Enflasyon, Avrupa’da talepten yemeye başladı
Enerji ve gıda fiyatlarındaki artışlar Avrupa Birliği’nde talebi zedelemeye başladı. Mayıs ayı perakende satış verilerindeki aylık düşüşler, PMI verilerine göre haziranda da devam edebilir. Almanya’nın en güçlü sendikası IG Metall, VW işçileri için %8 zam pazarlığı yapıyor. Euro/dolar paritesi ise enerji kaynaklı bir resesyon endişesiyle 1,02 ile 20 yılın yeni dip seviyelerini test ediyor.
Hilal SARI
Euro Bölgesi’nde Ukrayna Savaşı’yla hızlanan enerji ve gıda enflasyonu, tüketici talebine zarar vermeye başladı. Birlik genelinde tüketicilerin gıda, içecek ve tütün harcamaları mayısta ikinci aylık düşüşünü kaydetti. Yakıt harcamaları da düşüşte. Eurostat tarafından dün açıklanan verilere göre 19 üyeli Euro Bölgesi’nin temel gıda, içecek ve tütün harcamaları nisandaki yüzde 1,4’lük keskin aylık düşüşün ardından mayısta yüzde 0,2 düştü. Reuters ekonomistlerinin beklentisi tüketici harcamalarında yüzde 0,4’lük bir aylık yükseliş kaydedilmesiydi. Yıllık düşüş mayıs ayı için yüzde 3,6 oldu.
Yakıt ve gıda harcamaları düşüşte
Euro Bölgesi perakende satışların toplamında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,4’lük bir düşüş beklenirken, yüzde 0,2’lik bir yükseliş kaydedildi. Ancak gıda, içecek ve tütün ürünlerindeki aylık yüzde 0,3’lük düşüş Haziran 2020’den bu yana en sert düşüş oldu. Yakıt harcamalarında da aylık yüzde 0,2’lik bir düşüş var. Yakıt harcamalarında fiyatlardaki artışa bağlı olarak ise yıllık yüzde 5,6’lık bir artış kaydedildi.
Avrupa Birliği genelinde ise perakende satışlar mayısta bir önceki aya göre değişmedi. Yıllık artış ise yüzde 0,8 oldu. AB genelinde yakıt harcamaları önceki aya göre yüzde 0,4 düşerken, gıda, içecek ve tütün harcamalarında yüzde 0,6’lık bir düşüş kaydedildi. Harcamalardaki düşüş, fiyatlardaki rekor artışa paralel yaşanıyor. Euro Bölgesi genelinde enfl asyon mayısta yüzde 8,1 artmış, haziranda yüzde 8,6’ya yükselmişti.
Perakende satışları nisandan mayısa en sert düşen üyeler yüzde 6,5’le İrlanda, yüzde 2,8’le Finlandiya ve yüzde 2,2 ile Avusturya oldu.
PMI verileri de sinyal vermişti
Birliğin hizmet ve imalat sektörlerine ilişkin faaliyetlerinde momentumun giderek azaldığı geçen hafta ve bu hafta açıklanan İmalat ve Hizmetler PMI verilerinde de görülüyordu. Birliğin Bileşik PMI verisi haziranda 3 puanlık keskin bir düşüş kaydederek 52’ye geriledi. Yeni siparişler daralmanın eşiği olan 50’ye kadar geriledi. Almanya’da yeni siparişlere ilişkin endeks 47,1’e gerileyerek daralmaya işaret etti. Dün Bundesbank (Almanya Merkez Bankası) tarafından açıklanan Almanya fabrika siparişleri ise mayısta yüzde 0,1’lik bir artışa işaret etti. Ancak PMI verileri haziran ayına ilişkin ve sert bir gerileme sinyali veriyor. Kısıtlamaların kalkmasına rağmen artan fiyatlar Avrupa genelinde tüketicilerin gelirlerini eriterek tüketim harcamalarına ayırdıkları gelirlerinin azalmasıyla sonuçlanıyor.
“Zaten kısıtlı fosilde rekabet edersek, Putin’i mutlu ederiz”
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB dönem başkanlığının Çekya’ya geçmesine ilişkin yaptığı konuşmada başta enerji olmak üzere fiyatlardaki yükselişe de vurgu yaptı ve yenilenebilir yatırımlarının artmasının her zamankinden daha önemli hale geldiğini söyledi. Von der Leyen “Hepimiz zaten şu anda kısıtlı olan fosil yakıtlar için rekabet edersek Putin'in savaş kasasını doldurmuş oluruz. Yenilenebilire geçiş hızlanmalı. Bazılarını duyuyorum, yenilenebilire geçişin yavaşlaması gerektiğini söylüyorlar. Tam aksine, yatırımlar hızlanmalı” diye konuştu.
Enerji rallisi paritede yeni dipler getiriyor
Euro/dolar paritesi Avrupa Birliği’nde artan enerji fiyatlarının bir resesyon tetikleyebileceği endişesiyle çarşamba günü de düşüşünü sürdürdü ve 1,016 düzeyi ile 20 yılın yeni dip düzeylerini gördü. Almanya merkezli yatırım bankası Berenberg’den foreks ve faiz danışmanı Moritz Paysen Euro’yu baskılayan unsurun sadece Rus gazının kesilmesi ihtimali olmadığını belirterek “Zaten çok yüksek olan enerji maliyetleri euroyu baskılıyor. Enerji maliyetleri Avrupa’da ABD’dekinden kat kat yüksek” diyor.
IG Metall, VW işçileri için %8 zam istiyor
Almanya’nın en güçlü sendikalarından IG Metall, Volkswagen işçileri için yüzde 8’lik ücret artışı talep ediyor. Enfl asyon haziran ayında hükümetin 9 Euroluk toplu taşıma bileti çıkarmasının da etkisiyle yüzde 8,7’den yüzde 8,2’ye gerilemişti. IG Metall’in müzakerelerini yürüten Thorsten Groeger, çarşamba günü yaptığı açıklamada “Enfl asyon serveti eritiyor, gelirleri vuruyor ve birçok hane halkını ekonomik zorluğa düşürüyor” ifadelerini kullandı. Sendikanın Aşağı Saksonya ve Saksonya-Anhalt eyaletlerinden sorumlu birimi, Volkswagen’in Almanya genelindeki 6 tesisinde ve grubun finansal hizmet şirketlerinde çalışan toplam 125 bin kişi için ücret pazarlıklarını yürütüyor. Almanya’da saatlik asgari ücret geçtiğimiz ay yükseltilmiş ve tam zamanlı bir çalışanın aylık 1.700 Euro (brüt) olan kazancı 1 Ekim’den itibaren 2.100 Euro’ya yükseltilmişti. ECB Başkanı Christine Lagarde, Almanya’da enfl asyonda yaşanan düşüşün muhtelif olabileceğine işaret etmiş, bankanın faiz kararı için Euro Bölgesi’nin genel enfl asyonunu göz önüne alacağını söylemişti.