EKMMİB Başkanı Mehmet Ali Işık: “İncir ihracatında kaderimize terk edildik”

İREM CEYLİN DEMİRCAN / İZMİR

Türkiye’ye geçen yıl 1,1 milyar dolar döviz kazandıran Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (EKMMİB), 2024 yılı olağan mali genel kurulunu sektörün yoğun katılımıyla gerçekleştirdi.

Türkiye'nin üretim ve ihracatında dünya lideri olduğu kuru incirde Avrupa Birliği'ne ihracatta aflatoksin ve okratoksin nedeniyle limitlerin üstünde çıkan ve geri dönen partilerde artış yaşanınca, AB, yüzde 20 olan kontrol sıklığını yüzde 100'e çıkardı. İhracatçılar, geri dönen ürünlerini yurda sokup işleyip tekrar ihraç etmek için Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan bekledikleri desteği görememekten şikayetçi.

Kuru incir ihracatında 2024/25 sezonunda iklim değişikliğinden dolayı aflatoksin ve okratoksin oluşumunun arttığını dile getiren Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık, “İlk başta ürünlerimiz ihraç pazarlarında imha edildi. AB ile yaptığımız görüşmeler sonrasında ürünlerimizin iadesini sağladık. Bu sefer ürünlerimizi yurda sokmakta sorunlar yaşamaya başladık. İzmir’de Tarım ve Orman Bakanlığı yetkilileriyle toplantılar yaptık, Ankara’dan Genel Müdür Yardımcıları geldi. Sorunlar giderilemedi. Sorunların çözümü için devletle işbirliği yapmalıyız ama bir arpa boyu yol alamadık. Büyük özveriyle ihracat yapmaya çalışıyoruz. En büyük sorun yaşadığımız pazarlardan olan Fransa’ya ihracatta yüzde 4 artış yakaladık. Bugün incir ihracatı 70 bin tona, üretim 100 bin tona geldiyse bu başarı bir avuç ihracatçı sayesinde geldi. Bu küresel bir sorun. Sorunun çözümü için üretici, tüccar, çengelci, ihracatçı, Tarım ve Orman Bakanlığı birlikte hareket etmeliyiz. Üzümdeki sorunları çözmek için çalıştay düzenledik. İncirdeki sorunları çözmek için İncir Çalıştayı yapacağız, tüm taraflar ortak hareket edeceğiz” dedi.

Kuru kayısıda da 2000 ppm olan kükürt oranını AB’nin 1000-1500 ppm’e düşürmek istediği bilgisini veren Işık, kayısıda 2000 ppm’in alt limit olduğunu, bunun altına inildiği takdirde kuru kayısının alacalı bir renk alacağı uyarısında bulundu. Işık, bu limitin düşürülmemesi gerektiğini de üniversitelerden bilimsel raporlar alarak AB’ne izah etmeye çalıştıklarını sözlerine ekledi.

 “Avrupa pazarına bağımlılığı azaltıyoruz”

 Hayata geçirdikleri yeni projelerle Amerika pazarında ciddi pazar payına sahip olduklarını belirten Işık, “Benzer çalışmalar Japonya ve Çin’de de yapıldı. Bu projeler sayesinde Avrupa pazarına bağımlılığımızı azaltmaya başladık. Özellikle incir ihracatında Avrupa’nın payı yüzde 40’ın altına inerek yüzde 38’e geriledi. Bu dinamizmle Avrupa bağımlılığını daha da azaltmayı hedefliyoruz” diye konuştu

2024 yılının sektör açısından çok başarılı geçtiğini ve ihracatta rekor kırdıklarını belirten Işık, “Türkiye genel ihracatında yüzde 2,2 artış varken, gıda sektörlerinde bu oran yüzde 3,3 oldu. Ancak bizim sektörümüzde, yüzde 15,5’lik büyüme kaydederek 1 milyar 856 milyon dolar ihracat gerçekleştirdik” dedi.

“Biz kaçakçı değil ihracatçıyız”

Genel kurulda ihracatçının kaçakçılar aynı muameleyi gördüğünü belirterek bu durumun devam etmesi halinde birçok ihracatçının bu işi yapmaktan vazgeçeceği söyleyen Sante Gıda kurucularından Murat Aksüyek, “Geri gelen mallarda, ürünler tarım analizinden geçse bile gümrükte kaçakçılık şubeye gidiyor. Bizim kaçakçılıkla ne işimiz olur? Biz incir gönderiyoruz, incir geri geliyor. İnanılmaz zor bir süreç yaşıyoruz. Hep beraber güç birliği olursa bu iş çözülecek. Başka türlü, gördüğüm kadarıyla, bireysel hareketlerle veya tek bir kurumun yapabileceği bir iş değil” ifadelerini kullandı.