Avrasya Ekonomik Birliği, enerji ve ticareti masaya yatırdı

Zirveye Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan katıldı.

Putin, burada yaptığı konuşmada, AEB nezdindeki ticaretin arttığına işaret ederek, “Bu artış, bazı AEB üye devletlerinin gayri meşru yaptırımlarına maruz kalmasına rağmen başarılmıştır.” dedi.

Yaptırımların uluslararası ticarette avantaj sağlamak için kullanılan bir araç olduğunu söyleyen Putin, “Bu yaptırımların sadece haksız rekabet aracı olarak değil, aynı zamanda herhangi bir ülkede sosyal, ekonomik ve politik sorunlar yaratarak meşru hükümetleri baltalamak için bir araç olarak kullanıldığı da bilinmektedir.” diye konuştu.

Söz konusu yaptırımların ışığında, AEB üyesi devletlerin karşılıklı ticarette ulusal para birimlerinin kullanımını artırmaları gerektiğine işaret eden Putin, “Bu tür dış elverişsiz koşullar, Birliğimizdeki iş birliğinin güçlendirilmesini daha da teşvik etmelidir. Ulusal para birimlerine geçmek ve karşılıklı anlaşmalarda dolar ve euro kullanımını azaltmak için en yakın etkileşimin önemini artırmaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.

Putin, son dönemde Rus ekonomisindeki karbon emisyon miktarını azaltmaya yönelik adımlar attıklarını belirterek, “AEB nezdinde karbon üretim miktarlarının raporlanmasına yönelik standartları birleştirmeye başlamayı, karşılıklı yarar sağlayan iklim projelerini hayata geçirmeyi, nükleer ve hidroelektrik gibi karbonsuz enerji kaynaklarının kullanımına dayalı kendi teknolojilerimizi birlikte geliştirmeyi öneriyoruz.” dedi.

Ortak enerji pazarı

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, AEB’nin daha fazla entegrasyonu için gaz, petrol ve petrol ürünleri için ortak pazarların oluşturulması gerektiğine dikkati çekti.

Söz konusu konuların kuşkusuz ülkelerinin enerji güvenliğini doğrudan etkilediğini belirten Caparov, “Birlik için ortak bir doğalgaz piyasasının oluşturulmasının temel hedeflerinden biri de üye devletlerin gaz ihtiyaçlarının karşılanmasıdır.” dedi.

Caparov, bu bağlamda, ortak gaz piyasasının işleyişinin zamanında başlamasının gerektiğini belirterek, “Kırgızistan, Birliğin üye ülkeleri tarafından üzerinde anlaşmaya varılan uluslararası gaz anlaşmasının kabul edilmesinden yanadır.” ifadesini kullandı.

Kazakistan’dan salgın uyarısı

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ise yeni tip COVID-19 salgını ile mücadelede kayda değer başarılara rağmen Birliğe üye ülkelerde virüsün yeni varyantlarının tespit edilmesi ve nüfusun aşılanma oranının düşük olması gibi nedenlerin önemli riskler yaratmaya devam ettiğini söyledi.

Tokayev, gıda güvenliği sorununun küresel boyutta olduğuna işaret ederek, “Piyasalarımız, dünyada yükselen fiyatların baskısını hissediyor. Bu sorun her yıl gittikçe derinleşiyor. Bu bağlamda gıda güvenliğini sağlamaya yönelik Birliğin genel ilke belgesi geliştirilmiştir. Söz konusu belgeyi Almatı’da yapılacak zirvede onaylamayı öneriyorum.” şeklinde konuştu.

Öte yandan Birliğin sınır merkezlerinde iş birliğini geliştirmesine dikkati çeken Tokayev, “AEB’nin Kuşak ve Yol girişimi ile iş birliği yürütmesi ve modern bir lojistik altyapısının oluşturulması, Birliğin dünya transit akışları üzerindeki ekonomik etkisini önemli ölçüde artıracak.” değerlendirmesinde bulundu.

Tokayev, Birliğin Hindistan, İsrail ve Mısır ile serbest ticaret anlaşmasına yönelik görüşmelerini hızlandırması gerektiğini de vurguladı.

Belarus ulusal para birimlerinin önemine işaret etti

Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko ise ortak bir enerji piyasası kurulurken AEB üye ülkelerinin çıkarlarının dikkate alınması gerektiğini söyledi. Lukaşenko, “Ancak bu şekilde istikrarı ve dayanıklılığı sağlayabiliriz.” ifadelerini kullandı.

AEB üyesi ülkeleri arasında ulusal para biriminin daha sık kullanılması gerektiğine dikkat çeken Lukaşenko, “Yabancı para biriminin aşırı kullanımı, bizi rekabetçi finansal ve ekonomik avantajlardan mahrum eder, ülkelerimizin güvenliğini tehdit eder. Bu nedenle ulusal para birimlerini kullanmaya geçmeliyiz.” diye konuştu.

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan da AEB iç pazarının dış ekonomik baskılara karşı korunmasının gerekli olduğunu vurguladı.

Paşinyan, “Ermenistan, üye devletlerin uluslararası hukuk temelinde deneyimlerini dikkate alarak bu konuya ortak bir yaklaşım geliştirmenin yollarını bulmak için yakın iş birliğine hazırdır.” dedi.