500 bin adet besilik dana ithalatına izin çıkması sektörü rahatlattı

Eray ŞEN

ADANA - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Hayvancılık Meclisi Başkanı ve Adana Ticaret Odası (ATO) Meclis Üyesi Mehmet Şahbaz, ette yaşanan sorunun çözümü için bir süredir karkas et ithal edilmesinin ‘günü kurtarmak’ anlamına geldiğini, besilik dana ithalatına yönelik son kararın ise Türkiye’de katma değer yaratılması açısından olumlu olduğunu söyledi.

Kendisi de Adana’da Şahbazlar Besi Çiftliği’nin sahibi olan Mehmet Şahbaz, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı besilik dana ithalatı kararını değerlendirdi. Bir besi işletmesinin kapasitesinin en fazla yüzde 40’ı kadar ve işletme başına 8 bin dana sınırı getiren kararla ilgili konuşan Şahbaz, “Bu kararın ardından büyük besi çiftliklerinin ithalat yapacağını tahmin ediyorum” dedi.

Besilik dana ithalatına giden süreci yorumlayan Şahbaz, “Et piyasasında şu anda besilik mal yok. Talep var, arz bunu karşılamıyor. Bu nedenle fiyatlarda anormallik var. Her yıl ramazan ayına girilirken, etin fiyatı üzerine 3-5 lira eklenirdi. Bu sene daha fazla 5-10 lira eklendi, bunun nedeni besilik mal olmaması. Şu bir gerçek; Türkiye’deki erkek dana bize yetmiyor. Burada dışa bağımlı olduk ve besi danasının yurt dışından gelmesi, açığın yurt dışından kapanması lazım. Ama bir süre yetkililer ‘malımız var’, biz besiciler ‘malımız yok’ dedik, şimdi besilik mal ithalatı açıldı, bu karar piyasayı toparlar” diye konuştu.

Geçen yıl büyük çiftliklere kapasitesinin yüzde 15’i kadar ithalat izni verildiğini hatırlatan Şahbaz, “Bu yeterli olmadı, çünkü besi sektörü üç yıldır para kazanmıyor ve insanlar sektörde çıktı. Açığın kapanması da et getirerek olmaz, bunu yaparsak ancak günü kurtarırız. Çözüm için yurt dışından küçük dananın Türkiye’ye gelmesi, çiftliklerde beslenmesi lazım. Bunun yiyeceği hayvan yemi de burada üretilsin ki katma değeri burada kalsın” ifadesini kullandı.

“İnsanlar iki-üç daha pahalı et yiyecek”

“Geldiğimiz noktada insanlar iki-üç ay pahalı et yemek zorunda” diyen Şahbaz, şöyle devam etti: “Altı ay öncesine kadar sebzeden ucuz et yiyorlardı, sünkü süt para etmediği için insanlar süt ineklerini kesiyordu. Bu nedenle et fiyatları bir dönem düşük kaldı. Şimdi süt fiyatları artınca insanlar ineklerini kesmeyince, etteki açık meydana çıktı. Halen besi çiftliklerinde kapasite yüzde 30 civarında ve bu durum sürdürülebilir değil, en azından yüzde 70-80 olmalı. Önümüzde kurban bayramı var, yaz sezonu başlıyor, milyonlarca turist gelecek, otellerde et yenecek, insanlar pikniğe gidecek.”

Süt çiftliklerinin besicilere dana satmadığını söyleyen Şahbaz, “TİGEM ise geçtiğimiz aralık sonunda 5 bin 500 liraya sattığı yeni doğan danaya yüzde 65 zam yaptı, ocak ayından beri 9 bin liradan satıyor, bir gün beslerse fiyata 120 lira ekliyor. İthal danalar ise 7-8 aylık oluyor genellikle, fiyatı da 25 bin liraya denk geliyor. Euro artınca bu fiyat da artıyor” bilgisini verdi.

“Et Süt Kurumu bedava da verir, görev zararı yazar”

Bugün itibariyle karkasın besiciye kilo maliyetinin 140-145 lira civarında olduğunu, kesim fiyatının 180-190 lira, kıymanın kilosunun 250 lira olması gerektiğini savunan Şahbaz,  “Kaşar peynirinin kilosu 270 lira, peynirin etten pahalı olması doğaya ters” yorumunu yaptı. Et Süt Kurumu’nun Ramazan ayı boyunca kıymayı 140, kuşbaşını 150 liradan satma kararını değerlendiren Şahbaz, “Bedava da verir, görev zararı diye  yazar. Şu anda fiyat düşük olduğu için kimse Et Süt Kurumu’na mal vermiyor” dedi.