Enerji sanayicileri yeşil hidrojen için YEKA Modeli istedi

İZMİR / EKONOMİ

Türkiye’nin yenilenebilir ve temiz enerji kaynakları arasında yüksek potansiyeli bulunan yeşil hidrojen üretimi için gerekli elektrolizör yatırımlarının, iki yılı aşkın süredir ilgili mevzuatın oluşmasını beklediğini belirten Enerji Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ENSİA) Yönetim Kurulu Başkanı Alper Kalaycı, rüzgâr ve güneş enerjisinde başarıyla uygulanan YEKA (Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları) modelinin yeşil hidrojen için de uygulanmasını istedi.

2023 yılı Ocak ayında yayınlanan “Ulusal Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritası” ile Türkiye’nin Yeşil Hidrojen’e verdiği önemi ortaya koyduğunu söyleyen Kalaycı, “Ancak ilgili mevzuat hala oluşturulamadı. 2030’a kadar 2 gigavat (GW), 2035’e kadar 5 GW ve 2053’e kadar 70 GW elektrolizör kapasitesine ulaşmayı ulusal hedef olarak belirlemiş durumdayız. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı başta olmak üzere tüm kamu otoriteleri ve mevzuat yapıcılardan talebimiz, güneş ve rüzgar enerjisinde uzun yıllardır başarıyla uygulanan YEKA’nın yeşil hidrojen için de uygulanmasıdır. Bu model ile yeşil hidrojen üretimi için gerekli elektrolizör yatırımlarının, kademeli olarak yüzde 50 oranında yerli katkı ile gerçekleştirilmesi mümkün olabilecek” dedi.

Üretim maliyeti 2030’a kadar yarıya düşecek

ENSİA bünyesinde yeşil hidrojen alanında uzmanlaşan şirketlerin de yer aldığını anımsatan Kalaycı, Türkiye’nin elektrolizör üretimine odaklanan bir ekosistemi daha fazla zaman kaybetmeden oluşturması gerektiğine işaret ederek, “Türkiye’nin bugün hayal gibi görünen enerji ihracatçısı ülke olabilmesinde yeşil hidrojen anahtar rol üstlenecek. Yeşil hidrojen, sadece temiz enerji üretimi için değil, enerji güvenlimizi sağlama, enerji yoğun sektörlerde karbon hedefini yakalama ve temiz enerji ihraç etme hedefimizde kritik işlev yükleniyor. Bu potansiyeli harekete geçirebilmek için doğru politikalar, yatırımlar ve işbirliklerine altyapı oluşturabilecek mevzuatımızın bir an önce hayata geçmesi gerekiyor. Bu çalışma YEKA destekleri ile birlikte kurgulanırsa, ülkemizin potansiyelinin farkında olan tüm yatırımcılara somut bir yol haritası sunabilir ve tüm dünyayı şaşırtacak bir hızla yol alabiliriz” diye konuştu.

Dünyada geçen yıl tüketilen hidrojenin sadece yüzde 4’ünün yeşil hidrojenden oluştuğunu anlatan Kalaycı, “520 GW’a ulaşan global elektroliz kapasitesi ile yeşil hidrojen üretimi büyük ivme ile artıyor. 2030 yılında, bugünkü üretimin beş katına ulaşılması öngörülüyor. Türkiye’nin kendi hidrojen tüketiminin de 2030’a kadar 1-1,5 milyon tona ulaşması bekleniyor. Bugün yeşil hidrojen üretimi diğer temiz enerji kaynaklarına göre biraz daha yüksek maliyetli olarak görülse de Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) raporlarında, bu maliyetin 2030 yılına kadar bugünkü değerin yarısına düşeceği öngörülüyor. Yeşil Hidrojen’i bir enerji türü olarak değil, küresel bir ihtiyaç olarak görmemiz ve üretimden nihai kullanıma kadar tüm değer zincirine eş zamanlı yatırım yapmamız gerekiyor. Üretime, taşımaya, dağıtıma, boru hatlarına, nihai kullanıma, hidrojenle çalışan araçlara, dolum istasyonlarına ve onların altyapılarına yatırım gerekiyor. Bunun adı bir endüstriyel dönüşümdür. Hidrojen kullanan sektörlerde bu dönüşüm gerçekleşecek” dedi.

Yeşil hidrojen yatırımcısı kamudan neler bekliyor?

2035 yılına kadar en 5 milyar dolarlık elektrolizör yatırımın hayata geçmesi için mevzuat oluşumuna ilişkin belirsizlikler süratle kaldırılmalı;

Yerli elektrolizör üretimine özel finansman ve teşvik sistemi uygulanmalı;

Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritası’nda açıklanan büyük hedefler için kamu otoritelerinin de yer alacağı ‘Yeşil Hidrojen Kümesi’ kurulmalı.