Arz dengesi bozuldu, Eskişehirli plastik üreticileri zora girdi
Dünyanın 5’inci Avrupa’nın ise 2’inci büyük üreticisi olan plastik sektörü ve sektörün önemli üretim merkezlerinden Eskişehir, son dönemlerde astronomik artış gösteren hammadde fiyatları ve arz yetersizliğinden dolayı zor bir süreçten geçiyor.
Tülay TAŞKIN
ESKİŞEHİR - Geçen Ağustos ayından itibaren yurtdışındaki ana üreticilerin forsmajör (zorunlu sebep) ilan etmesi, plastiğin hammaddesi petrokimya ürünlerinde fiyatın yüzde 130 oranında artmasına neden olurken, arz dengesini de bozdu. Astronomik fiyatlar bir yana artık hammaddeye ulaşımda da ciddi sorunlar yaşanıyor. Sektör temsilcileriyle görüşerek bir rapor hazırlayan Eskişehir Sanayi Odası (ESO), raporu Cumhurbaşkanlığı ve ilgili bakanlıklarla paylaştı.
ESO’nun plastik üreticilerinin oluşturduğu 7. Meslek Komitesi’nin Başkanı ve PVC Pencere - kapı üretimi yapan Eseren Group’un Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Eren, dünyanın en büyük plastik hammadde üretici firmalarının üretimde kesintiye gitmesinin küresel ölçekte tedarik sorununa ve fiyat artışı yaşanmasına neden olduğunu söyledi. Geçen yıl ocakta uluslararası piyasada tonu 850-900 dolar arasında işlem gören PVC fiyatlarının 2020’nin ikinci yarısından itibaren yaşanan arz sıkıntısı nedeniyle hızla yükselmeye başladığını kaydeden Eren, “Yılsonunda uluslararası piyasalarda PVC’nin ton başına fiyatı 1600 dolarları aştı. Firmalar, fiyatlarda yaşanan yüzde 130’luk artla birlikte hammadde bulmakta zorlanmaya başladı” dedi.
"Önümüzü göremiyoruz, planlama yapamıyoruz"
İki ay öncesine kadar tedarikte bir sorun olmadığını anlatan Eren, şimdi tedarikte de büyük bir sıkıntı başladığının altını çizerek “Hammadde üretiminde ne zaman normale dönüleceği konusunda da bir geri bildirim olmadığı için önümüzü göremiyoruz ve planlamalarımızı yapamıyoruz. Biz üreticiler bir çare bulamıyoruz” dedi. Fiyat artışlarından kaynaklı sermaye yetersizliğine düşen firmalar olduğuna işaret eden Eren, işletmeler için en büyük tehlikenin de bu olduğunu belirtti. Eren, “Şirketlerimizin işletme sermayeleri yarıya düştü, yüksek piyasa faizleri sebebiyle dış finansal kaynak bulması da güçleşti. Devletimizin çözüm bulma konusunda yanımızda olmasını bekliyoruz” dedi.
“Fiyat artışında kartel yapılar var”
ESO’nun raporuna katkı sunan Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) ise fiyat artışında kartel yapılar olduğunu iddia etti. Pagev’in raporunda plastik sanayicilerinin elini rahatlatacak önerilere de yer verilerek şöyle denildi: “Kartel yapıların oluşturduğu Planlı Bakım/Duruş/Force Majeure dalgası durulana kadar. Plastik hammaddelerin üzerinde uygulanan referans fiyat, gözetim, anti damping, ek mali yükümlülük ve vergilerin askıya alınması, Petkim’in ihracatını iç piyasaya yönlendirerek yurtiçi piyasadaki arz sıkışıklığını azaltma yönünde katkı vermesi, kamunun bir düzenleme yapması sanayicilerin elini rahatlatacaktır.”
“Şirketlerle tek tek görüştükİ"
Eskişehir’de plastik sektörünün yaşadığı sıkıntıları şirket yetkilileri ile tek tek yapılan görüşmeler sonucunda belirlediklerini ve bir rapor haline getirerek başta Cumhurbaşkanlığı olmak üzere ilgili bakanlıklara sunduklarını anlatan ESO Başkanı Celalettin Kesikbaş, son 6 ayda hammaddede yüzde 130’ları aşan astronomik fiyat artışları tespit ettiklerini belirtti. Kesikbaş, “Sanayide ve günlük hayatımızda şimdilik plastik vazgeçilmez bir ürün olarak karşımıza çıkıyor. Ancak sektördeki üreticiler ve temsilcilerle yaptığımız istişareler gösteriyor ki yaşanan artış, enfl asyonu da tetikleyecek baş aktör olma yolunda ilerliyor” dedi.
