Bursa, tedarik sorununu ‘kolektif’ modelle aşıyor
Bursalı üreticiler tedarikte yaşanan sorunların 2022’de de sürmesi halinde oluşabilecek riskleri minimize etmek için tedarik anlaşmalarını bugünden yapmaya başladı. Öte yandan hammadde sıkıntısı, firmaları stoklu çalışmaya iterken, firmalar arasında kolektif çalışma kültürünü de öne çıkardı.
Esra ÖZARFAT
BURSA - Hammadde temininde yaşanan sıkıntı firmaları yeniden stoklu çalışma sistemine döndürürken, gelecek yıldan endişeli olan sanayiciler 2022 için hammadde anlaşmalarını bugünden tamamlama yoluna gidiyor. Tedarik problemlerinden dolayı üretimin durma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu belirten Aroma Genel Müdürü Sefer Kılınç, “Biz tedariki çeşitlendirmenin gerekliliğini önceden görerek karton imalatçıları gibi yerel firmaları destekledik. Alternatifler üreterek yeni tedarik kanalları açtık. 2022 için risklere girerek bir yıllık tedarik anlaşmalarımızı yapıyoruz. Öte yandan sektör o kadar güzel bir dayanışma içine girdi ki, üretimin durmaması için herkes kimde eksik hammadde varsa onu tamamlayarak üretimleri ayakta tuttu. Her firma kendini kontrol etme fırsatı yakaladı. Tedarikte bir sorun yaşarsam alternatifi nerde ve nasıl ortadan kaldırabilirim kurgusunu yapmaya başladı. Bu ciddi bir kazançtır” dedi.
“Hammaddede karaborsa oluştu”
Elektroteks Yönetim Kurulu Başkanı Osman Güler, pandeminin de etkisiyle ev eşyası üretiminde dünya genelinde yaşanan artışın yatak sektörüne de yansıdığına dikkat çekti. Ancak hammadde ve tedarik zincirinde yaşanan sorunların kendilerini de etkilediğini belirten Güler, “Şirket olarak önümüzde hazır ve uzun bir program olduğu için uzun vadeli malzeme tedarik ağını kurabiliyoruz. 12’nci ayda 2022’deki alımın yüzde 80’ini tamamlıyoruz. Ancak önceden sipariş vermiş olmamıza rağmen süreci bıçak sırtında götürüyoruz. 2023’ün yarısına kadar stok siparişimizi verdik” diye konuştu. Ölçüm kontrol cihazlarından nem ve sıcaklık sensörlerine, jeneratör kontrol cihazlarından uzaktan izleme ve kontrol yazılımları gruplarına kadar 5 binden fazla çeşit ürün ile hizmet verdiklerini belirten Emko Elektronik Genel Müdürü Ayhan Ispalar, yaşanan çip krizinin kendilerini de olumsuz etkilediğini söyledi. Ispalar, “Çip krizi son üç ayda çok yoğunlaşmış olsa da geçen yılın sonundan bu yana biliniyordu. Örneğin, 2020’nin sonunda açtığımız siparişler hala gelmedi. Elimizdeki stoklarla bugüne kadar üretimlerimizi sürdürdük. 2023’ün siparişlerini de bugünden girdik. Bu siparişlerdeki birikmeden doğan kriz kaos da yaratıyor. Öte yandan bir karaborsa da oluştu” şeklinde konuştu.
Firmalar arasında dayanışma öne çıktı
Otomotiv endüstrisine üretim yapan Yepsan’ın Yönetim Kurulu Üyesi Esma Baş Göcen de hammadde sıkıntısını kullanılan materyallerin tamamında hissettiklerini söyledi. Malzeme krizini ana sanayilerin tüm tedarikçileriyle birlikte yönetmeye gayret ettiğini belirten Göcen, “Firmalar arasında ciddi bir dayanışma yaşandı. Bu dönemde kimse kimseyle rekabet etmedi ama piyasada bulamadığı saçı rakiplerinden daha yüksek fiyata alanlar oldu” değerlendirmesini yaptı.
Bekamak Genel Müdürü Engin Çetiner ise özellikle elektronik malzemelerde sıkıntı yaşadıklarını stoklu çalışarak tedbir aldıklarını aktardı. Çetiner, “6 aya kadar olan bütün siparişlerimizin stoklarını tutmaya çalışıyoruz. Stok ciddi bir maliyet olmasına rağmen bizim için geçmişten gelen bir alışkanlık. Faydasını pandemide gördük. Hala birçok fabrika hammadde nedeniyle üretim yapamıyor” dedi. Albatur Genel Koordinatörü Kadir Batur Teoman da yeni yatırımla dağınık haldeki üretimi tek çatı altında topladıklarını ve daha fazla stok alanı açtıklarını, müşterilerine stoktan hizmet verdiklerini vurguladı.