Brent petrol psikolojik sınırı 70 dolara yaklaştı
Küresel petrol piyasalarında fiyatlar aşılamada hızlı giden gelişmiş dünyadaki yeniden açılmalar ve ötelenmiş talebin etkisiyle yukarı yönlü seyrederken, ABD’nin İran’la yapılan nükleer anlaşmaya geri döneceği ve petrol ambargosu da dahil yaptırımları kaldıracağı beklentisi, petrol arzının artacağı beklentisiyle yükselişte sınırlayıcı bir unsur olarak öne çıkıyor.
Hilal SARI
Ne oldu?
Hollanda’da bir mahkemenin çevre örgütleri tarafından açılan emsal bir davada Shell’e emisyon hedeflerini değiştirmesi gerektiği hükmüne varması da analistlere göre enerji sektöründe bu tür davaların devamının geleceğinin habercisi. ABD ekonomisinin ilk çeyrekte yüzde 6,4 büyümesinin ardından üçüncü çeyrekteki güçlü iyileşme beklentileriyle de Brent petrol dün TSİ 15:00’te 70 dolara yaklaşırken, WTI petrol varili de 67 doların üzerine çıktı.
Ne dediler?
OANDA analisti Edward Moya: Petrol fiyatları, güçlü ABD verileri ve İran nükleer anlaşmasına dönülse bile yaptırımların hemen kaldırılmayacağına ilişkin beklentilerin çoğalmasıyla - dolayısıyla petrol arzında ani bir artış olmayacağı öngörüsüyle - yükseliş kaydediyor.
OPEC kaynakları: Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve Rusya’nın da aralarında olduğu OPEC+ piyasada talep tarafındaki iyileşme ve İran’ın petrol arzındaki olası artış beklentilerini dengelemek için salı günü gerçekleşecek toplantısında muhtemelen kesintileri azaltmanın hızında bir değişiklik yapmayacak.
Reuters analistleri: Yaygın aşılama programları sayesinde Avrupa’da ve ABD’de yaz seyahatlerinin başlaması öngörülen 3. çeyrekte küresel petrol talebinde tekrar 100 milyon varil/gün düzeyine yaklaşılması bekleniyor. Yaptırımların kalkması durumunda analistler İran’ın pazara 500 bin ila 1,5 milyon varil/gün ham ve kondensat petrol arzı getireceğini öngörüyor.
Commerzbank analisti Eugen Weinburg: İyi ekonomik veri ve finansal piyasalarda yatırımcının risk iştahıyla Brent psikolojik olarak önemli bir düzey olan 70 doları tekrar zorluyor. Pandemi kaynaklı talep endişeleri yerini tüketicilerin hızlı şekilde döneceği iyimserliğine bırakıyor.
ANZ analistleri: Yakıt talebi birçok bölgede 2019 düzeylerini aşmış durumda.
ING analisti Warren Patterson: Bizim hesaplarımız pazarın hem OPEC+’in kesintileri azaltmasından kaynaklanan ek arzı hem de kademeli olarak artması beklenen İran arzını abzorbe edebilecek durumda olduğunu gösteriyor.
Ne olacak?
Nükleer anlaşma cephesinde yaşanacak gelişmeler petrol fiyatlarında önemli bir etki yaratıyor. ABD, İran ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyesi 5 ülke ve Almanya (5+1 ülkeleri) arasında Nükleer Anlaşma olarak da bilinen Ortak Kapsamlı Eylem Planı’ndan (JCPOA) Trump döneminde çekilmiş ve anlaşmada kaldırılan yaptırımları yeniden uygulamaya başlamıştı. İran da anlaşmanın tek taraflı bozulmasının ardından uranyum zenginleştirme tavan sınırlarına uymama kararı almıştı.
“Shell davasının devamı gelecek”
Öte yandan İngiliz-Hollandalı enerji devi Royal Dutch Shell’in Hollanda’da çevreciler tarafından açılan davada emisyon düşürme hedeflerini artırmaya ve hızlanmaya zorlanması, avukatlara ve çevre örgütlerine göre bir dalgalanma etkisi yapacak. Yeryüzü Dostları ve Greenpeace gibi örgütlerce açılan davada Shell, Hollanda’nın ülke iklim hedeflerini içeren yasalarına özen yükümlülüğünü ihlal etmekle suçlanmış, Shell ise temyize gittiği davada küresel emisyonlarının Hollanda yasasına tabii olmadığını argüman olarak kullanmış, “Bu bir yasayapıcı konusudur, emisyonlarımıza yasalar tarafından izin verilmiştir” demişti.
