Bursalı sanayici elektrik fiyatlarında revize istiyor

Zehra ORUÇ
BURSA - İletim bedeli ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) sebebiyle elektrik fiyatlarında yaşanan artış, pandemi sürecini en az zararla atlatmak isteyen sanayicinin önüne engel oluşturdu. Üreticiyi zora sokan bu durumun çözülmesi için harekete geçtiklerini söyleyen Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Yönetim Kurulu Üyesi ve Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi (NOSAB) Yönetim Kurulu Başkanı Erol Gülmez, bu sıkıntıların giderilmesi için OSBÜK, EPDK ve TEİAŞ nezdinde girişimlerde bulunduklarını ifade etti. Gülmez, “TEİAŞ’a iletim bedeli olarak çekilen güce ve tüketime bağlı olarak bir bedel ödeniyor. Yapılan sözleşmeye göre bu güç düşümü ya da artırımı yılda bir kez eylülde yapılabiliyor ve yılbaşından itibaren uygulamaya konuluyor. Yıl içinde güç düşümü yapılmadığı için nisanda çekilen gücün düşmesine rağmen, bedeli sözleşme üzerinden ödeniyor. Bu sebeple, iletim bedeli yüzde 50 artış gösterdi. Bu da birim fiyat içinde yüzde 2,5 civarında yükselişe neden oldu. Biz, sanayicilerimiz adına, bunun da mücbir sebep kapsamında çekilen güç olarak alınmasını talep ediyoruz” dedi.

Sanayi bölgelerinde elektrik tüketimi azaldı

Nisan ayı elektrik fiyatlarındaki asıl artış sebebinin YEKDEM olduğuna dikkati çeken Gülmez, “EPDK nisanda YEKDEM birim beledini 16 Nisan 2020 tarih, 9311 sayılı kararı ile 228,12 TL/MWh olarak belirlendi. Mart sonunda belirlediği Nisan YEKDEM fiyatına göre yaklaşık yüzde 88 artış oldu. YEKDEM bedelindeki artışın bir diğer sebebi de kurdaki artış. NOSAB’da elektrik tüketiminde, nisanda yüzde 50 oranında azalma oldu. Elektrik tüketiminin azalması, elektrik birim fiyatı içindeki YEKDEM’in birim fiyatının payının artmasına sebep oluyor. Çünkü toplam YEKDEM maliyeti, toplam tüketim beledine bölünerek birim fiyatı ortaya çıkıyor” şeklinde konuştu.

“YEKDEM bedeline ertele, taksitlendirme ya da indirim yapılmalı”

Uludağ OSB Başkanı Yunus Aydın, pandemi nedeniyle bölgedeki fabrikaların yüzde 70’inin geçici olarak çalışmaya ara verdiğini söyledi. Elektrik tüketimlerinin normal dönem içerisinde OSB geneli 16M kw/h civarı seyrederken bugün 5.5M kw/h seviyesine kadar düştüğünü ifade eden Aydın, “Bu düşüş ortalama yüzde 61 oranındadır. Ancak nisan ayı elektrik birim fiyatları ile mayıs ayı birim fiyatları 39 kuruştan 57 kuruşa çıkmıştır. YEKDEM nisan ayı birim fiyatına ek olarak 11 kuruş eklenmiş olup sanayicimiz oldukça zor duruma sokulmuştur. YEKDEM bedelinin ertelenmesi-taksitlendirilmesi veya indirim yapılması gerekmektedir. İletim bedelinin ise sistem kullanım anlaşması gereği değil, içerisinde bulunduğumuz süreç boyunca minimum seviyeye çekilmesi gerekmektedir. Bu zorlu dönemde sanayicimiz korunmalı ve üretim desteklenmelidir ki süreç sonunda üretim daha kolay eski haline dönebilmelidir” değerlendirmesinde bulundu.

