Ege’nin geleneksel tarım ürünlerinde fiyat yüzde 100 arttı

Nihat DELİBAŞI

İZMİR - Ege Bölgesi’nin geleneksel tarım ürünlerinde fiyatlar sezon başına göre yüzde 30 ile yüzde 100 arasında değişen oranlarda arttı. Kasım ayında tüketici fiyatı 25 TL olan sızma zeytinyağının litresi, 50 TL’yi buldu. Eylül ayında sezona 12 TL’den başlayan üzüm, 7 Şubat’ta İzmir Ticaret Borsası’nda 16 TL’den işlem görürken, sezon başı ile güncel fiyatı arasındaki yükseliş yüzde 30’la sınırlı kaldı. Sezona 35 TL’den başlayan kuru incirin pazar fiyatı 70 TL olurken, endüstriyel emtia olarak bölgenin önemli değeri pamukta Eylül ayında 24 TL seviyesinde olan fiyat 42 TL’ye yükseldi.

Ulusal Pamuk Konseyi (UPK) Başkanı Bertan Balçık, altın ve petrol gibi küresel bir emtia olan ve önemli bir endüstriyel ürün olan pamuktaki fiyat artışında döviz kurundaki yükselmenin etkili olduğuna dikkat çekti. Türkiye genelinde yaklaşık 750 bin tonluk rekoltenin 570 bin tonunun satıldığını, talebin hala canlı olduğu üründe, ithalatın devam etiğini anlatan Balçık, “Yerli pamuk, yurtdışına göre yüzde 3-4 daha ucuz fiyatlanıyor. İplik ve tekstil sektörü, pamuk üreten üreticiye teşekkür etmeli. 750 bin ton rekoltenin 570 bin tonu satıldı ve satılmaya devam ediyor. Bu sayede sektör, tamamen dışa bağımlı kalmaktan kurtuldu” dedi. Balçık, fiyatların geldiği seviye dikkate alındığında üretici, tüccar, sanayici, ihracatçı dahil pamuğa dayalı bütün sektörlerin mutlu olduğu bir dönem yaşandığını belirterek, üreticiye şöyle seslendi: “Paranızı değerlendirin, riske girmeyin. Önümüzdeki sezonunun planlamasını yapın. Mazot, ilaç, gübre için para ayırın, ödeyebiliyorsanız banka borçlarınızı ödemeye gayret edin.”

Zeytinyağında yükselişin kaynağı dış talep

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Meclis Üyesi Nejat Özduran ise sezona başlarken 25 TL olan zeytinyağı litre fiyatının 50 TL’ye dayanmasında artan dış talebin etkili olduğuna değindi. Özduran, “Şu an Avrupa’da talep çok fazla. İspanya’da sızma zeytinyağının litre fiyatı 3.3 Euro ama mal yok. İtalya, İspanya mal talep eder pozisyonda. Dolayısıyla piyasadaki artış iç talepten değil, yurtdışı talebinin artışından kaynaklanıyor. İç piyasaya mal kalmıyor” dedi. Şu an yağın toptan satış fiyatının 43 TL seviyesinde olduğu bilgisini paylaşan Özduran, “5 litrelik bir teneke ambalaj 20 TL, litrelik pet şişe 1 TL. Kartonuydu, ambalajıydı, işletme maliyetiydi dendiğinde zeytinyağı fiyatında bir miktar daha yükseliş beklenmeli” diye konuştu.

Kuru incirde fiyat artışı istikrarı sürüyor

Türkiye Kuru Meyve Sektör Kurulu Başkanı Osman Öz, sezona 35 TL seviyelerinden başlayan şu an pazarda 70 TL’ye kadar yükselen kuru incir ihracatında de geçtiğimiz yıla göre bir miktar gerilemeye rağmen elde edilen gelirin arttığını söyledi. Öz, “Geçtiğimiz yıl 1 Eylül 5 Şubat tarihleri arasında 30 bin 60 ton ihracata karşı elde edilen ihraç geliri 142 milyon 557 bin dolar iken, bu yılın aynı döneminde 37 bin 434 ton ihracata karşın elde edilen gelir 148 milyon 364 bin dolar olmuş. Kuru incir fiyatı 4 yıldan bu yana istikrarlı bir şekilde yükseliş gösteriyor. Tarım Bakanlığı desteği ile kuru incirde dikim sahalarını artırıp, üretim sahalarını geliştirmeli, üretimi yukarılara çekmeliyiz” dedi.

Öz, çekirdeksiz kuru üzümde ise fiyatın düşük kaldığını vurguladı. ABD’nin Ege çekirdeksiz kuru üzüm eşdeğeri kabul edilen Thomson tipi kuru üzüme 2.80 dolar fiyat biçtiği bilgisini paylaşan Öz, “Geçtiğimiz yıl 109 bin 945 ton ihracata karşın 211 milyon 639 bin dolar gelir elde ederken bu yıl 211 milyon 778 bin dolarlık gelire 117 bin 157 ton ürün ihraç ederek ulaşmışız. Daha çok ürünü daha ucuza ihraç etmişiz. Kuru üzümün fiyatı 2 dolar seviyesinde olmalı” dedi.