AB, 2030’da Rus gazından bağımsızlaşacak

Hilal SARI

NE OLDU?

Ukrayna savaşı bir ayı aşkın bir süredir devam ederken, küresel enerji sektöründe de kökten değişimler yaşanıyor. Rus doğal gazından bağımsızlaşmayı hedefleyen Avrupa Birliği, 2030 yılına kadar yapacağı tasarruflar, verim artışları ve ABD gibi alternatif ülkelerden enerji alımlarıyla Rus doğal gazından tamamen bağımsızlaşmayı hedefliyor. NATO, G7 ve AB liderleri zirvesi sırasında Rusya’ya işgali nedeniyle yeni yaptırımlar açıklanırken, Rusya’nın ‘dost olmayan’ ülkelere doğal gazı ruble ile satma kararına da sözleşmelere dayalı meşru itirazlar gelmeye devam ediyor. AB’nin ABD ile yeni bir enerji tedariği anlaşmasına imza atması ise birliğin Rus gazından bağımsızlaşma yolculuğunda en önemli ilk adımlardan biri olarak görülüyor.

NE DEDİLER?

ABD Başkanı Joe Biden’ın 3 günlük Avrupa ziyareti sırasında ABD’nin AB’ye enerji tedariğini yıl sonuna kadar en az 15 milyar metreküp (sıvılaştırılmış doğal gaz - LNG) artıracak bir enerji anlaşması imzalandığı duyuruldu. 2020 yılında 541 milyar metreküp doğal gaz tüketimi yapan AB, doğal gazının yüzde 40’ını (yaklaşık 216 milyar metreküp) Rusya’dan tedarik ediyor. Bugün günü duyurulan anlaşmada uzun vadeli hedef 2030’a kadar yılda en az 50 milyar metreküp tedarik sağlanması. ABD geçen yıl AB’ye 22 milyar metreküp doğal gaz tedarik etmişti.

Avrupa Birliği Rus gazından bağımsızlaşabilmek için alternatif kaynaklara yönelmeye ve sürdürülebilir enerji kaynaklarından tedariğini artırma çabalarını hızlandırmaya devam ediyor. Birlik tasarruf önlemleriyle sağlanacak enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ile 2030 itibariyle 170 milyar metreküp enerji tasarrufu sağlamayı planlıyor. ABD’den gelecek 50 milyar metreküp de buna eklenince, Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığının 2030’da sonlanması öngörülüyor.

Zelensky: Yaptırımlarda geç kaldınız

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelensky Brüksel’de aynı gün gerçekleşen NATO, G7 ve AB liderleri zirvesinin ardından cuma günü Avrupa Konseyi’nde yaptığı konuşmada “Rusya’nın işgalini durdurmakta geç kaldınız. Yaptırımlar daha önce başlamalıydı ve Kuzey Akım 2 daha önce durdurulmalıydı” dedi.

NE OLACAK?

NATO’nun Ukrayna’ya askeri destekleri artırma ve ittifakın doğu kanadını uzun vadeli yeni stratejileri doğrultusunda güçlendirme kararı aldığı zirveden Ukrayna’nın talep ettiği uçuşa yasak bölge ve hava savunması için gerekli savaş uçağı ve hava savunma sistemleri gibi ihtiyaçlarına tatmin edici bir yanıt çıkmamıştı. ABD, olası bir kitlesel imha silahı kullanımına NATO'nun yanıt vereceğini duyurdu ve Rusya'nın G-20'den çıkarılması için çağrı yaptı. Öte yandan Rusya doğal gazına bağımlılık ve 3. Dünya Savaşı çıkmasına ilişkin endişeler Batılı ülkelerin diplomatik adımlarının savaşı sonlandırabilmesinin önündeki en büyük engeller olmaya devam ediyor. Belarus’ta zorlu şekilde devam eden müzakerelerde Rusya’nın Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü bozacak taleplerinde henüz bir değişiklik yok. Ukrayna NATO üyeliğinden vazgeçmiş olsa da, Kırım’ın Rusya toprağı olarak tanınması ve Donetsk ve Luhansk bölgelerinin tek taraflı ilan ettikleri bağımsızlığın tanınması hala bir uzlaşı varılamayan müzakere maddeleri. Batı’nın işgal sonlanana kadar yaptırımlarını ağırlaştırmaya devam etmesi, işgalin devam ettirilmesi durumunda Rusya ekonomisinin uzun vadede önemli hasarlar alması öngörülüyor. Rusya’nın olası bir kimyasal, biyolojik veya nükleer saldırısında ise NATO ittifakının vereceği yanıtın değişebileceği vurgulanıyor.