Bursa barajlarında su seviyesi alarm veriyor

Ali ŞAHİN

Tarihinin en kurak kışlarından birisini yaşayan Bursa’da barajlar her geçen gün boşalmaya devam ediyor. Bu sene yağışların gelmemesi ve Uludağ’da da beklenen kar seviyesinin bir türlü bulunamaması nedeniyle Bursa baraj doluluk oranlarında son 10 yılın en kötü performansını gösterdi. Şehirde bir süre önce etkili olan yağışların barajlara etkisi de sınırlı oldu. Yüzde 5 seviyesine kadar yükselen Nilüfer Barajı tamamen kurudu. Şehrin en büyük barajı olan Doğancı Barajı’nda ise doluluk oranı yüzde 24 seviyesine kadar geriledi. Doğancı Barajı son olarak 2014’te yüzde 20 seviyesini gördüğünde Nilüfer Barajı’ndaki yüzde 59’luk doluluk yaşanacak sorunları engellemişti. Geçen yıl bu dönemde ise Doğancı Barajı yüzde 41, Nilüfer Barajı ise yüzde 21’lik doluluğa sahipti.
Bursa’da içme suyu ihtiyacının büyük bölümü Doğancı Barajı’ndan sağlanırken Nilüfer Barajı, Doğancı barajına destek veriyor. Şehirde yaşanan kuraklığın içme suyuna etkisi olmaması adına yeraltı derin sondaj su kuyuları çalışmaya devam ediyor. Artan nüfus ve şehirleşme ile birlikte Bursa’daki temiz su ihtiyacı da artıyor. Öte yandan Meteoroloji Genel Müdürlüğü de yayımladığı kuraklık haritalarında Bursa’nın şehir merkezinin yer aldığı Bursa Ovası ile birlikte Yenişehir Ovası’nın da olağanüstü kuraklık yaşanan bölgeler arasında gösterdi. BUSKİ, kuraklıkla ilgili Bursalılara tasarruf çağrısında bulunurken “Durum çok ciddi. Su tasarrufuna ara vermeden devam etmeliyiz” ifadeleriyle uyarı yaptı.

“Doğa tüketim hızımıza yetişemiyor!”

Kuraklık sonucu oluşan su sıkıntısının bugün ve bundan sonra bizi bekleyen en büyük afetlerden birisi olduğuna vurgu yapan Çevre Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Sevim Yürüten, “Bursa özelinde orta vadede atılabilecek adım en kısa sürede Çınarcık Barajının devreye alınmasıdır. Kısa vadede yapılabilecek çözüm ise kolay ulaşılabilir ve sisteme hemen dahil edilebilecek alternatif su kaynakları bulmaktır. BUSKİ bu konuda yeraltı su kuyuları açarak günü kurtarmaya çalışmaktadır. Ancak bu durum yeraltı su seviyelerinde düşmelere sebep olmaktadır. Bir diğer çözüm olarak halı yıkama, oto yıkama, park-bahçe sulaması vb. gibi fazla su tüketilen yerlerde su kesintilerine gidilmesi gerekmektedir. Kısa vadede asıl önemli konu halkın bilinçlendirilmesi ve su tasarrufu konusunda gerekli farkındalığın oluşmasıdır. Basit çözümlerle büyük miktarlardaki suyun kurtarılmasını sağlayabiliriz. Su kaynaklarımız tükenmekte ve eski durumuna gelmesi de gün geçtikçe zorlaşmakta. Burada suyun daha etkin kullanılması kurumların birincil görevi olmaktadır. Tarım, sanayi ve evsel kullanımlarda suyun daha bilinçli tüketilmesi önem arz etmektedir. Bursa’da kilometrekareye 285 kişi düşmektedir. 2050 yılı gelindiğinde Bursa nüfusunun 5 milyon olması öngörülmekte. Ancak iklim krizi kaynaklı yağışların azalması, kuraklık ve nüfusun artması sonucu yeterli suyu bulma konusunda sıkıntı yaşanacağı aşikar. Yıllara göre baraj seviyelerindeki azalma dikkat çekici boyutlarda. Yaşamamızın ve sağlıklı kalmamızın en temel ihtiyacı olan su kaynaklarının tümünü, bütün bu önemine rağmen saygısızca kirletiyor ve tüketiyoruz. Doğa tüketim hızımıza yetişemiyor!” ifadelerini kullandı.

"Tarımsal sulamada tasarruf yapılmalı"

İklim krizi dikkate alınmadığını ve uygun yatırımların yapmadığını belirten Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Dr. Fevzi Çakmak barajlardaki su kapasitelerinin tükenmesinde yağış azlığı kadar suyun aşırı ve yanlış kullanımının da ön plana çıktığını söyledi. Bursa’daki günlük su tüketiminin yüzde 77’sinin tarımsal sulama kaynaklı olduğunu söyleyen Dr. Çakmak, “Tarımsal sulamadan yapılacak tasarruf evsel kullanımdan yapılan tasarruftan çok daha fazla olacaktır. Buna dönük yatırımlar yapılmalı. Bütün tarımsal sulama sisteminin kapalı ve basınçlı sulama sistemine dönüştürülmesi gerekiyor. Bilim ışığında yapılan sulama programları ile su tasarrufu sağlanabilir” diye konuştu.