'Hatay için TBMM olağanüstü toplanmalı'
Antakya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) öncülüğünde bir araya gelen sivil toplum kuruluşları 6 Şubat depreminden sonra biriken sorunların acil olarak çözülmesi için Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) olağanüstü toplanmasını ve somut çözümler getirilmesini istedi.
HATAY/EKONOMİ
Antakya Organize Sanayi Bölgesi’nde (AOSB) düzenlenen toplantıya Hatay Barosu, Hatay Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (HESOB), İskenderun Ticaret ve Sanayi Odası (İTSO), Kadın Girişimciler Derneği (KAGİD), Hatay İş İnsanları Derneği (HAGİAD), TOBB Kadın ve Genç Girişimciler Kurulu gibi iş ve meslek örgütlerinin yanı sıra Antakya, Defne, Samandağ, Altınözü ve Yayladağı Ziraat Odaları, Esnaf Kredi Kefalet Kooperatiflerinin temsilcileri katıldı.
Toplantıda yapılan ortak açıklamada, yıkımın en yoğun yaşandığı il olan Hatay’da ve özellikle Antakya çevresinde, depremin ilk gününden bu yana, yaşanan sıkıntıların, gün geçtikçe katlanarak arttığına dikkat çekilerek; ekonomi, eğitim sağlık, moloz dökümünü, enkaz kaldırma, trafik, ulaşım, barınma, tarihi dokunun kaybı, güvenlik, elektrik ve su ihtiyacı, toplum psikolojisi, iş gücü kaybı, demografik yapı gibi çok sayıda sorunun hala devam ediyor olmasının, şehirdeki insanları ‘çaresiz’ bıraktığı vurgulandı.
“İhracat yüzde 41 oranında düştü”
Deprem sonrası Hatay’ın ihracatının yüzde 41 düşerek 931 milyon dolara gerilediği, ihracatta ilk 10’da yer alan ilin 15’inci sıraya düştüğü dile getirilen açıklamada, yaş sebze ve meyve ihracatı yapan firmaların önemli bir kısmının Mersin, Adana ve Antalya’ya yöneldiğine dikkat çekildi. Deprem sonrası iş gücü kaybı ve işsizlikle savaşan Hatay’da, 2022 yılında 7 bin 583 kişi işsizlik ödeneği alırken, 6 Şubat sonrası bu sayının 34 bin 456 olduğu ifade edilerek, bunların 27 bin 727’sinin kabul edildiği belirtildi. Hatay’da kısa çalışma ödeneğine başvuran firma sayısı ise 12 bin 385 olarak açıkladı. İşyerlerinin ayakta kalabilmek için büyük bir çaba sarf ettiği belirtilerek, şu talepler iletildi:
“Kurumlar vergisi 5 yıl ötelenmeli”
“Bu kapsamda şirketlerden alınan kurumlar vergisinin 5 yıl ötelenmesi, şirketleri rahatlatacaktır. Ayrıca, KDV ve gelir vergi beyannamelerinin verilme süresinin, en az 1 yıl ertelenmesi, tüm kurumlar ve gelir vergilerinde 2023 istisnasının (2022’den tahakkuk edenler de dahil) sağlanması gerekir. İş yerindeki mevcut işçiler ile işe yeni başlayan işçilerin SGK primlerine 1 yıl boyunca muafiyet sağlanması ya da indirim uygulanmasına ihtiyaç vardır. Her şeyini kaybetmiş işverenler, diğer illerdeki işverenlerle, bir tutulamaz. Deprem bölgesinde, çok zor şartlarda yaşayan, en temel ihtiyaçlarını dahi, karşılamakta zorlanan işverenlerden, BAĞKUR primi talep edilmemeli ya da prim ödemeleri, çok uzun vadelere bölünerek, ötelenmelidir. Deprem bölgesine ait beyan ve bildirimler ile ilgili çalışmaların ivedilikle planlanması, işverenlere, makul zamanda, bilgi verilmesi gerekmektedir. Kredi kartı ertelemelerinin taksitlendirilmesinde, şubat ayı ödemeleri, eylül ayına ertelense de, tek seferde ödeme miktarları çok yüksek kalmaktadır.”
“500 bin kişi Hatay’dan göç etti”
AFAD verilerine göre, 560 bin kişinin Hatay'dan göç etiği hatırlatılan açıklamada şunlar kaydedildi: “Yani, şehrin 3'te 1'i Hatay dışında yaşamaktadır. Hatay’a geri dönüş için, geçici barınma alanlarının, tasarlanması gerekir. Yetişmiş ve göç eden iş gücünün geri dönmesi elzemdir. Hatay’da işçi ve memur statüsündeki vatandaşların, maaşlarındaki gelir vergisi yükünün muafiyeti ya da belli oranda kaldırılması, bölgedeki göçü ciddi oranda engelleyecek ve tersine göçü, teşvik edecektir. Hatay ilinin turizm sanayi ve tarım sektörlerinde güçlü ve gelişmiş bir il olduğu gerçeği unutulmadan, sadece barınmaya yönelik değil; tüm bu sektörleri destekleyecek, bölgesel kalkınmaya hizmet edecek hamlelerin yapılması ve bu hamlelerin kent Yıkılan iş yerlerinin tekrar hızlıca ayağa kalkması için, ruhsat işlemlerinin hızlandırılması, yerinde dönüşüm kapsamında, kredi sağlanması ya da hibe verilmesi önemlidir. Verilecek hibe, işyerinin büyüklüğü ile orantılı olmalıdır.”
Hatay’ın ‘özel afet bölgesi’ ilan edilmesi talep edilen açıklamada, TBMM’deki 600 milletvekili Hatay’a davet edilerek, TBMM’nin Hatay için, olağanüstü toplanması ve somut çözümler üretmesi istendi.
