Rusya'nın askeri bütçesinde dikkat çeken artış! Soğuk Savaş'tan beri görülmemiş harcama
Kremlin'in 2025'te askeri harcamalarında kesintiye gitmesi beklenirken ters köşe yaparak yüzde 25'lik bir artışla 145 milyar doların üzerine çıkmayı planlıyor. New York Times, bu harcama miktarının Soğuk Savaş'tan beri görülmediğini yazdı
Açıklanan taslak devlet bütçesine göre Rus hükümeti önümüzdeki yıl savunma harcamalarını yaklaşık dörtte bir oranında arttırmayı planlıyor. Bu hamle Kremlin'in Ukrayna'daki savaşa büyük kaynaklar ayırmaya devam etme kararlılığına işaret ediyor. Rusya'nın ruble cinsinden askeri harcamaları Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 2022'de Ukrayna'yı işgal etme kararından bu yana üç kattan fazla arttı ve önümüzdeki yıl 13,5 trilyon rubleye ulaşacak. Bu rakam Soğuk Savaş'ın zirve yaptığı dönemden bu yana görülmemiş bir rakam.
Sosyal harcamalar, sağlık ve eğitim harcamalarının toplamından daha fazla
Ülkenin parlamentosunun alt kanadı Duma'ya incelenmek üzere sunulan taslak belge, bu yıl 116 milyar dolar olan askeri harcamaların 2025 yılında 145 milyar doları aşmasını öngörüyor. Bu, Kremlin'in savaşın önümüzdeki yıl da devam edeceğini öngördüğüne dair cesur bir işaret. Kremlin 2023'te askeri harcamaları 2025'te yaklaşık %21 oranında azaltmayı planlamıştı, ancak savaş uzadıkça rotayı tersine çevirmek zorunda kaldı. Kural olarak, Rus milletvekilleri önerilen bütçeleri küçük değişikliklerle kabul ederler. Bu artış Kremlin'in devlet bütçesinin %32'sinden fazlasını savunmaya ayırdığı anlamına geliyor ki bu oran emekli maaşları, diğer sosyal harcamalar, sağlık ve eğitim harcamalarının toplamından daha fazla.
Berlin'deki Carnegie Rusya Avrasya Merkezi'nde çalışan eski bir Rus merkez bankası yetkilisi olan Alexandra Prokopenko, "Topların tereyağından daha önemli hale geldiği noktaya ulaşıyoruz. Asıl öncelik Ukrayna'da devam eden savaş ve cephaneliklerin ve ülkenin askeri potansiyelinin restorasyonu" dedi.
433 milyar doları aşması bekleniyor
Rus hükümeti, gelir, kurumlar ve diğer vergilerdeki artış ve artan askeri harcamalarla desteklenen ekonomisindeki genel büyümenin bir sonucu olarak 2025 gelirlerinin bu yılki 388 milyar dolardan 433 milyar doların üzerine çıkmasını bekliyor. Genel olarak Rusya'nın bütçesi 2025 yılında %11'den fazla artacaktır. Ancak ekonomistler, Rusya'nın aşırı ısınan ekonomisine büyük miktarlarda para enjekte etmenin onu enflasyonist bir spirale itme riski taşıdığı konusunda uyarıda bulunuyor. Eylül ayında ülkenin merkez bankası temel faiz oranını %19'a yükselterek ipotek dahil kredileri aşırı pahalı hale getirdi.
"Enflasyonist şokla karşı karşıyayız"
Bütçe açıklamasının ardından, mesajlaşma uygulaması Telegram'da önde gelen bir Rus ekonomi ve yatırım kanalı olan MMI, “Maliye politikası tarafından yeni bir enflasyonist şokla karşı karşıya olduğumuzu kesin olarak söyleyebiliriz” dedi. Ancak Ukrayna'daki yıpratma savaşında Kremlin'in daha fazla harcama yapmaktan başka çaresi kalmayabilir. 31 aydan fazla süren savaşın ardından Rusya'nın asker alması, eğitmesi, silah ve teçhizat yenilemesi gerekiyor. Putin kısa bir süre önce Rusya'nın aktif askeri gücünün 180,000 kişi artırılarak 1.5 milyona çıkarılmasını emretti, ancak bazı analistler ordunun bu büyüklüğe ulaşabileceğinden şüphe duyuyor.
Temmuz ayı sonunda Putin ayrıca yeni askerler için federal kayıt ikramiyesini iki katına çıkararak yaklaşık 4,300 dolara yükseltti. Aynı ay Moskova'da ek kayıt ikramiyesi 20,400 dolara ulaştı. Bu yaz Moskova, Ukrayna'da bir yıl hizmet ettikten sonra ortalama bir askerin yaklaşık 56.000 dolar alacağını söyleyen afişlerle donatıldı. Rusya'da ortalama maaş ayda yaklaşık 880 dolar. Ülke daha fazla silah ve teçhizat üretmek için daha fazla işçi istihdam ederken, işsizlik oranı %2,4'e düştü. İşsizlik de ücretlerin artmasına yol açarak enflasyonu daha da yükseltti.
