Forekste dolar hala kral, euro ve sterlinin işi zor

Hilal SARI

İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın istifası, Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde’ın açıklamaları, ABD Merkez Bankası’nın önceki gece yayınlanan son toplantısına ilişkin tutanaklardaki şahin tutum ve başta Euro Bölgesi olmak üzere küresel ekonomiye yönelik resesyon endişeleri, foreks piyasalarında da sert hareketler getiriyor.

“AB’ye yakın bir isim sterlini destekler”

STERLİN: Johnson’un yönetiminde iktidarda olan Muhafazakar Parti’den 30’u bakan ve bakan yardımcısı, 50’den fazla milletvekilinin “artık Johnson yönetiminde çalışmak istemedikleri” gerekçesiyle istifa etmesi sterlini Mart 2020’de görülen diplere doğru düşüşe geçirdi ve sterlin/dolar TSİ 15:52 itibariyle 1,1876’ya kadar geriledi. Ancak İngiltere Merkez Bankası faiz artışlarına başlamış olmasına rağmen, sterlin, dolar karşısında hem Brexit’ten hem de geçen yıldan bu yana değer kaybediyor. COVID-19 karantinalarıyla sterlin dolar karşısında 1,14 ile Mart 2020’de tarihi dip düzeylerini görmüştü. Almanya merkezli yatırım bankası Berenberg’den kıdemli ekonomist Avrupa Birliği’ne karşı daha yumuşak tutum izleyecek yeni bir başbakanın sterlini de destekleyeceği görüşünde. Sterlin euro karşısında ise yükselişte ancak ekonomi zayıf büyüme, akut bir işgücü darboğazı ve 40 yılın zirvesinde bir enfl asyonla boğuşmaya devam ediyor ve İngiltere Merkez Bankası, Bloomberg’de yer alan bir habere göre bu mükemmel fırtına içinde sıkılaşmada vites düşürebilir. Bu da sterlinde yeni düşüşler getirebilir.

ECB’nin eli kolu bağlı, euro’da düşüş sürecek

EURO: Rus doğalgazına bağımlılığın Almanya gibi birçok ekonomide resesyon getirebileceği endişeleri devam ederken, euro/ dolar paritesi de 20 yılın yeni dip seviyelerini test etmeyi sürdürüyor. Carmignac Asset Management’tan yatırım komitesi üyesi Kevin Thozet, Reuters’a verdiği demeçte “Euro serbest düşüşte ve ECB’den herhangi bir yetkiliden açıklama yok. Sanki bir sığınakta kilitli kalmış gibiler. Temmuzda 50 bps artış yapabilirler, muhtemelen de yapmaları gerekecek” diyor. Ancak Lagarde’ın “orantılı bir artış” olacağına ilişkin açıklamaları piyasalarda 25 bps bir artış beklentisini destekliyor.

“Almanya’da imalat resesyona giriyor”

Bloomberg TV’ye konuşan Plurimi Wealth CIO’su Patrick Armstrong ise “ECB faizi sıfır düzeyine getirmeli. Almanya’da imalat resesyona giriyor” diyerek, birliğin ekonomik verilerin euro’daki zayıfl ığı sürdüreceğine işaret ediyor. Haziran imalat PMI verileri de görünümün bozulduğuna işaret etmişti ve dün açıklanan Almanya mayıs sanayi üretimi beklentilerin altında yükseldi. ECB’nin daha şahin bir tutum sergileyerek 50 bps artış yapması ve ekim ve aralık toplantılarında da sıkılaşmanın süreceğine işaret etmesi, euro’yu destekleyecek bir unsur olarak görülüyor. Ancak ING bir müşteri notunda “ECB’nin eli kolu bağlı olabilir. Resesyonla karşı karşıyayken agresif bir faiz artışıyla euro’yu desteklemesi zor” değerlendirmesini yapıyor. Deutsche Bank ise “Spoiler verelim, evet paritede eşitlik olası” diyor. Bankanın Foreks Araştırmaları Küresel Direktörü George Saravelos “Eğer Avrupa ve ABD 3. çeyrekte resesyona düşerse ve Fed faiz artışlarına devam ediyor olursa, 0,95-0,97 düzeyleri görülebilir” diyor.

JAPON YENİ: Güvenli liman olarak görülen Japon yeni ise dolar karşısında yıl başından bu yana yüzde 15’in üzerinde değer kaybetti. Japonya Merkez Bankası’nın gevşek para politikalarını sürdürmesi dolar/yen paritesinde 137’yi de aşarak Eylül 1998’den bu yana en yüksek düzeye ulaştı.

İSVİÇRE FRANGI: Bir diğer güvenli liman para birimi İsviçre frangı euro karşısında 7 yılın zirvesinde. Frank/euro 1,01 ile Ocak 2015’ten bu yana en yüksek düzeyi gördü.

Dolar 'güvenli liman' 20 yılın zirvesinden inmiyor

DOLAR: Kriz anlarında güvenli liman olarak görülen dolarda güçlü seyir resesyon endişeleriyle daha da güçlendi. Fed’in tutanaklarında daha da şahin bir tutum gelmesi, doların güçlü seyrini koruyacağına işaret ve “dolar kral” görüşlerini destekler nitelikte. Dolar, hem G10 paralarının büyük bir kısmı karşısında, hem de gelişen ülke paraları karşısında 20 yılın zirvelerinde geziyor. Dolar endeksi önce Fed’in sıkılaşma döngüsü, sonrasında Ukrayna Savaşı’yla son 6 ayda istikrarlı bir şekilde yükselerek önceki gün 107,264 ile Ekim 2002’den bu yana görülmemiş bir düzeye çıktı. Fed’in sıkılaşmaya 75 bps ile devam etmesi ve bilanço küçültme sürecini başlatması, doları daha da güçlendirecek unsurlar olarak görülüyor. Öte yandan, uzmanlar bir görüş birliğine varmamış olsa da, ABD’de bir resesyon olasılığı dolarda ters yönlü bir harekete neden olabilir. Plurimi Wealth’ten Armstrong ABD’nin resesyona kesin kez gireceği görüşlerine katılmıyor. Birçok uzmana göre de enerji krizini çok daha derin yaşayan Euro Bölgesi ve İngiltere, resesyona ABD’den daha yakın durumda. Carmignac’tan Thozet de “Piyasalar muhtemelen resesyon riskini abartıyor veya resesyonun çok hızlı geleceğini varsayıyor” değerlendirmesini yapıyor.

Gelişen paralar için zorluklar devam ediyor

Rus rublesi ve Brezilya reali dışında dolar karşısında bu yıl değer kazanan para birimi yok. Hong Kong dolarından, Macar forintine, Malezya ringitinden, Hindistan rupisine, Türk Lirası’nın da aralarında olduğu gelişen ülke paraları Fed’in sıkılaşmaya başladığı 2022 yılında dolar karşısında değer kaybetti. Türk Lirası, yüzde 30’un üzerinde değer kaybederek dolardaki güçlü seyrin en çok vurduğu para birimi oldu. Macar forinti, Arjantin pesosu, Mısır lirası, Polonya zlotisi, Çekya korunası, Güney Kore wonu, Tayland bahtı dolar karşısında yüzde 8 ila 22 değer kaybeden para birimleri arasında.