ABD’deki banka iflasları, piyasaları sarstı

HİLAL SARI

Silikon Vadisi’nde teknoloji startuplarını destekleyen ve varlıkları 200 milyar doların üzerindeki Silicon Valley Bank’ın (SVB) iflası şimdiden en az bir bankaya daha sıçramış durumda. Signature Bank’a da pazar günü ABD otoriteleri tarafından kayyum atandı. Haftanın ilk işlem gününde First Republic Bank’in hisselerinin de yüzde 70’e yakın düşmesi küresel piyasalarda bir bankacılık krizi endişelerini güçlendiriyor. Bir çok yatırım bankası son bir kaç günde yaşananların ardından ABD Merkez Bankası’nın (Fed) mart toplantısında parasal sıkılaşmada frene basacağı yönünde görüş bildiriyor.

“Enflasyonla mücadelede geri adım atacak”

ABD Hazine Bakanlığı, ABD Merkez Bankası (Fed) ve ABD Federel Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC), SVB’nin iflasının ardından yangını söndürmek için hızla mevduatların korunması için adım attı ancak bu adım doğrudan kurtarma olarak nitelendirilmese de, hükümetin bu desteğinin enfl asyonla mücadeleyi de zedeleyebileceği dile getiriliyor. Ünlü ekonomist Mohamed El-Erian’ın da ifadeleriyle “SVB kurtarması çoğu kişinin beklediğinin ötesine aşmış durumda ve piyasalar bunu sadece mevduatları ve küçük teknoloji startuplarını korumak olarak görmüyor.” El-Erian 2 yıllık tahvil getirilerindeki hareketin bunun sistemik bir risk olarak görüldüğü anlamına geldiğini ve Fed’in enflasyonla mücadelesinden geri adım atacağına işaret ettiğini söylüyor. ABD otoritelerinden yapılan ortak açıklamada bankalara bir yıla kadar kredi sağlayacak bir Banka Vadeli Finansman Programı oluşturulacağı ve ABD Hazine Bakanlığının programa Borsa İstikrar Fonu'ndan 25 milyar dolara kadara kadar kaynak sağlayacağı belirtilmişti.

GOLDMAN: Martta faize dokunmaz

Bugün açıklanacak ABD şubat enflasyon verisi ve sonrasında ABD perakende satış verileri Fed’in yakından izleyeceği veriler ancak bankacılıkta kriz endişeleri bir çok yatırım bankasına göre Fed’in sıkılaşma adımlarını yavaşlatacak. Para piyasaları da hızlı bir şekilde yeni koşulları fiyatlamaya başladı ve Fed’in 50 bps faiz artırma ihtimali neredeyse tamamen sıfırlandı. 25 bps ihtimali yüzde 90’a ulaştı ancak ABD’li yatırım bankası Goldman Sachs Fed’in bankacılık sektörüne yönelik endişeler nedeniyle faiz artırımına gitmeyeceğini öngördüklerini söyledi. Banka 22 Mart toplantısını pas geçtikten sonra Fed’in mayıs, haziran ve temmuz aylarında 25 bps’lik artırımlarla ilerleyeceği ve faizde zirvenin yüzde 5,25-5,5 düzeyi ile görüleceğini öngörüyor. Ancak belirsizlik de bankaya göre kaydadeğer oranda artmış durumda.

TD SECURITIES: SVB felaket habercisi

Kanada merkezli yatırım bankası TD Securities ise pazar günü yayınladığı müşteri notunda SVB’nin çöküşünü bankacılık sektörünün geneli için bir felaket habercisi olarak nitelendiriyor. Banka, pandemi döneminde agresif parasal genişleme ile banka mevduatlarında çok hızlı bir artış yaşandığını, bankaların bu mevduatla çok fazla tahvil ve ipoteğe dayalı varlık satın aldığını, ancak 2022 başlarında mevduatların hızla düşmeye başlaması ve Fed’in sıkılaşmasıyla bankacılık sisteminde likidite ihtiyacının arttığını söylüyor.

DEUTSCHE BANK: Fed yavaşlar

Alman yatırım bankası Deutsche Bank da Fed’in yavaşlayacağını öngörenlerden. Deutsche Bank küresel foreks direktörü Gorge Saravelos “Fed’in sıkılaşma hızını düşürme olasılığın çok yükseldiğini ve nihai faiz düzeyinin de gelişmelerle düştüğünü” söylüyor.

COMMERZBANK: 50 bps’den şaşmaz

Commerzbank ise Fed’in yolundan şaşmayacağını öngören sayılı banka arasında. Bankanın faiz stratejisti Rainer Guntermann “Biz işsizlik hafif yükseliyor ve ücret büyümesi yavaşlıyor olsa da işgüçü piyasasının güçlü seyrini koruduğu bu dönemde yaşanan gelişmelerin Fed’i 50 bps patikasından çıkartacağını düşünmüyoruz” diyor.

