Hayvan ihracatı bürokrasiye takıldı, Gaziantep'te ahırlar doldu

Talip ÖZTÜRK

GAZİANTEP - Ülke genelinde geçen yıl ihraç edilen 130 bin küçükbaş canlı hayvanın 116 bini Gaziantep’ten yapıldı. Türkiye’nin toplam küçükbaş canlı hayvan ihracatının yüzde 90’ını gerçekleştiren yani hayvancılıkta ihracat üssü olan kentten, hayvanlar ağırlıklı olarak Katar, Lübnan, Suudi Arabistan ve Irak’a gönderildi. Bu yıl nisan ayına kadar bakanlık tarafından izin verilen 4 firma tarafından 22 bin hayvan yurtdışına gönderildi. Son olarak izin verilen 20 bin hayvanın da 2 bini ihraç edildi. Bir taraftan ihracatta bu başarıyı yaşayan Gaziantepli üreticiler, bir taraftan da sorunlarla boğuşuyor. Sorunlarından biri bürokrasi biri de ihracat izinleri olan firmalar, ihracat izinlerin kaldırılmasını istiyor.
Bu sayede pandemi döneminde ahırlarda bekletilen hayvanların gönderilmesiyle tüm üreticilerin nefes alabileceği düşünülüyor. Diğer yandan lojistikte sıkıntı yaşayan üreticiler, yüksek ihracat yapmalarına rağmen hayvanlarını doğrudan yurtdışına gönderemiyor. Kentten ihraç edilecek hayvanlar, gemi ile sevkiyat için İskenderun Limanı’na, uçakla sevkiyat için ise Adana ve Ankara’ya götürülerek oradan ihraç ediliyor. Firmalar, daha hızlı ihracat için devletten kente kargo uçağı gönderilmesini istiyor.

“Üreticiler mevcut satış fiyatlarıyla zarar ediyor”

Gaziantep Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Osman Türkman, kentte 300 bini damızlık koyun, keçi olmak üzere 650 bin küçükbaş hayvanın olduğunu söyledi. Türkman, mevcut üretimin tüketimi karşılamadığını bunun yanında kentte küçükbaş hayvan sayısının da arttığını aktardı. İhracatın üreticiler için çok önemli olduğunu kaydeden Türkman, “Şu an canlı hayvan fiyatının kilosu 23-24 TL arasında. Üreticiler bu rakamlarla zarar ediyor. Üretim de devam ediyor, hayvan kesime gelmiş ama satacak yer yok. İhracat bu anlamda üreticiye bir nefes aldırıyor. O yüzden Tarım ve Orman Bakanlığı’nın verdiği bu izinler sayesinde özellikle erkek besilik ihracatı devam ederse, üretici daha da rahatlar. İhracat olduğu müddetçe fiyat artar, zarardan da kurtuluruz” değerlendirmesini yaptı.

“Bürokratik işler zaman alıyor”

Geçtiğimiz yıl kent ihracatının yüzde 80’ini tek başına yapan Akyıldızhan Hayvancılık Başkanı İsmail Yıldız, 13-14 milyon dolarlık 75 bin civarı küçükbaş hayvanı yurtdışına ihraç ettiklerini söyledi. Daha fazla ihracat yapabileceklerini aktaran Yıldız, ancak izin verilmediği için yapamadıklarını dile getirdi. Bürokratik işlemlerin de çok zaman aldığını bildiren Yıldız, şunları kaydetti: “Bazen talep oluyor, izin olmayınca hayvanı gönderemiyoruz. Ahırlarda bekleyen hayvanlar ağırlaştı, tanesi 80 kilogram geliyor. Zaten kuyruklu koyunu da batı almıyor. Şimdi kuzular da doğdu, bu nedenle hayvanlar üreticinin elinde kalacak. Ama ihracat izni olsa biz yüzde 70-80’ini ihraç edebiliriz. Her şey rahat olursa firma olarak yıllık rahatlıkla 100 milyon dolarlık ihracat yapabiliriz. Kotayı bir seferde verip ‘Biz sana 100 bin baş izin verdik, istediğin yere gönder’ deseler çok daha kolay olur. Ama her ülke için ayrı izin yazılıyor. Bu da zaman kaybı. Zaten canlı hayvan beklemeye gelmez. Biz devletten para ya da destek istemiyoruz. Sadece bürokratik sorunlar çıkarmasınlar. Önümüzü açmaları yeterli.”

“Bakanlıktan destek sözü aldık”

ACY Global Yönetim Kurulu Üyesi Ferhat Yıldırım, geçen yıl Suudi Arabistan, Katar ve Lübnan’a 1 milyon 500 bin dolarlık 10 bin baş koyun ihraç ettiklerini söyledi. Et fi yatlarının düşük olmasına sitem eden Yıldırım, pandemi döneminde küçükbaş hayvan tüketiminin azaldığını ifade ederek, stokta çok fazla hayvan olduğunu aktardı. İstedikleri ülkeye hayvan gönderemediklerini söyleyen Yıldırım, bu konuda bakanlıktan destek istedi. İhracat kotasının kaldırılmasını beklediklerini kaydeden Yıldırım, konuyu bakanlık yetkililerine ilettiklerini ve yardımcı olunacağı sözünü aldıklarını açıkladı. Yıldırım, “Tüm belgelerimiz mevcut, kapasitemiz de var ama izinlere takılıyoruz” dedi.