Bursa’nın havası alarm veriyor
Bursa’da hava kirliliğinin giderek arttığına dikkat çeken Nilüfer Belediyesi Halk Sağlığı Danışmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala, “Yetkililer bu konuda önlem almalı, kirliliği kaynakta yok etmek üzere bilimsel eylem planları hazırlanmalı” çağrısında bulundu.
Esra ÖZARFAT
BURSA - Hava kirliliğinin büyük bir risk olduğunu belirten Prof. Dr. Pala, Dünya Sağlık Örgütü’nün de (DSÖ) 2013 yılında dış ortam hava kirliliğini, özellikle partikül madde kirliliğini, akciğer kanserinin nedeni olarak tanımladığını vurguladı. DSÖ tarafından yapılan bir araştırmada, Türkiye’de 2018 yılında 72 ilde 44 bin 617 kişinin, PM2.5 (2.5 mikrondan daha küçük toz parçacıkları) kirliliği nedeniyle erken öldüğünün tahmin edildiğini dile getiren Kayıhan Pala, “Aynı araştırmanın bulgularına göre Bursa’da 2 bin 822 kişi uzun süreli PM2.5 kirliliğine bağlı olarak 2018 yılında hayatını erken kaybetmiştir. Eğer biz PM2.5 kirliliğini DSÖ’nün önerdiği sınır değeri altına çekebilirsek, yılda 2 bin 822 kişinin erken ölmesini önleyebiliriz” diye konuştu. Bursa’nın yıllardır ciddi bir partiküler madde kirliliğine maruz kaldığına işaret eden Prof. Dr. Pala, “Bursa’da hava kirliliği özellikle son yıllarda çok ciddi bir sorun olarak karşımızda durmaktadır. Yasal düzenlemelere göre 24 saatlik ortalama PM10 ulusal sınır değeri yılda en çok 35 gün aşılabilir olmasına karşın, Bursa’da yüzlerce kez aşılmaktadır. Kirlilik kaynakları ortaya konulmalı ve kirliliği yok etmek üzere bilimsel eylem planları hazırlanmalı, uygulanmalı, izlenmeli ve denetlenmelidir” dedi.
“Kirliliğe neden olan en büyük faktör: Endüstri”
Bursa’da bulunan istasyonların verilerini değerlendiren Prof. Dr. Kayıhan Pala, özellikle endüstriye yakın ve trafiğin yoğun olduğu bölgelerde kirliliğin daha yoğun yaşandığını ifade etti. PM2.5 kirliliğine neden olan en büyük faktörün endüstri olduğuna vurgu yapan Pala, “OSB’ler de dahil endüstrinin şehrin içinde olması hava kirliliğini tetikliyor. Türkiye’de buna ek olarak endüstri tesislerinin denetlenmesi noktasında eksikliklerimiz var. Bursa’daki büyük ölçekli endüstri tesislerinin tamamının bacaları Çevre Bakanlığı tarafından takip ediliyor. Ama bu kirlilikle ilgili bugüne kadar hiçbir veri topluma açıklanmadı. Türkiye’nin genelinde termik santraller başta olmak üzere endüstri, evsel ısınma ve trafikten kaynaklanan ciddi bir hava kirliliği yaşanıyor. Kirlilik kaynaklarının özellikle endüstri bazlı incelenmesi gerektiğini düşünüyoruz” şeklinde konuştu.
Halk sağlığına en fazla tehdit İnegöl’de
Partiküler maddede en fazla tehdit altında olan ilçenin İnegöl olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. Kayıhan Pala, özellikle geçen yıl kasım ayında 40 miligram olan ulusal PM10 değerinin aşılarak 120 miligrama ulaştığını, İnegöl’deki hava kirliliğinin yıl boyunca sınır değerlerin çok üzerinde olduğunu söyledi. Ağırlıklı olarak evsel ısınmada gündeme gelen kükürt dioksitte ise geçen yıl ocak ve şubat aylarında kentin doğusundaki Kestel istasyonunda sınır değerlerin aşıldığını belirten Kayıhan Pala, ilçede özellikle kış aylarında kömür kullanımına bağlı kirliliğin arttığını ifade etti. Pala, Bursa’daki tüm istasyonlarda yıl boyunca trafikten kaynaklanan azot dioksit kirliliğinin DSÖ sınır değerleri üzerinde olduğuna işaret etti.
“OSB’lere hava ölçüm istasyonu kurulmalı”
Nilüfer’in hava ve su kalitesini uzun yıllardır takip altında tuttuklarını belirten Nilüfer Belediye Başkanı Turgay Erdem, kentin yıllardır hava kirliliği konusunda iyi bir durumda olmadığını ifade etti. Nilüfer Belediyesi olarak 2005 yılından bu yana hava kalitesi izleme çalışması yaptıklarını ve sonuçlarını kamuoyuyla paylaştıklarını belirten Başkan Erdem, endüstri kaynaklı hava kirliliğinin önlenmesi adına şunları söyledi: “Bütün OSB’lerde hava ölçüm istasyonu kurulması zorunlu hale getirilmeli. OSB’ler ile ilgili bir düzenleme yapılarak Çevre Bakanlığı gözetiminde ve anında online izlemeye açık olacak şekilde bir kirlilik göstergesi sistemi kurulabilir. Partiküler madde yanında yakma ürünlerinin de sonuçlarını görebileceğimiz bir ölçüm sağlanmalı.”
Temiz Hava Eylem Planı hazırlandı
Bursa Büyükşehir Belediyesinden alınan bilgiye göre, Bursa’da yüksek kirlilik yüküne sahip 20 işletmedeki 38 baca sürekli izleme kapsamında online olarak Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce izleniyor. Belediyeden yapılan açıklamada: “İlimizde yer alan kurum/kuruluşlardan oluşturulan komisyon çalışmaları ile 2020-2024 yıllarını kapsayan Temiz Hava Eylem Planı hazırlanmıştır. İlimize ait sorunlar hava kalitesi ölçüm verilerine dayanarak tespit edilmiş ve çözüm önerileri sıralanmıştır. İlde hava kirliliğine temel teşkil eden kaynakları; trafik kaynaklı, sanayi kaynaklı, evsel ısınma kaynaklı ve diğer çevresel faktörlerden kaynaklı kirlilik olarak belirtilebilir” denildi. Öte yandan alınan bilgilere göre İnegöl Belediyesi, iklim değişikliği eylem planı hazırlıkları kapsamında ilçenin 8 ayrı noktasında hava kalitesi ölçümüyle ilgili cihazlar yerleştirirken, oluşturulan Hava Kalitesi İzleme Ağı ile hangi bölgede kirliliğin ne oranda olduğu ve bu kirliliğe nelerin sebep olduğu tespit edilerek gerekli önlemler alınacak. Ayrıca ilçede mobilya üretimi sonucu oluşan atıkların yakılması engellenerek ayda yaklaşık 1.800 ton atık geri kazanım tesislerine gönderiliyor.
