 9.2 milyar nüfusu besleyecek miktarda. Ama kayıp ve israfı önleyemezseniz kötü bir tablo ortaya çıkıyor. Dünyada 800 milyon insan aç ve yılda 25 milyon insan açlıktan ölüyor. Günlük 2 bin kalori hesabından gittiğimizde 9 milyar nüfusu besleyecek gıda üretiliyor. Ama 3’te 1’i israf oluyor. Dünyanın insanlığı besleme endeksi 0.85 çıkıyor. İsrafı azaltır, üretimi ve kalori miktarını yükseltebilirsek, dünyanın mevcut insan besleme indeksi 1.02 çıkıyor. Yani 9.2 milyarı besliyor. İlave ekilmeyen tarım arazisini de tarıma kazandırırsak mevcut tarım üretimiyle 12 milyar insanın beslenmesi mümkün” diye konuştu.  

“Aşırı tüketim sorun”

Fütürist ve Stratejist Christophe Pelletier, “Gelecek verilen hasarı onarmakla ilgili. Sanayinin gelişimi ile birlikte tarım dışında birçok sorun oluştu. Atık, aşırı tüketim, toplumun önemli bir sorunu oldu. Tarımsal üretimin yüzde 30-40’ının israfı söz konusu. Bu bütçesini yüzde 12’sini beslenmeye ayıran ailenin bütçesinin yüzde 4’ünün çöpe atması demek. Tüketim ekonomisinden bakım ekonomisine geçmek gerekiyor” dedi.   

“Tarım 4.0 ıskalamamalı” 

Milliyet Gazetesi Ekonomi Müdürü Şükrü Andaç’ın moderatörlüğünde gerçekleşen ‘Neolitik Çağ’dan Yeni Nesil Tarım Sistemlerine’ oturumunda Türkiye’nin üretim skalasında avantajlarını oluşturan ucuz işgücünün Endüstri 4.0 ile ortadan kalktığı vurgulanırken, bu teknolojik dönüşümü sağlayan parametrelerin Tarım 4.0’ın uygulanmasını zorunlu kıldığı vurgulandı.

ION Acemy Kurucusu Ali Rıza Ersoy, Endüstri 4.0’da uygulanan teknolojilerin tamamının Tarım 4.0’da uygulanabileceğine dikkat çekti. Ersoy, “Sorunların çözümünde Tarım 4.0 önerilmiş durumda” dedi. İzmir Tarım Teknoloji Merkezi (İTTM) ve İzmir Ticaret Borsası (İTB) Genel Sekreteri  Erçin Güdücü, İTB olarak sadece ticari işlemlere aracılık yapmadıklarını, tarımda teknoloji kullanımını hayata geçirecek projelere odaklandıklarını söyledi. Güdücü, “İTTM gibi projeleri tedarik ve değer zincirlerini devamı gibi görüyoruz” dedi.

FarmLabs İcra Kurulu Başkanı Özgehan Özen, tarımın kendi içindeki döngüsünü dikkate alarak  hayata geçirdikleri TARGİS Entegre Çiftlik Yönetim Sistemi hakkında bilgi verirken, Feyz Çiftliği Sahibi Sencer Solakoğlu ise tarımda teknoloji kullanımı sayesinde 5 kişi ile 6 bin dönüm araziyi çekip çevirmeyi başardıklarını söyledi. Solakoğlu, “Türkiye, tarımda teknoloji trenini kaçırmadı. Kaçırmasına da izin vermeyelim” diye konuştu. SmartMole’s Genel Müdürü Ömer Yuluğ da sulama sistemlerinin tarımsal üretimde önemine vurgu yaptı.