Sterlinde vergi depremi, dolar rallisi güçleniyor
Dolar endeksi, Fed dışındaki merkez bankaları da agresif şekilde sıkılaştığı halde 114’ün de üzerine çıktı. Sterlinde ise dev vergi indirimleriyle gelişen para muamelesi görüyor ve tarihi diplerde. Parite ise resesyon endişeleriyle 20 yılın yeni diplerini gördü. TL, sterlindeki düşüşten en çok etkilenen para birimlerinden.
Hilal SARI
Küresel piyasalar, sterlin ve Euro’daki sert düşüşler ve dolardaki rallinin güçlenmesiyle risk iştahının düşük seyrettiği bir haftaya başladı. İngiltere’de 50 yıldan bu yana en büyük vergi indiriminin açıklanması sterlini dolar karşısında tüm zamanların en düşük düzeyine geriletti. Euro/dolar paritesi ise hem dolardaki rallinin güçlenmesi hem de Euro Bölgesi’nde hızla yaklaşan resesyon endişeleriyle 0,95 ile 20 yılın en düşük düzeylerini gördü.
Dolar endeksi Mayıs 2002’den bu yana görmediği 114,527 düzeyine kadar tırmanırken, doların 6 para birimi karşısındaki hareketini izleyen endekste yıl başından bu yana yaşanan yükseliş yüzde 19’a dayandı. Sterlin ise İngiltere Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng’in vergi indirimlerini devam edeceğini açıklamasıyla düşüşünü hızlandırarak dolar karşısında daha önce hiç görmediği 1,035 düzeyine kadar geriledi. Sterlindeki tarihi düşüş, enerji ve işgücü darboğazına bağlı halihazırda akut bir geçim krizi yaşanan ülkede havayolları, alkollü içecek üreticileri ve perakendeciler başta olmak üzere birçok sektörde yeni sıkıntıları beraberinde getiriyor.
“BoE olağanüstü faiz artırımı yapmak zorunda kalabilir”
Allianz Baş ekonomik danışmanı ünlü ekonomist Mohamed El-Erian, BBC Radio’ya yaptığı açıklamada “Ya Kwarteng’in paketini yeniden kalibre etmesi gerekeceğini, ya da İngiltere Merkez Bankası’nın acil bir toplantıyla faiz artırmak zorunda kalacağını” söylüyor - çünkü BoE’nin bir sonraki toplantısı kasım ayında.
Rabobank: Piyasa İngiltere’yi gelişen ekonomi gibi görüyor
Piyasalar şu anda BoE’nin bir sonraki toplantısında faizi 100 bps daha yükselterek politika faizini yüzde 3,25’e çekmesine yüzde 88 ithimal biçiyor. Rabobank analisti Michael Every “Belli ki piyasa kararını verdi ve ‘Steroidler işe yaramayacak’ mesajı veriyor” değerlendirmesi yapıyor piyasaların şu anda İngiltere’ye gelişen bir piyasa muamelesi yaptığını aktarıyor.
Almanya’da büyüme öngörüleri düşürüldü: 2023’te resesyon bekleniyor
Almanya’nın dört öncü ekonomik enstitüsü 2022 ve 2023 yılı için Euro Bölgesi’nin en büyük ekonomisine ilişkin büyüme öngörülerini düşürdü. Handelsblatt’taki habere göre Almanya’nın 2023’te resesyona girmesi bekleniyor. Habere göre RWI, ifo, IfW ve IWH enstitülerinin ortak beklentisi 2022 için daha önce yüzde 2,7 olarak öngörülen büyümenin yüzde 1,4 olması, 2023 yılında ise Almanya’nın yüzde 0,4 daralması. Almanya merkezli Ifo Enstitüsü’nün dün açıkladığı iş iklimi endeksi de beklentilerin de üzerinde bir düşüşle ağustostaki 88,6 düzeyinden eylülde 84,3’e geriledi. Beklenti endeksin 87’ye gerilemesiydi. Beklentiler tüm sektörlerde kötüleştiğine dikkat çekilen açıklamada her iki şirketten birinin fi yat artışı duyurduğu aktarılıyor.
TL, sterlindeki düşüşten en çok etkilenenler arasında
Bloomberg’de yer alan bir analize göre sterlindeki düşüşten en fazla zarar görecek olan Belçika, Hollanda, İrlanda ve Türkiye. Çin, ABD ve Almanya İngiltere’ye en çok ihracat yapan ülkeler ancak GSYH’ye oranlarına bakıldığında düşük kalıyor. Norveç de İngiltere’ye ihracat yapan 4. ekonomi ancak bu ihracatın çoğu doğalgaz ve doğalgaz ticareti sterlinle değil dolarla yapılıyor. Sonrasında ise GSYH’sinin yüzde 3 ile 6’sı İngiltere’ye ihracatı olan Belçika, Hollanda ve İrlanda geliyor. Hong ve Türkiye de GSYH’lerinin yüzde 2’sine gelen ihracatla sterlindeki düşüşten en çok etkilenen diğer ülkeler arasında sayılıyor ve bu ülkelerin İngiltere’ye olan ihracatında düşüş yaşanması öngörülüyor. Dolar/ TL gelişmelere paralel pazartesi günü 18,4744 düzeyine kadar yükselerek tarihi rekorunu bir kez daha yineledi.
