Türkiye'de e-ithalat, e-ihracatı ikiye katladı
Geçen yıl ilk kez dış ticaret açığı veren online ticarette, ithalat lehine artış sürüyor. Başta Temu olmak üzere yabancı siteler aleyhine alınan kararlara rağmen bu yılın ilk iki ayında e-ithalat anlamına gelen yabancı kartlar ile yurtdışından yapılan online alışveriş 43 milyar TL’yi aşarak, e-ihracatın yaklaşık iki katı değere ulaştı.
YENER KARADENİZ/İSTANBUL
Türkiye’nin online dış ticaret dengesinde ithalat lehine gelişmeler hız kesmeden devam ediyor. 2024’te ilk kez açık veren dijital ticarette, 2025’in ilk iki ayında e-ithalat, e-ihracatın iki katına ulaştı. Artan açık karşısında yasal düzenlemeler de hız kazandı. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre 2025 yılının Ocak-Şubat döneminde yabancı kartlar ile yurtdışından yapılan online satışların toplam değeri 23,4 milyar TL olurken, aynı dönemde yerli kartlar ile yurtdışından yapılan online alışverişlerin değeri 43,8 milyar TL’ye ulaştı. Böylece dijital ticaret dengesi, 2024’ün ardından bu yıl da ithalat lehine açık vermeyi sürdürdü. Geçmiş yıllarda söz konusu alanda net ihracatçı olan Türkiye, online dış ticarette 2024 yılında 217,9 milyar TL e-ithalat karşılık 158,9 milyar TL e-ihracat ile ilk kez net ithalatçı konumuna geçmişti. Geçen yılın tamamında online dış ticaret açığı 59 milyar TL’yi bulmuştu.
Küresel online ticaret sitelerinin agresif kampanyaları, platformların özel fiyatlamaları ve gümrük muafiyet sınırlarının etkisiyle yurtdışından alışveriş geçen yıl hızla arttı. Özellikle Çin menşeli ürünler başta olmak üzere,
tekstilden elektronik eşyalara kadar birçok kategoride Türkiye’ye yoğun bir mal girişi yaşandı. Burada da Temu ve Shein gibi Çin merkezli online ticaret siteleri başı çekti. Çin devleti tarafından desteklenen bu sitelerin agresif pazarlama teknikleri ile e-ithalatın hızla artması, yerli üreticiler ve küçük e-ticaret satıcıları açısından ciddi bir rekabet baskısı oluşturdu. Bunun üzerine 2024 yılı ortasından itibaren çeşitli yasal düzenlemeler devreye alınmaya başlandı.
İthalatı zorlaştıran kararlar devrede
Geçen yıl kargo ile yurt dışından gümrüksüz alışveriş sınırı 150 Euro’dan 30 Euro’ya düşürülürken, gümrük vergisi de Avrupa Birliği’nden gelen siparişlerde yüzde 30’a, diğer ülkelerden gelen siparişlerde ise yüzde 60’a çıkarıldı. 2025 yılı başından bu yana da sürecin devamı niteliğinde yeni adımlar atıldı. Kasım ayına gelindiğinde ise yurt dışı siparişleri için yeni limit belirlenerek ürünlerin fiyatına kargo ücreti de eklenmeye başlandı. Aralık ayında yurt dışı siparişleri için yeni limit kargo ücreti dahil 27 Euro oldu. 1 Nisan 2025’te yürürlüğe giren yeni E-Ticaret Yönetmeliği ile de yurtdışından satılan ürünlerin güvenliğine, içerik şeffaflığına ve tüketici bilgilendirmesine yönelik zorunluluklar getirdi. Yanı sıra aynı yönetmeliğe göre Türkiye’de satış yapan online ticaret sitelerinin Türkiye’de temsilcilik bulundurması zorunluluğu yürürlüğe girdi.
Yerli şirketler destekleniyor
Online ticarette ithalat zorlaştırılırken ihracatı ise destekleyecek kararlar hayata geçirildi.
