Çin, ABD tahvili silahını kullanır mı?
Çin’in sahip olduğu 1 trilyon doların üzerindeki ABD hazine tahvillerini 800 milyar dolara düşürebileceği yorumlarının ardından uzmanlar, iki ülke arasındaki gerilime rağmen yakın zamanda bunun olası olmadığı görüşünde.
Hilal SARI
Ne oldu?
Çin, Japonya’dan sonra elinde en fazla ABD Hazine tahvili bulunduran ekonomi. Çin devletine ait basın kuruluşu Global Times’ta 2020 başkanlık seçimlerinden birkaç gün önce çıkan bir analizde Çin’in 1 trilyon doların üzerindeki ABD hazine tahvillerini 800 milyar dolara düşürebileceği yazılmıştı. Ancak Reuters’a konuşan uzmanlar Washington ve Pekin arasındaki gerilim hem ticaret hem de siyaset cephelerinde sürmesine rağmen, yakın zamanda bunun olası olmadığını belirtiyor. Uzmanlara göre bunun en önemli sebebi Çin’in döviz rezervlerinin de artıyor olması ve ABD tahvillerini kendisine de zarar vermeden elden çıkartamayacağı öne sürülüyor.
Ne dediler?
Şangay Üniversitesi Finans ve Ekonomi Profesörü Xi Junyang, 3 Ekim 2020 tarihli Global Times haberinde şöyle diyor: “Çin normal koşullar altında elinde tuttuğu ABD borcunu (ABD Hazine tahvillerini) 800 milyar dolara kademeli olarak düşürecek. Ama askeri bir ihtilaf gibi olağanüstü durumlarda Çin bu tahvillerin hepsini de elden çıkartabilir.” Çinli uzmanlara göre tahvilleri azaltmak istemelerinin önemli bir nedeni ABD’de giderek artan borç oranlarına potansiyel bir risk olarak bakılması.
Everbright Bank analisti Zhou Maouhua ise ABD’nin daha önce tahvil ödemelerinde hiç temerrüde düşmemesine rağmen, ABD tahvilini elinde bulunduranların - Çin de dahil - uzun vadede temerrüt riskiyle karşı karşıya kalabileceğini öne sürüyor. Ancak ABD’de uzmanların görüşü biraz daha farklı.
BCA Research Jeopolitik Stratejisti Matt Gertken, “Gerilimde bir artış görmemize rağmen, Çin’in henüz tahvil satışına gittiğini görmedik. Bu Çin’in kendisini de yaralamadan kullanabileceği bir silah değil” yorumunu yapıyor. Gertken’e göre Hong Kong veya Tayvan gibi konulardaki ihtilaflarda ciddi bir durum olursa Çin tabii ki Hazine tahvillerini bir ultimatom olarak kullanabilir. Ancak böyle bir durumda diğer ülkeler küresel istikrara ilişkin endişelerle güvenli liman olarak da görülen tahvillere yönelecek ve etkiyi sınırlandıracaktır.
Brandywine Global’dan sabit getirili portföy yöneticisi Brian Kloss ise şöyle diyor: “Bu durum (Çin’in ABD tahvillerini elden çıkarma olasılığı) tabii ki farkında olmamız gereken bir konu ancak ABD borç stoğunun ne kadar arttığı düşünüldüğünde eskiden olduğu kadar etkisi olacak bir durum mu emin değilim.”
Ne olacak?
2010 yılında 8,29 trilyon dolar olan ABD borç stoku, 2020 sonunda 2019 sonundaki 17,19 trilyon dolar değerinden 21,65 trilyon dolara yükseldi. En büyük Hazine tahvili sahibi, pandemide alımlarını sert şekilde artıran ABD Merkez Bankası’nın - 4,92 trilyon dolar. Japonya 1,28 trilyon dolarla ikinci sırada. En güncel Çin verisi ise 2013’te 1,32 trilyon dolarla zirve yapan ABD tahvili varlıklarının, Ekim 2020’deki 1,054 trilyon dolardan Ocak 2021’de 1,095 trilyon dolara yükseldiğini gösteriyor. Çin’in ABD tahvillerini satmasının bir olası dezavantajı da şu anda açıklanan dev teşviklerle bu kadar likit ve az riskli pazar sayısının çok olmaması.
