Trump, Fed'in yapısını nasıl etkileyebilir?
ABD'de Donald Trump’ın yeniden başkan seçilmesinin ardından gözler Fed’e çevrilmişti. Dün Fed’in faiz kararının açıklanmasının ardından kameralar karşısına geçen Jerome Powell’a “Trump isterse görevden ayrılır mısınız?” sorusuna görevini bırakmayacağını ve ABD başkanının merkez bankası başkanını görevden alabilecek yasal yetkiye sahip olmadığını söyledi. Peki, Trump, Fed'in yapısını nasıl etkileyebilir?
ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, ABD'de yeniden başkan seçilen Donald Trump'ın istemesi durumunda görevini bırakmayacağını ve ABD başkanının merkez bankası başkanını görevden alabilecek yasal yetkiye sahip olmadığını söyledi.
Öte yandan, dün Fed'in faiz kararını açıklamasından sonra konuşan Powell'ın başkanlık görevi Mayıs 2026'da sona eriyor.
Trump yeni bir Fed başkanı atayabilecek
ABD'nin yeni Başkanı Trump o zaman yeni bir Fed başkanı atayabilecek. Trump, başkanlığı süresince en az bir kez daha Fed başkanını değiştirme şansına sahip olacak. Fed sisteminin yapısına ve yetkililerin seçilme sürecine ilişkin detaylar da konuşuluyor.
FED sistemi nasıl işliyor?
ABD Kongresi tarafından 1913 yılında oluşturulan Washington merkezli Federal Rezerv Kurulu, ülkenin dört bir yanında bulunan 12 bölgesel Fed bankası ve hem Fed yönetim kurulu üyeleri hem de bölgesel bankaların başkanlarının yer aldıkları Federal Açık Piyasa Komitesi'nden (FOMC) oluşuyor.
Fed yönetim kurulunun bir başkan, iki başkan yardımcısı ve dört bölgesel Fed başkanı olmak üzere yedi üyesi bulunuyor. Başkan yardımcılarından biri para politikası, diğeri ise bankaların denetiminden sorumlu. ABD Başkanı tarafından atanan bu üyelerin Senato tarafından onaylanmaları gerekiyor.
Powell’ı Trump getirmişti
Trump, ilk başkanlık döneminde yönetim kuruluna dört üye atamayı başarmış ve Trump'tan önceki Demokrat başkan Barack Obama'nın atadığı yetkililerden olan Powell'ı Fed başkanlığına getirmişti.
Fed'in bağımsızlık geleneğine bağlı kaldılar
Powell ve mevcut guvernörler Michelle Bowman ve Christopher Waller da dâhil olmak üzere başarılı atamalarının tümü Fed'in bağımsızlık geleneğine bağlı kaldılar. Birçok kişi tarafından bu konuda sınırları zorlayacağı düşünülen diğer üç guvernör, Stephen Moore, Judith Shelton ve Herman Cain geri çekildi ya da Senato'dan tam onay alamadılar.
Bölgesel Fed bankalarının her biri, bu bankaların yönetim kurulunun bir alt komitesi tarafından atanan bir başkan tarafından yönetiliyor.
ABD faiz politikasında komite kritik role sahip
ABD'de faiz politikasını belirlemesi nedeniyle önemli bir role sahip olan Federal Açık Piyasa Komitesi, yedi kurul yetkilisi, New York Fed başkanı ve diğer dört bölgesel bankanın başkanlarının dönüşümlü olarak katılımıyla faaliyet gösteriyor.
Fed yöneticileri nasıl atanıyor?
Fed guvernörleri ABD başkanı tarafından atanıyor ve 14 yıllık tam dönemler ya da bir önceki guvernörün dolduramadığı 14 yıllık görev süresinin kalan bölümünde görev yapmak için Senato tarafından onaylanıyorlar. Görev sürelerinin bitişi iki yıllık aralıklarla düzenleniyor. Mevcut guvernörlerin görev süresi 2026'da sona erecek.
Powell'ın başkanlık görevi Mayıs 2026'da sona erecek
Fed başkanları ve başkan yardımcıları ise dört yıllık dönemler için atanıyorlar ve yeniden atanmadıkları takdirde genellikle guvernör olarak kurulda kalmıyorlar. Powell'ın başkanlık görevi Mayıs 2026'da sona erecek. Her iki başkan yardımcısının görev süreleri ise bir sonraki ABD başkanının görev süresi sırasında sona erecek. (REUTERS)
