Biden AB ile safları sıklaştırıyor

Deniz Kılınç

ABD Başkanı Joe Biden’in Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile gerçekleştirdiği görüşme, ABD ve AB ilişkilerini sağlamlaştırdı. ABD eski başkanı Donald Trump’ın ardından Biden’ın işbirlikçi yaklaşımı AB’nin de onayını alırken, iki ülkenin 17 yıllık uçak sübvansiyonlarında ateşkes ilan etmesi ve teknoloji ve iklim alanında da işbirliklerini sürdüreceği açıklamaları ikili ilişkilerin devamı için olumlu sinyaller verdi. Biden’ın Trump’a göre daha demokratik bir yaklaşım izlemesiyle “ABD geri döndü” mesajlarının yanı sıra, iki ülkenin de stratejik rakiplerinden Çin’e karşı fikir birliği sağlaması, ABD’nin ticari ve ekonomik gücünü AB ile pekiştirmesi anlamına geliyor.

Çin’e karşı işbirliği

Biden, Michel ve von der Leyen görüşmesinin öne çıkan noktalarından biri de ABD'li uçak üreticisi Boeing ve Avrupalı rakibi Airbus'a yönelik sübvansiyonları oldu. Biden, Trump döneminde getirilen söz konusu sübvansiyonlara yönelik sağlanan ateşkesi “önemli bir adım” olarak değerlendirirken, Çin’in iki taraf için de ticari ve ekonomik tehditler oluşturduğu böylesine bir dönemde gelecek için bir örnek oluşturabileceğini söyledi. Her iki ülkenin uçak üreticileri için eşit şartlar sağlamayı amaçladıklarını belirten Biden, “Daha da önemlisi, Çin’in kendi şirketlerine adil olmayan bir avantaj sağlayan bu alandaki pazar dışı faaliyetleriyle mücadele etmek için anlaştık,” ifadelerini kullandı. Biden ayrıca, anlaşmayla ilgili ABD ve müttefiklerinin “adil rekabet ve şeffaflık gibi paylaşılan değerleri birlikte çalıştığında daha güçlü hale getirdiği” değerlendirmesini yaptı.

Ortak ticaret ve teknoloji konseyi kurulacak

Von der Leyen ve Michel ile görüşmesi öncesi “Selefimden daha farklı düşüncelere sahibim” ifadelerini kullanan Biden, bunu kanıtlar nitelikte bir adım daha attı. İki ülke arasındaki ticaret hacmi pandemiye rağmen 2020 yılında neredeyse 100 trilyon Euro’ya ulaşmıştı. Görüşme sonrası Beyaz Saray, iki ülkenin ilişkilerindeki bu yeni dönemde işbirliğini artıracağı çağrılarına paralel, ortak bir ticaret ve teknoloji konseyi kuracağını duyurdu. Buna göre ABD ve AB, yapay zeka, kuantum hesaplamaları ve biyo-teknolojilerin yanında tedarik zincirlerinin güçlendirilmesi için çalışmalar yürütecek. Beyaz Saray açıklamasına göre Biden, konseyin ABD tarafı için ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Ticaret Bakanı Gina Raimonda ve Ticaret Yetkilisi Katherine Tai’yi görevlendirirken, AB tarafı ise henüz açıklanmadı.

İklim ve sağlıkta yeni atılımlar

Von der Leyen ve Michel’in Biden görüşmesi sonrası gerçekleştirdiği basın toplantısında da teknoloji ve ticaretin yanında iki ülkenin sağlık ve iklim alanlarında da işbirliğini artıracağı müjdesi verildi. Trump’ın Paris Anlaşması’ndan çekilmesi ve iklim politikalarını hafife alması AB başta olmak üzere birçok ülkenin tepkisini toplarken, Biden’ın daha ılımlı yaklaşımı da iki ülke arasında bu alandaki işbirliğini güçlendirdi. Von der Leyen, pandeminin ortak bir sorumluluk olduğunu ve Biden ile tüm dünyanın aşılanması için daha hızlı harekete geçme konusunda hemfikir olduklarını söyledi. “Bunu sağlamak için ABD-EU Aşı Görev Gücü kuracağız ve aşı konusunda tedarik zinciri başta olmak üzere çeşitli sorunlar üzerinde çalışacağız” diyen von der Leyen, söz konusu görev gücünün ayrıca iki ülkede de aşıların üretimi konusunda da çalışmalar gerçekleştireceğini belirtti. İklimin de her iki ülke için önemli bir sorun olduğunu vurgulayan von der Leyen, “İki tarafta da yeşil yatırımlar için gözle görülür derecede yüksek özel sektör sermayesi olduğunu gördük. Bu ortak bir hedef çünkü özel sektörün iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynayacağını biliyoruz” dedi.

Biden Erdoğan görüşmesi hakkında “iyi şeyler hissediyor”

ABD Başkanı Biden ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Biden göreve geldiğinden beri ilk kez pazartesi günü Brüksel’de bir araya geldi. İkilinin görüşmesi uzun süredir bekleniyordu ve ABD ile Türkiye ilişkilerinde önemli bir an olarak değerlendiriliyordu. NATO Zirvesi kapsamında önce ikili sonra da heyetler arası olarak bir araya gelen Biden ve Erdoğan başta Türkiye’nin S-400 satın alımı olmak üzere birçok konuyu masaya yatırdı. Biden, Erdoğan ile görüşmesine ilişkin, “Pozitif, verimli bir toplantı yaptık,” yorumunu yaparken, Erdoğan ile birçok konuda nasıl ilerleme kaydedebileceklerini de ele aldıklarını belirtti ve ekledi: “Ekiplerimiz görüşmelere devam edecek, Türkiye ile ABD arasında gerçek bir ilerleme kaydedebileceğimize inanıyorum.” Erdoğan da “S-400 konusunda bizim düşüncemiz neyse, aynı düşünceyi Sayın Başkan’a ilettim, F-35 konusunu da aynı şekilde ifade ettim” yorumunu yapmıştı. Türkiye’nin S-400 satın alımı ABD tarafından önceki dönemlerde de sıkça eleştirilirken, gözler şimdi Biden’ın bugün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le Cenevre’de gerçekleştireceği görüşmeye çevrildi. Brüksel’deki zirvede NATO ittifakı Çin’i sistemik zorluk ve Rusya’yı da bir tehlike olarak nitelendirirken, “ABD geri döndü” yorumlarının yapıldığı Brüksel görüşmelerinde Biden, Trans-Atlantik ülkelerini kendi safına çekmeyi başarmıştı. Şimdiyse daha önce Rusya ve Putin’e yönelik iddialı söylemleri sonrası Biden’ın Rusya’da nasıl bir politika izleyeceği merak konusu.