'Küreselleşme sona yaklaşıyor olabilir'
Davos Zirvesi’nde küreselleşmenin farklı nedenlerle sona yaklaştığı konuşuluyor. Son 30 yılın ‘outsourcing’, ‘offshoring’ gibi önemli trendlerinin yerini ‘onshoring’, ‘friendshoring’, ‘yeniden ulusallaştırma’ ve ‘bölgeselleştirme’ gibi yeni trendlerin aldığı aktarılıyor.
Hilal SARI
Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) iki yıl aradan sonra ilk kez yüz yüze gerçekleştirdiği Davos Zirvesi’nde iş insanları ve yatırımcılar, “son 30 yıldır devam eden küreselleşme sürecinin sona yaklaşıyor olabileceğini” konuşuyor. Zirvede Financial Times’a açıklamalar yapan önemli iş insanları Ukrayna savaşının, pandemiyle zaten bozulan tedarik zincirlerini daha da sıkıştırdığını, piyasalarda son zamanlarda yaşanan çalkantıların ve hızla kötüleşen ekonomik görünümlerin şirket yöneticilerini ve yatırımcıları stratejik fakat zor bazı kararlarla karşı karşıya bırakacağını aktarıyor.
ABD’li yatırım bankası Goldman Sachs International’ın başkanı ve Avrupa Komisyonu eski başkanı José Manuel Barrosso’ya göre ABD ve Çin arasındaki gerilim pandemiyle hızlanmıştı ve Ukrayna savaşıyla daha da hızlandı ve tüm bunlar bağların koparıldığı ve ayrıklaşan bir dünyaya ilişkin ciddi endişeleri beraberinde getiriyor.
80 milyar dolar varlık yöneten Warburg Pincus CEO’su Charles Kaye de “Neredeyse kimse yatırım kariyeri boyunca benzer koşullar görmemiştir” diyerek jeopolitiğin Berlin Duvarı’nın yıkılmasından bu yana ekonominin çok merkezinde yer almadığını, ancak günümüzde yatırım kararlarının merkezinde tekrar jeopolitiğin olduğunu söylüyor.
Onshoring, friendshoring, ulusallaştırma yükselişte
‘Onshoring’, ‘yeniden ulusallaştırma’ ve ‘bölgeselleştirme’ şirketlerin gündemindeki en son trendler. Rusya’ya uygulanan yaptırımlar ve Rusya’nın misillemelerinden de kullandığı ‘dost’ ve ‘düşman’ ülke ifadeleri de İngilizcede ‘friendshoring’ (üretimi dost ülkeye kaydırma) tabirini gündeme getirmişti. Goldman Sachs Başkanı Barosso “Ulusalcılık, korumacılık, yerlicilik, şovenizm ve hatta bazen yabancı düşmanlığının küreselleşmeye zarar verdiğini” belirterek “Kimin kazanacağı bence henüz net değil” diyor.
Zelensky: Rusya'dan ayrılan şirket bize gelsin
Davos Zirvesi’nde özel bir oturumda Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelensky, “Rusya’dan ayrılan herhangi bir şirket, Ukrayna pazarına girebilir, şirketler özgürlüğü tam olarak destekleyerek bundan fayda sağlayacaktır” sözleriyle şirketleri ülkesine çağırdı. Moderatörlüğünü WEF’in Kurucu Başkanı Klaus Schwab’ın yaptığı oturumda konuşan Zelensky, Rusya’ya karşı yaptırımların yetersiz olduğunu vurguladı ve - petrol ambargosu ile yabancı şirketlerin Rusya'dan tamamen çekilmesini içeren - 'maksimum' yaptırım çağrısı yaptı.
