'Bakımsız günısılar lejyoner hastalığına yol açabilir'
Bakımsız günısı tesisatlarının lejyoner hastalığına yol açabileceği belirtilerek günısıların bakımının her yıl düzenli yapılması çağrısında bulunuldu.
FİKRİ CİNOKUR / ANTALYA
TMMOB Makine Mühendisleri Odası (MMO) Antalya Şube Başkanı ve Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Atmaca, bakımsız günısıların insan sağlığı açısından risk oluşturduğuna dikkat çekti.
İlkbahar aylarının gelmesiyle birlikte günısı olarak da isimlendirilen güneş enerjili sıcak su sistemlerinin sıhhi sıcak su ihtiyacını karşılamada daha fazla kullanılacağını ifade eden Prof. Dr. Atmaca, şunları kaydetti:
‘’Bu sistemlerin bakımları yapılmadığı takdirde sağlık riski oluşturabilir. Gün ısılarda hem doğru kurulum hem de bakım ve temizlikleri oldukça büyük bir önem taşıyor. Işınım şiddetinin arttığı ilkbahar aylarıyla birlikte yakıt tüketmek yerine günısılar ile bedava sıcak su elde edilebilecek. Günısı sistemlerinde öncelikle kurulum aşamasında mühendislik firmaları tercih edilmelidir. Kurulacak sistem ve tesisatın yeterli olup olmadığı konusunda mühendis görüşüne göre hareket edilmesi gerekmektedir.’’
Akdeniz Bölgesinde yaygın olarak açık sistem güneş enerji sistemlerinin kullanıldığını vurgulayan Prof. Dr. Atmaca, ‘’GES’ler açık veya kapalı devre şeklinde imal ediliyor. Kapalı devre sistemler, açık sistemlere göre daha hijyenik. Açık devre güneş enerji sistemlerinde bakımların aksamadan yapılması gerekiyor. Genellikle yıllık bakımlara önem verilmiyor. Sadece arıza olunca bakım yaptırılıyor. Yıllık bakımlar yapılmayınca aslında kar değil, zarar ediliyor. Bakımsız bir tesisat sağlığımıza zarar verebileceği gibi kireçlenen borularda tıkanma olabiliyor ve dolayısıyla hem arıza riski artıyor hem de sistemlerin verimi düşüyor’’ dedi.
Lejyonerya hastalığına dikkat
Bakımı yapılmayan güneş enerji sistemlerinin lejyonerya hastalığına da davetiye çıkarabileceğine dikkat çeken Başkan Atmaca, şöyle devam etti:
‘’Lejyonerya hastalığı, bakteri kaynaklı zatürree türüdür. Bina tesisatlarında uygun koşullar oluşursa bu bakteriler çok hızlı çoğalabilmekte ve hayati risk oluşturabilmektedir. Özellikle günısıların bina dışlarında bulunan su depoları, uzun süre kullanılmayan borular ve duş başlıkları bakterin çoğalma yeri olarak görülmektedir. Lejyonerya oluşumu için en uygun sıcaklık aralığı güneş enerji sistemlerde sıklıkla görülen 20-45°C aralığıdır. Güneş enerji sistemlerinde hatalı tasarım ve uygulamalar riski arttırdığı gibi bakım eksikliği ve uygun olmayan işletme koşulları da bakterinin gelişmesi ve çoğalması için uygun zemini yaratabilmektedir. Özellikle suyun durgun kalması riski daha da arttırmaktadır. En büyük risk suyun ılık olması ve kullanımın kesintili olması durumudur. 20 °C' nin altındaki sıcaklıklarda üreme miktarı önemsizdir. Bakterinin çoğalması için en uygun sıcaklık 25-45 °C arasıdır. En uygun çoğalma sıcaklığı ise 37 °C olarak bilinmektedir. 37°C sıcaklıkta ve uygun ortamda 2 saat içinde bakteri miktarı iki katına çıkabilmektedir. 48 saat içinde de tehdit edici boyuta ulaşabilmektedir. Hastalık riskinin sıcak iklimlerde daha fazla olduğu da bilinmektedir. Bu nedenle sıcak iklime sahip bölgelerde günısı depolarının hijyenik bakımı daha da büyük önem taşıyor” dedi.
Prof. Dr. İbrahim Atmaca, günısı depolarının yılda bir bakımının yapılması gerektiğini bildirdi.
