ABD'de bütçe tartışmaları, NASA'nın çalışmalarını sekteye uğrattı
ABD Kongresinde, Demokratlar ile Cumhuriyetçiler arasında 2024 bütçesiyle ilgili yaşanan anlaşmazlıklar, ABD Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) çalışmalarını da kötü yönde etkiledi.
Science News dergisindeki makalede, ABD Temsilciler Meclisi'nde 2024 mali yılı bütçesi konusunda, Cumhuriyetçi çoğunluk ile Demokratların uzun süre anlaşamaması ve kurumlara verilen desteklerin kısıtlanması nedeniyle NASA'nın "iddialı uzay araştırmalarının riske atıldığı" belirtildi.
Makalede, ABD'nin 2024 bütçesinde, NASA'dan yapılan kesintilerden en çok Mars'tan dünyaya toprak ve kaya örnekleri taşıma projesinin ve diğer gezegen bilimi çalışmalarının etkilendiği kaydedildi.
Derginin internet sayfasında, "Evreni keşfetme hayalleri, ABD'deki bütçe kesintilerinin sert gerçekliğiyle çarpıştı." ifadesine yer verilirken, Kongrenin gecikmeli olarak onayladığı 2024 bütçesinde, NASA'ya 2023'e göre "yaklaşık yarım milyar dolar daha az" para verildiği, bu kesintiden "en büyük darbeyi Mars çalışmalarının aldığı" bilgileri paylaşıldı.
NASA'nın Bilimden Sorumlu Yönetici Yardımcısı Nicola Fox, martta yaptığı açıklamada, "çok zorlu" bir dönemden geçildiğinin farkında olduklarını vurgulayarak, NASA'nın bütçeden aldığı paranın "her kuruşunu büyük bilimsel çalışmalar yapmak için kullanacakları" konusunda söz vermişti.
Söz konusu kesinti yüzünden diğer gezegenlere ve uydulara yönelik sondaj çalışmaları ertelenirken, NASA'nın California eyaletindeki bir laboratuvarı, şubatta fon yetersizliğinden ötürü 530 çalışanını (personel sayısının yüzde 8'i) işten çıkaracağını duyurmuştu.
Ne olmuştu?
ABD Kongresinde, 2024 mali yılı bütçesinin belirlenmesi konusunda, Demokrat ve Cumhuriyetçi üyeler arasında aylar süren tartışmalar yaşanmış, özellikle dış yardımlar ve sınır güvenliği gibi konularda uzun süre orta yol bulunamamıştı.
Cumhuriyetçilerin çoğunluğu oluşturduğu Temsilciler Meclisi, 1 Ekim 2023'te başlayan 2024 mali yılında hükümetin finansman yetersizliği nedeniyle kapanmasını önlemeye yönelik 4 geçici bütçe onaylamak durumunda kalmıştı.
Martın başlarınd, önce Temsilciler Meclisi sonra da ABD Senatosunca onaylanan gecikmeli bütçede, birçok kurumda olduğu gibi NASA'ya ayrılan fonlarda da kesinti yapılmıştı.
NASA'nın 2024 bütçesi, geçen yıla göre yüzde 2 kesinti ve talep edilen fondan yüzde 8,5 daha az olmasına rağmen 24 milyar 875 milyon dolara ulaşmıştı.
