ABD G7’yi asgari kurumlar vergisinde ikna edemiyor

Deniz KILINÇ

ABD, Japonya, İngiltere, Almanya, Fransa, Kanada ve İtalya’nın oluşturduğu G7 maliye bakanlarının asgari kurumlar vergisi tartışmaları sürüyor. 4-5 Haziran’da İngiltere gerçekleştirilecek olan G7 toplantısında ABD Başkanı Joe Biden’ın teklif ettiği asgari kurumlar vergisinin kabul edilmesi bekleniyordu fakat Japonya’dan gelen yeni açıklamalar tartışmaların süreceğine işaret ediyor.

“Belirli bir rakam üzerinde uzlaşacağımızı sanmıyorum”

Japonya Maliye Bakanı Taro Aso, küresel vergilendirme konusunda G7 liderlerinin fikir ayrılıklarının azaldığını, fakat bu hafta sonu gerçekleşecek olan toplantıda “asgari kurumlar vergisinin gündeme gelmesinin olası olmadığını” söyledi. G7 toplantısında ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ile ikili bir görüşme gerçekleştirmesi beklenen Aso, kabine toplantısının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada “Haziran toplantısı sonunda asgari kurumlar vergisi için belirli bir rakam üzerinde uzlaşacağımızı sanmıyorum,” dedi.

Yıllık 600 milyar dolar kayıp

Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) tahminlerine göre, vergi sığınakları ülkelere yıllık 500 ila 600 milyar dolar kurumsal vergi gelirine mal oluyor. Fakat şirketlerin satış yaptıkları ülkelerde de belirli bir vergi ödemesini öngören ve mevcut kurumlar vergisinin yol açtığı küresel kaybı engellemek için önerilen küresel asgari kurumlar vergisi tartışmaları, kurumlar vergisinin düşük olduğu başta İngiltere olmak üzere belirli ülkelerden tepki alıyor. Bunun üzerine Biden, ilk olarak yüzde 21 olarak önerdiği vergiyi daha cazip bir hale getirmek için geçen haftalarda yüzde 15’e düşürmüştü. Ancak bu bile kurumlar vergisinin yüzde 12,5 olduğu İrlanda düzeyinin üzerinde. İngiltere de yüzde 19 ile G7 ülkeleri arasında en düşük kurumlar vergisine sahip ülke. Türkiye’de ise kurumlar vergisi geçici olarak yüzde 25’e yükseltilirken, bu oranın 2023’te yüzde 23’e çekilecek.

Avrupa big-tech’i silkelemeye kararlı

Asgari kurumlar vergisinin kaderi şimdilik belirsiz olsa da, Avrupa bu öneri yerine çoğunluğu ABD’li olan teknoloji devlerinin vergilendirilmesi yönteminde uzlaşılması konusunda ısrarcı. Biden’ın kurumlar vergisi teklifine karşılık Avrupa otoriteleri önceliğin yüksek gelir elde eden fakat düşük vergilendirilmeye tabi ABD’li teknoloji şirketlerinde olması gerektiğini savunuyor. Avrupa Birliği’nin (AB) teknoloji regülasyonlarına liderlik edecek Alman milletvekili Andreas Schwab da bunun savunucularından biri. Google, Amazon, Facebook, Apple ve Microsoft’u AB rekabet politikasının “en büyük sorunları” olarak tanımlayan Schwab, Avrupalı liderleri big-tech konusunda daha sert olmaya çağırıyor. Schwab, The Financial Times’a yaptığı açıklamada, “En büyük sorunlara odaklanalım. İlk beşte sırayla gidelim, hatta altıncı olarak Alibaba’yı da gözden geçirelim. Fakat sırf Biden’ı memnun etmek için yedinci sıradaki Avrupalı bir “bekçi” teknoloji şirketinden başlamayalım,” yorumunu yapıyor. AB, birden fazla ülkede faaliyet gösteren, piyasada büyük etkiye sahip ve birden fazla kullanıcıyı birden fazla hizmete bağlayan şirketleri “bekçi” olarak tanımlıyor. Geçen aralık ayında big tech’le mücadele etmek için harekete geçen Avrupa Parlamentosu, AB merkezli Bookings.com gibi 20 şirketi “bekçi” olarak tanımlayacak bir dizi gelir ve pazar payı eşik değerleri oluşturmuştu. Fakat önümüzdeki günlerde yayınlanacak olan yeni bir raporda, Schwab 65 milyar Euro piyasa değeri ve son üç yılda 6,5 milyar Euro olarak belirlenen cironun sırasıyla 100 milyar Euro ve 10 milyar olarak güncellenmesi gerektiğini savunuyor. Schwab’a paralel, Almanya Maliye Bakanı Olaf Schulz da ABD ile kurumlar vergilendirmesi konusunda yakında bir çözüme ulaşılacağını umduğunu belirtmiş, bunun yanında özellikle dijital sektörde faaliyet gösteren büyük teknoloji şirketlerinin vergilendirilmesi konusunun da masaya yatırılması çağrısı yapmıştı. ABD’nin kurumlar vergisi teklifinin en büyük karşıtlarından İngiltere’de ise Maliye Bakanı Rishi Sunak, ABD ile bir anlaşma yapılabilmesinin tek yolunun teknoloji şirketlerinin vergilendirilmesinden geçeceğini söylemişti. G-20’de yer almayan fakat Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) tartışmalarında söz sahibi olan İrlanda da Biden’ın planına karşı çıkan AB ülkelerinden.

Start-up yutan “katil” satın almaları da engelleyecekler

AB, ABD’li büyük teknoloji şirketlerinin rekabeti zorlaştıran startup satın alımlarını engellemeye hazırlanıyor. Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire, Almanya Ekonomi Bakanı Peter Altmaier ve Hollanda Ekonomi Bakanı Mona Keijzer’in imzaladığı bir belge, AB’nin Dijital Pazarlar Yasası’nın yeterince “iddialı” olmadığını savunuyor. The Financial Times’ın eriştiği belgede Avrupalı otoriteler, AB’nin “rekabeti azaltmak için erken aşama girişimleri satın alan büyük şirketler” konusunda birleşme ve satın alma denetlemelerini sıkılaştırması gerektiğini savunuyor. Yetkililer ayrıca Avrupa Komisyonu’ndan ülke bazında teknoloji politikaları oluşturma ve uygulanması için daha fazla yetki talep ediyor.