Elektrik ve doğalgaz zamları, enerjinin geri kazanımında talep patlaması yarattı
Adana Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi’nde (AOSB) atık ısı ve enerjinin geri kazanımına yönelik projeler geliştiren ve makine aksamları üreten Barış Teknolojik Tesisat Sistemleri, enerji maliyetlerindeki yüksek artışlar nedeniyle, ‘talep patlaması’ ile karşı karşıya kaldı.
Eray ŞEN
ADANA - Enerji maliyetlerini düşürmek isteyen firmaların yoğun talebini değerlendiren şirket ortağı Metin Karabacak, “İşini bilen, analiz yapan sanayiciler, bir an önce çözüm üretmek istiyor” dedi. Sektördeki gelişmeleri EKONOMİ gazetesine değerlendiren Karabacak, “Mesela metal üretiminde yüzde 8’lerde olan enerji girdileri, doğalgaz ya da elektrik olarak yüzde 28’lere taşındı. Bu durum sanayicileri güç durumda bıraktı. Sanayiciler atık ısı ve enerji kaçaklarıyla ilgili çalışmalara çok önem vermeye başladı” ifadesini kullandı. Karabacak, ısı ve enerji kayıplarının, önceki yıllarda ‘katlanılabilir’ seviyede olduğunu belirterek, “Özellikle 2022’de hem elektrik hem doğalgaza gelen zamlar nedeniyle, ayrıca globaldeki rekabete bağlı olarak, artık bunları yeniden kontrol etme gerekliliği ortaya çıktı” diye konuştu. Bu dönemde endüstriyel tesislerden yoğun olarak proje talepleri aldıklarını açıklayan Karabacak, şöyle devam etti.
“En yüksek talep, tekstil, çimento ve cam fabrikalarından”
“Türkiye genelinde birçok firma enerjide verimlilik artırıcı proje çalışmaları yapıyor. Biz de verimlilik artırıcı projeler hazırladığımız ve buna yönelik cihazların üretimini yaptığımız için her endüstriyel tesisten bize talep geliyor. Tekstil sektörü bunların başında. Ayrıca çimento fabrikalarında baca gazından buhar ya da sıcak su üretmek mümkün. Çünkü önemli miktarda atık ısı var, hem doğayı kirletiyor, hem de küresel ısınmayı artırıyor ve biz bunu önleyebiliyoruz. Çimento fabrikalarında baca gazından elektrik üretimi de mümkün ve fabrikada kullanılabiliyor, büyük tasarruf sağlanıyor. Bir diğer çalışma alanımız cam fabrikaları. Trakya Cam’ın hem Mersin, hem de Yenişehir Bursa fabrikalarında bir İtalyan firması ile birlikte proje uyguladık ve baca gazından elektrik üretimini gerçekleştirdik.”
“Her işletmede yüzde 10-40 arasında kayıp buluyoruz”
1998 yılından bu yana atık ısı ve enerjinin geri kazanımı konusunda proje ürettiklerini anlatan Karabacak, “Ben her şeyi mükemmel yapıyorum diyen herhangi bir tesiste, mühendislerimizi gönderdiğimiz, incelemelerimizi yaptığımız zaman, tasarruf edilecek yüzde 10 – 40 arasında enerji kaybı buluyoruz. Bu çok önemli bir rakam. Dolayısıyla girdilerin bu kadar arttığı bir dönemde, işini bilen, analiz yapan sanayiciler, bu konuya bir an önce çözüm üretmek istiyor” dedi.
“Kazanlarda mutlaka ‘ekonomizer’ kullanılmalı”
Endüstriyel tesislerde doğru ekipman kullanımına dikkat çeken Karabacak, şöyle konuştu: “Doğru pompanın, fanın ya da armatürün seçilmesi de çok önemli. Bir işletme kuruyorsunuz ancak, yanlış bir tesisat nedeniyle, ürettiğiniz buharı doğru kullanmadığınızdan dolayı çok büyük miktarda enerji kayıpları ortaya çıkıyor. Ya da yanlış seçtiğiniz bir pompa çok büyük enerji kayıplarına sebep olabiliyor. Mesela hemen her fabrikada bir kazan var. ‘Ekonomizer’ler ile kazanın verimliliğini yüzde 95’e çıkarmak mümkün olabiliyor.”
“Yeşil Mutabakat’a da hazırlamış oluyoruz”
Yaptıkları işin Yeşil Mutabakat açısından da önem taşıdığını vurgulayan Karabacak, “Yakında gümrükte karbon vergileri gelecek. İşletmeler enerji ile ilgili, akabinde su ya da atıkların değerlendirilmesi ile ilgili çalışmalar yapıp, karbon salınımı konusunda önlemler almalı. Burada bize önemli görevler düşüyor; çünkü üretimde doğru cihazın, pompanın, fanın, armatürün, kazanın seçilmesi ya da mevcut bir atık ısı, enerji varsa, bunlara müdahale edilmesi gibi çalışmalarla Yeşil Mutabakat’a katkılar koyuyoruz” dedi.
“Hedefimiz global bir firma olmak”
Adana OSB’de kuruluşlarından itibaren kapalı alanlarının 3 kat büyüdüğünü ve şu anda 15 bin metrekaresi kapalı, 20 bin metrekare alanda çalıştıklarını aktaran Karabacak, şöyle konuştu: “Son bir yılda dolar bazında yüzde 20’ye yakın büyüme gerçekleştirdik. Hedefimiz Avrupa’da enerji işi ile uğraşan firmalar ile işbirliği yaparak globalde bir firma olmak. Kojenerasyon ve trijenerasyon sistemleri kurulumundan Türkiye’ye motor getiren firmaların tamamının çözüm ortağıyız, hedefimiz bu firmaların dünyada diğer ülkelere yaptığı işlerde, merkezleriyle işbirliği yapmak.”