Örneğin tacir olmayan bireysel satıcılar için kimlik bilgilerinin kamuya açık gösterimi zorunluluğu kaldırıldı, ancak aracı platformlara bildirme yükümlülüğü getirildi.
KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) adresi zorunluluğu kaldırıldı, böylece küçük işletmelerin giriş bariyerleri düşürüldü. Denetimler sıkılaştırıldı, özellikle gümrükten geçiş sürecinde beyan ve etiketleme kontrollerine ağırlık verildi.
E-ticaret sektörü temsilcileri, artan ithalatın yerli üreticileri zorladığını ancak düzenlemelerle denge sağlanabileceğini belirtiyor. Türkiye’nin dijital pazarda büyümeye devam etmesi için hem yerli platformların desteklenmesi hem de yabancı satışlara karşı adil rekabet ortamının korunması gerektiği vurgulanıyor.
■ Temu her an kullanıma kapanabilir
Tüm bu kararlar bir anlamda Türkiye’de herhangi bir temsilciliği bulunmamasına rağmen 20 yıldır ülkede faaliyet gösteren yerli üreticilerin tahtını zorlayan Temu adına alındı desek yeridir. Zira e-ithalatta yüzde 80’e yakın pazar payı olan Temu’nun, aktif kullanıcı sayısı Türkiye’de 10 milyona ulaşmış durumda. Platformun günlük kullanıcı sayısı ise 1.4 milyon seviyesinde. E-ticaret şirketlerinin kasım ayında öne çıkan verilerine göre Temu, erişim bazında Türkiye’de ilk üçe çoktan girdi bile. Trendyol ilk sırada, Hepsiburada ikinci sırada, Temu ise üçüncü sırada yer aldı. Aktif kullanıcı sayısında Amazonu geride bırakan şirketin geleceği şu an belirsizliğini koruyor. Zira, Ticaret Bakanlığı’nın 30 Ekim 2024’te Resmi Gazete’de yayımlanan “Uzaktan İletişim Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği” kapsamında, 1 Nisan 2025’ten itibaren yeni düzenlemeler yürürlüğe girdi. Bu yönetmeliğe göre Türkiye’de temsilciliği bulunmayan yurt dışı menşeli e-ticaret platformlarının Türkiye’de faaliyet göstermesi için yerel bir temsilci atamaları gerekiyor. Bu şartı yerine getirmeyen platformlar, Türkiye’deki faaliyetlerini sürdüremeyebilir. Bu da Temu’nun her an kapanabileceği ve online dış ticarette dengelerin yeniden e-ihracat lehine gelişebileceği anlamına geliyor.
Değerli ekonomim.com okurları,
ekonomim.com ekibi olarak Türkiye'de ve dünyada yaşanan, haber değeri taşıyan gelişmeleri sizlere en hızlı, tarafsız ve kapsamlı şekilde sunmak için çalışıyoruz. Bu süreçte sunduğumuz haberlerle ilgili eleştiri, görüş ve yorumlarınız bizim için çok değerli. Ancak, karşılıklı saygı ve hukuka uygunluk çerçevesinde, daha sağlıklı bir tartışma ortamı oluşturmak adına yorum platformumuzda uyguladığımız bazı kurallarımız bulunmaktadır.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (diğer okurlara yönelik olanlar da dahil) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık içermesi durumunda, yorum editörlerimiz bu yorumları onaylamayacak ve silecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar arasında aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemleri de yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur, bu nedenle bu tür yorumlar da ekonomim.com sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu kanıtlanamayan iddia, itham ve karalama içeren, halkı kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmaz ve silinir. Aynı şekilde, bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmaz ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Diğer web sitelerinden alınan bağlantılar ekonomim.com yorum alanında paylaşılamaz.
ekonomim.com yorum alanında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan kullanıcıya aittir, ekonomim.com bu sorumluluğu üstlenmez.
ekonomim.com'de yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yer alan Kullanım Koşulları'nı ve Gizlilik Sözleşmesi'ni okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Kurallarımıza uygun şekilde saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun yorumlarınız için teşekkür ederiz.