Trump kuralları gevşetmişti, Biden’dan sıkılaştırma çağrısı       

ABD bankacılık sektörü düzenlemeleri çalkantıyla birlikte yeniden mercek altına alınıyor. ABD Başkanı Joe Biden’ın haftasonu ve pazartesi günü yaptığı açıklamalar bankacılık sektöründe denetimi artıracak bazı adımlar atılabileceğine işaret ediyor. Biden dün piyasalar açılmadan yaptığı konuşmada mevduat sahiplerine “ABD bankacılık sistemi güvenli ve hükümet ‘ne gerekiyorsa’ yapacak” mesajı verdi. Ancak Biden, Dodd-Frank yasasından da bahsetti ve Trump yönetiminin bu yasadaki bazı kuralları gevşettiğini belirterek, bankacılık otoritelerine kuralların yeniden sıkılaştırılması için çağrı yaptı. 2008 krizi sonrası bankaların 50 milyar dolar varlıkla denetime girmesini öngören Dodd-Frank yasası eski ABD Başkanı Donald Trump zamanında Cumhuriyetçiler tarafından gevşetilmiş ve bu eşik 250 milyar dolara yükseltilmişti. Şu anda sorun yaşayan bir çok bankanın toplam varlıkları 250 milyar doların altında. Stanford Üniversitesi’nden fi nans profesörü Anat Admati de son bir kaç yılda otoritelerin bankacılık sisteminin daha kırılgan hale gelmesine izin verdiğini söylüyor.

NELER OLDU?

• SVB elindeki 20 milyar dolarındaki hazine tahvillerinden 1,8 milyar dolar zarar ettiğini ve 2 milyar dolar sermaye artırımına gitmek istediğini duyurdu. Şirketin hisselerinde hızlı bir düşüş görüldü ve cumartesi günü bankaya kayyum atandı.
• Pazar günü New York eyaleti mali hizmetler otoritesi 89 milyar dolar mevduatı bulunan ve SVB’ye benzer şekilde mevduatının yüzde 90’ı garanti altında olmayan Signature Bank’ın da kapatılmasına, FDIC yönetiminde kayyum atanmasına ve satışı için görüşmelerin yapılmasına karar verdi
• Fed ve ABD Hazine Bakanlığı tarafından bankalara mevduat sahiplerinin fonlarına ulaşılabilmesi için acil finansman köprüsü açıldı.
• ABD otoritelerinin bu adımı sistemik riskin resmen kabul edilmesi olarak algılanınca pazartesi günü de dünya genelinde bankacılık sektörü hisselerinde düşüşler devam etti.
• Haftanın ilk işlem gününde ABD açılış öncesi First Republic Bank hisseleri yüzde 70, Western Alliance Bancorporation yüzde 65, PacWest Bancorp yüzde 42,

AB KURALLARI DAHA KATI

Avrupa ve Asya’da da bankacılık sektörüne yönelik endişeler banka hisselerinde sert düşüşlere neden oluyor. Ancak Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) ve Eurogroup’tan gelen açıklamalarda Avrupa’da regülasyonların çok güçlü olduğu ve endişeye gerek olmadığı vurgulandı.

“ECB 50 BPS’DEN DEVAM”

Uzmanlara göre ECB faiz patikası da gelişmelerden etkilenmeyecek. Citi analistleri bankadan 50 bps faiz artırımı gelmesini öngörüyor. Ancak para piyasalarında mayıs için 25 bps faiz artırımı da fiyatlanmaya başlandı.

ROUBINI: ÇÖKENLER KRİPTOCU

Kriz kahini lakaplı ünlü ekonomist Nouriel Roubini ise kripto paralara yatırım yapan tüm bankaların çöktüğünü söylüyor ve “SVB gibi bir banka bir günde batıyorsa, kripto alanındaki herhangi bir borsa veya kurum çok daha hızlı batabilir” diyor. Roubini kripto gibi riskli varlıklara yatırım yapan bankalara devletin destek vermesini de eleştiriyor ve kripto sektörünün sistematik bir erime yolunda olduğunu belirtiyor.

YATIRIMCI TAHVİLE KOŞUYOR

Küresel piyasalarda yatırımcılar krizin daha da genişleyeceği endişesiyle riskli varlıklardan kaçarak hazine tahvillerine koşuyor ve bu durum faiz görünümüne karşı en hassas varlık olarak görülen 2 yıllık hazine tahvillerinde getiriyi hızla düşürüyor. Dolar endeksi yüzde 0,3 gerilerken, sterlin ve euro’da yüzde 0,2 yükseliş oldu. Japon Yeni de yüzde 1’in üzerinde yükseldi. Altın da yüzde 1 daha yükselerek 1.885 dolar/ons düzeyine çıktı. Brent ve WTI gün içinde yüzde 5’e yakın düşüşle sırasıyla 78,34 ve 72,30 dolar/varil düzeylerine geriledi.