Nijerya ekonomisini kurtarmıştı, DTÖ’de reform yapacak
Nijerya ekonomisini kurtarmasıyla tanınan ve annesi fidye için esir alınan eski Maliye Bakanı Ngozi Okonjo-Iweala’nın hayatı, Dünya Bankası’nda geçen 25 yıl da dahil DTÖ direktörlüğüne giden gerçek bir başarı hikayesi.
Deniz KILINÇ
ABD Başkanı Joe Biden’ın eski başkan Donald Trump’ın temyiz organındaki hakim atamasını önleyen yasağını kaldırmasıyla, Dünya Ticaret Örgütü'nün yeni direktörü Ngozi Okonjo-Iweala oldu.
DTÖ’nün ilk kadın ve Afrikalı lideri olan Okonjo-Iweala, Nijerya’nın da ilk kadın maliye bakanı olarak iki kez görev yaptı. Nijerya hükümetini ekonomik krizden koruyan bakan olarak bilinen ve ayrıca Dünya Bankası’nda 25 yıl geçirdiği yaşamında annesinin kaçırılması ve verdiği mücadeleler nedeniyle birçok kez istifaya çağırılması gibi zorluklar yaşayan Okonjo-Iweala, bir süredir işlevsiz hale gelen DTÖ’de yeni bir dönem sinyali veriyor.
Dünyayı etkisi altına alan pandemi ve ticari milliyetçiliğin öne çıktığı son dönemde küresel ticaret için yeni adımlar atması beklenen Okonjo-Iweala, ülkelerin salgından tam anlamıyla toparlanması için güçlü bir DTÖ’nün kritik olduğunu söylüyor. Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) yeni Direktörü, söz konusu göreve gelen ilk kadın ve Afrikalı olmasının yanında geçmişinde de ilklere imza atan Ngozi Okonjo-Iweala oldu. Etkisi bir süredir sorgulanan ve ABD’nin eski başkanı Donald Trump döneminde temyiz organına hakim atanmaması sebebiyle bir süredir neredeyse işlevsiz bir hale gelen örgütte yeni bir dönem başlıyor. 67 yaşındaki Okonjo-Iweala küresel ticarette reform çağrılarıyla güçlü bir başlangıç yapmayı hedefliyor. Dünya Bankası’nın üst düzey pozisyonlarında ilk Afrikalı ve kadın direktör olarak 25 yılını geçiren ve Nijerya’da da hükümetin ilk kadın Maliye Bakanı olarak aktif bir rol oynamış olan yeni DTÖ lideri, zorlu geçmişinin ardından emin adımlarla ilerliyor.
“Salgından toparlanma için güçlü bir DTÖ şart”
DTÖ Genel Konsey Başkanı David Walker’ın “Bu, DTÖ için oldukça önemli bir an” diye tanımladığı yeni atama hakkında Okonjo-Iweala da bu göreve gelmekten onur duyduğunu söyledi. COVID-19 pandemisinin getirdiği küresel ekonomik ve sağlık sorunlarıyla mücadele sözü veren Okonjo-Iweala, “Eğer salgının getirdiği tahribattan hızla ve tamamen toparlanmak istiyorsak güçlü bir DTÖ şart” dedi. Yeni DTÖ lideri küresel ekonomiyi yeniden yoluna koymak için gereken politikalar üzerinde çalışılacağını belirterek, üyelerin birlikte çalışmasıyla DTÖ’nün yeniden dayanıklı ve günümüz gerçeklerine uygun bir hale gelebileceğini vurguladı.
“İlaç ve malzeme ihracatındaki kısıtlamaları kaldırın”
DTÖ’ye atanmasının ardından yaptığı açıklamada Okonjo-Iweala, yeni dönemde DTÖ’nün önceliğinin COVID-19 salgıyla mücadele olduğunu söyledi. Okonjo-Iweala, üyelere salgın tedavisinde gerekli olan ilaç ve malzemelerin ticaretinde görülen yavaşlamanın önlenmesi için ihracat kısıtlamalarını kaldırma çağrısı yaparak “aşı milliyetçiliğine” karşı uyardı. Reuters’a yaptığı açıklamada Okonjo-Iweala, “Herkes güvende olana kadar kimse güvende olmayacak. Aşı milliyetçiliği işe yaramayacak çünkü yeni varyantlar ortaya çıkıyor. Eğer diğer bütün ülkeler de aşılamazsa bu salgın geri tepecek. Elimizde teknoloji varken insanların başka bir yerlerde ölüyor olması vicdana aykırı” dedi.
Okonjo-Iweala, geçen yıl the Guardian’a verdiği bir röportajda pandeminin, ilaçların yalnızca geliştirildiği ülkeler değil her yer de insanların hayatını kurtaran medikal atılımları sağlamak için reforma gidilmesi gereken işlevsiz ticaret kurallarına dikkat çekmişti. Okonjo-Iweala, yeni dönemde daha yoksul ülkeler için ticari serbestleşme sözünü tutamayan örgütün güvenilirliğini yeniden canlandırma sözü veriyor.