Fabrikalar çalışmazken elektrik maliyetleri azalmıyor, artıyor

Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi’nde, Covid-19 nedeniyle elektrik tüketimi nisanda yüzde 72 azaldı. Tekstilde yurt dışı siparişlerin azalması, otomotivde firmaların üretimine ara vermeleri sebebiyle fabrikalar ya kapandı ya da çok düşük kapasite ile çalıştı. Martta 102 milyon kWh olan elektrik tüketimi nisanda 27 milyon kWh seviyesine düştü. DOSAB Yönetim Kurulu Başkanı Ersan Özsoy, elektrik enerjisi tüketimindeki düşeşe karşın faturalarda birim elektrik maliyetinin düşmediğini aksine arttığını söyledi. Özsoy, “Sanayiciler olarak talebimiz, ülkemizde salgının ivme kaybetmeye başladığı ve normalleşme adımlarının atıldığı şu günlerden ekonomik göstergelerinin de normalleşeceği döneme kadar iletim sistemi kullanım bedelimizin, maksimum alış kapasitesinin üzerinden değil fiili çekiş değerimiz üzerinden hesaplanarak düzenlemesi. YEKDEM konusunda da üretim merkezleri OSB’lere özel yeni bir tarife oluşturulmasını veya YEKDEM bedelinin yayılarak azaltılmasını istiyoruz. En azından tükettiği ay başlamadan elektrik fiyatını öngörebileceği bir mekanizmanın kurulmasını bekliyor” dedi.

“Her şey normalmiş gibi hareket edemeyiz”

Hasanağa Organize Sanayi Bölges (HOSAB) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Korun da, “Olağanüstü durumlar karşısında ortaya çıkan maliyetler, yükler paylaşılmalı. Bizim gördüğümüz tabloda yükün neredeyse tamamı sanayinin üzerinde bırakılıyor. Olağanüstü şartlardan geçerken, her şey normalmiş gibi hareket edemeyiz. Maalesef elektrik piyasasında böyle bir tablo var. Beklentimiz, ayakta kalmaya çalışan sanayimizin elektrik maliyetinin üzerindeki bu yüklerin ivedi olarak hafifletilmesidir” şeklinde konuştu.

“OSB’lerimize özel tarife oluşturulsun”

BTSO Yönetim Kurulu Başkanı Burkay ise, Türkiye’nin pandemiyle topyekün mücadelede önemli bir aşama kaydettiğini, üretimin de yeniden ivme kazanacağını dile getirerek, şunları söyledi: “Bu kapsamda, ekonomik parametreleri daha da hızlandıracak adımlara ihtiyacımız var. Özellikle YEKDEM konusunda üretim sahası OSB’lerimize özel yeni bir tarife oluşturulmasını, enerji maliyetlerinde sanayicimizin lehine iyileştirme yapılmasını talep ediyoruz. Enerji maliyetlerimizde de normalleşme adımlarının atılmasını bekliyoruz. Sanayimizdeki çarklar enerjideki yüksek maliyetlere takılıyor. Başta YEKDEM olmak üzere üretim sahası OSB’lerimizin tüm enerji girdi maliyetleri aşağı çekilmeli. Sanayicimizin yükü mutlaka hafifletilmeli.”

DOSABSİAD ve BOSİAD’dan ortak talep: acil düzenleme

Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması’nın (YEKDEM) ve iletim bedelinin elektrik fiyatlarındaki artışın sebebi olduğuna dikkat çeken Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi İş İnsanları Derneği (DOSABSİAD) Başkanı Nilüfer Çevikel ile Bursa Organize Sanayi Bölgesi Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (BOSİAD) Başkanı Rasim Çağan, “Yolumuza devam etmemiz, çarkları döndürebilmemiz için üzerimizdeki yükün hafifletilmesini istiyoruz” dedi.
Pandemi nedeniyle nisan ayında bir önceki aya göre elektrik tüketiminin Bursa OSB’de yüzde 60, Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi’nde ise yüzde 70 gerilediğini belirten Çevikel ve Çağan, üretimin sürmesi için YEKDEM mekanizmasına yapılan desteğin Hazine’den yapılmasını veya genele yayılarak düşürülmesini talep etti. OSB’lere özel yeni bir tarife hazırlanabileceğini de söyleyen SİAD Başkanları, ayrıca iletim bedelinin bağlantı gücü üzerinden değil, çektikleri güç üzerinden hesaplanmasını istedi.