Fed ve BoE’den sonra ECB’den de sıkılaşma sinyali

Deniz KILINÇ

Fed ve BoE’nin, pandemi döneminde başlatılan varlık alım programlarıyla uyguladığı parasal genişleme politikalarında, enflasyon baskıları sonrası sıkılaşmaya gidilebileceği sinyallerinin ardından, Avrupa Merkez Bankası’ndan da (ECB) benzer yönde bir mesaj geldi. Welt am Sonntag’a konuşan ECB Yönetim Kurulu üyelerinden Bundesbank Başkanı Jens Weidmann, ECB’nin artan enflasyon baskılarıyla “fiyat görünümü gerektirirse” sıkılaşmaya gidebileceğini söyledi. Weidmann, ECB’nin faiz artışı öncesinde varlık alım programlarını azaltacağını belirtti. Delta varyantı vakalarının yeniden artışa geçmesiyle pandemi endişeleri ve enflasyon baskıları, ABD Merkez Bankası (Fed) ve İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) ardından Avrupa Merkez Bankası’nı (ECB) da harekete geçirdi. ECB, geçen ayki toplantısında faiz oranlarını yüzde 0’da sabit bırakmış fakat artan Delta vakalarının Euro Bölgesi ekonomisinde uzun süreli kapanmalar ve pandemi önlemleri sonrası görülen toparlanmaya risk oluşturduğu uyarısını yapmıştı. Şimdiyse ECB yönetim kurulu üyelerinden Jens Weidmann’ın açıklamaları, Fed ve BoE’nin ardından ECB’nin de şahinleşebileceği yorumlarına yol açtı. Bu durumda uzmanlar halihazırda zayıf seyreden Euro/dolar paritesinde düşüşün devam edebileceğini belirtiyor.

“Enflasyon baskıları finansman maliyetleriyle geçiştirilemez”

Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) Başkanı olarak ECB yönetim kurulunda koltuk sahibi olan Jens Weidmann, Welt am Sonntag gazetesine verdiği röportajda ECB’nin enflasyonel baskıları azaltmak için para politikasında sıkılaştırmaya gitmesi gerektiğini söyledi. Euro Bölgesi ülkeleri, pandemiyle mücadele için son dönemlerde borçlanma faaliyetlerini artırmıştı. Weidmann’a göre merkez bankası fiyatlar üzerindeki baskıyı artırmadıkça Euro Bölgesi artan borçlanma karşısında yüksek borç ödeme maliyetleriyle karşı karşıya kalacak. “ECB’nin görevi eyaletlerin ödeme gücü sorunlarını çözmek değil” diyen Weidmann, enflasyon öngörülerinin artması durumunda ECB’nin fiyat istikrarı amaçları doğrultusunda harekete geçmek zorunda kalacağını savunuyor ve ekliyor: “Fiyat görünümü bunu gerektirirse, para politikasında sıkılaşmaya gideceğimizi tekrar tekrar vurgulamamız gerekiyor. Bu durumda devletlerin finansman maliyetlerini hesaba katamayız.”

ECB, önce PEPP, sonra APP’nin ölçeğini azaltacak

22 Temmuz’daki ECB toplantısı sonrası durgun seyreden enflasyonu artırmak için faiz oranlarını rekor düşük düzeylerde daha uzun süre tutmaya karar vermiş ve Euro Bölgesi’nin toparlanması için Delta varyantının büyük bir risk oluşturduğunu belirtmişti. “Yüksek enflasyon oranlarını göz ardı etmiyorum” diyen Weidmann, yalnızca aşırı düşük enflasyon oranına yönelik riskleri değil aşırı yüksek enflasyona yönelik riskleri de yakından takip edeceğini belirtti. Weidmann, ECB’nin para politikasında sıkılaşmaya gitmeye karar verdiğinde önce pandemi varlık alım programını (PEPP) sonlandıracağını, sonra da varlık alım programını (APP) azaltacağını öngörüyor ve “Önce PEPP’yi sonlandırıp APP’yi azaltır ve ancak bunun sonrasında faiz oranlarını artırırız” diyor.

Tapering ve faizin sırası tüm merkez bankaları için aynı değil

COVID-19 pandemisinde dev parasal genişleme programları başlatan Fed ve BoE gibi merkez bankalarından çok daha güçlü ‘sıkılaşma’ sinyalleri gelmeye başladı. ABD Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Richard Clarida Fed yetkililerinin tahvil alım programının ölçeğini ne zaman düşürmeye (tapering) başlayacağına dair daha net ve açık bir mesaj beklenilen dönemde, Peterson Institute for International Economics’in bir etkinliğinde yaptığı konuşmada “Fed’in faizleri tekrar artırması için gerekli koşulların 2022’nin sonunda oluşabileceğini” söyledi ve “Faizleri artıracağız o tarihte demiyorum, ancak istersek yıl sonunda bunun için bir politika alanımız olması gerekecek” dedi. BoE da bir önceki toplantısında gösterge faiz oranı ve varlık alım programında bir değişikliğe gitmemiş ancak para politikaları normalleşirken, önce faiz artışı olacağını, tapering'in sonrasında yapılacağını haber vermişti.

“ABD’den güçlü veri pariteyi düşürür”

ABD’den gelmeye devam eden ve Fed’i tam istihdam hedefine bir adım daha yaklaştıran güçlü istihdam verilerinin euro/dolar paritesindeki düşüşü destekleyeceği tahmin ediliyor. FX Street’ten Yohay Elam’ın veri öncesi yayınladığı analizinde, tarım dışı istihdamın 870 bin artış göstermesi öngörüldüğünü, bunun da doları Euro karşısında güçlendireceğini söylemişti. Veri, beklentilerin de üzerinde 943 bin gelerek paritede düşüş öngören uzmanların söylediklerini destekledi. Gidişat dolar lehine olsa da istihdam verilerinin zayıf gelmesi durumunda doların olumsuz etkilenebileceğini belirten Elam, Gelecek haftalarda Euro’nun dolar karşısında 1,1820 dolar destek düzeyinin altına inebileceğini veya 1,1860 dolar direnç düzeyinin üzerine çıkabileceğini öngörüyor. Euro, dün TSİ 16:50’de dolar karşısında 1,1761 dolardaydı.