Bursa'daki sanayi tesisleri olası depremde yıkılma riski altında

ESRA ÖZARFAT
BURSA - Marmara Bölgesi'nde meydana gelebilecek büyük bir depremin etkileri konusunda uzmanlar peş peşe uyarılar yapıyor. Bursa, sanayisi ve yoğun nüfusu nedeniyle de riskli kentlerin başında geliyor. Uzmanlar, Bursa'daki sanayi tesislerinin depreme dayanıklı hale getirilmemesi durumunda, olası bir depremde şehrin ve ülke ekonomisinin büyük bir yıkımla karşı karşıya kalacağını ifade ediyor. Kamu desteğinin şart olduğu vurgulanırken, sanayicilere de binalarını güçlendirme çağrısı yapılıyor. İnşaat Müteahhitleri Sanayici ve İş Adamları Derneği (İMSİAD) Başkanı Şeref Demir, Bursa'daki riskli yapı stokunun İstanbul'dan farksız olduğuna dikkat çekerek, “Sanayi tesislerinin şehir merkezinden taşınması ve daha sağlıklı alanlarda yeniden inşa edilmesi şart. Ancak bunun için kamu desteği olmazsa olmaz. Ayrıca 1/100.000’lik Bursa Planı, kentin geleceği açısından çok önemli bir proje olacak. Bu projede tüm paydaşların görüşleri dikkate alınmalı” dedi.

Deprem gerçeği karşısında atılan adımların çok zayıf olduğuna işaret eden Demir, kentsel dönüşümden önce bir zihniyet dönüşüme ihtiyaç duyulduğunu vurguladı. Sanayinin büyük kısmının nüfusun da 3’te 2’sine yakınının Marmara’da bulunduğunu kaydeden Şeref Demir, “Dolayısıyla bu bölgeye çok hızlı çözüm üretmemiz gerekiyor ve bunun içinde kamu erki şart. Üretim, ihracat yapmanız ve istihdam oluşturmanız lazım ve bunun için sanayiye alanlar tahsis edilmesi gerekiyor. Sağlıklı ve ekonomik alanlar tahsis edildiği takdirde kaçak binaya kimse tenezzül etmez” diye konuştu.

Kaçak sanayileşme ciddi tehdit

Bursa’da kaçak sanayileşmenin yaygın olduğuna dikkat çeken İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Bursa Şube Başkanı Serdar Atilla Erdem ise, “Kıymetli tarım arazilerimiz ranta kurban gidiyor. Depo olarak başlayan yapılar zamanla fabrikalara dönüşüyor. Hâlbuki mevcut sanayi alanlarının dahi tam olarak kullanılmadığını görüyoruz. Kaçak yapılarla etkin bir şekilde mücadele edilmesi gerekiyor” şeklinde konuştu. Erdem, "Mevcut OSB’lerde yasal boşluklardan yararlanılarak kaçak yapılar inşa edildiğine dikkati çekerek, ruhsatlı sanayi yapılarının bile mühendislik hizmeti alınmadan yapılan eklentilerle kaçak hale gelmesinin kabul edilemez olduğunu söyledi. Erdem, yerel ve merkezi yönetimlerin bu konuda siyaset üstü bir yaklaşımla hareket etmesi ve caydırıcı yaptırımlar uygulaması gerektiğini dile getirdi.

“Sanayi tesisleri güçlendirilmezse felaket kaçınılmaz”

Oytaş Yıldız İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Osman Yıldız ise, Bursa’daki sanayi binalarının büyük çoğunluğunun yumuşak zemin üzerine inşa edildiğini ve bu nedenle depreme dayanaklı olmadığını belirtti. Yıldız, “2000 yılından önce yapılan fabrika binalarının güçlendirilmesi şart. Ancak sanayiciler bunu ek maliyet olarak görüp harekete geçmiyor. Oysa fabrikalar evlerden daha kolay güçlendirilebilir. OSB yönetimleri ve Sanayi Bakanlığı bu konuda zorlayıcı kurallar getirmeli” dedi. Yıldız ayrıca, fabrikaların güçlendirilmesi için teşvik mekanizmaları oluşturulması gerektiğine işaret ederek, mevcut yönetmeliklere uygun olmayan fabrika binalarına işletme ruhsatı verilmemesi, yangın ve depremle ilgili önlemlerin ehil kişiler tarafından denetlenmesi gerektiğini ifade etti.

Deprem risk analizi sistemi hayata geçiyor

Bu arada Yapı Denetim ve Deprem Mühendisleri Derneği Bursa Şubesi tarafından geliştirilen Yapay Zeka Destekli Yapı Deprem Risk Analizi Sistemi, 1 Şubat itibariyle tüm Türkiye’de kullanılabilir hale geldi. Bursa Şube Başkanı Serkan Işık, "Marmara Bölgesi, sanayi ve nüfus yoğunluğu nedeniyle büyük bir risk taşıyor. Bu sistemle, binaların deprem risk durumu 24 dakika içinde detaylı olarak raporlanabilecek. Türkiye nüfusunun yüzde 30’u Marmara Bölgesi’nde yaşıyor ve ülkenin sanayi gelirinin yüzde 50’si burada üretiliyor. Olası bir büyük deprem, sadece Bursa’yı değil, ülke ekonomisini de ciddi şekilde sarsacaktır. Bu yüzden, sanayi tesislerinin deprem güvenliği mutlaka artırılmalıdır” açıklamasını yaptı.

Bursa OSB, Afet Koordinasyon Merkezi kuracak

Bursa OSB’nin Afet Koordinasyon Merkezi kurma kararı aldığını da hatırlatan Bursa Organize Sanayi Bölgesi Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği’nin (BOSİAD) Başkanı Rasim Çağan, “Bursa OSB, sanayi bölgesinde inşa edeceği merkez için imar planı değişikliklerinin onaylanmasını bekliyor. Ayrıca, bölgede 10 adet afet acil durum konteyneri konuşlandırmayı planlıyor. Bölgemizde bina yaş ortalaması 27 yıl olup, yapıların yüzde 80’i prefabrik sistemlerden oluşmaktadır. Kahramanmaraş depremi benzeri büyüklükte bir deprem Bursa OSB’de de benzer seviyelerde ekonomik kayıplara yol açabilir” diye konuştu.