2. Dünya Ticaret Savaşı fiilen başladı: Türkiye için fırsat!
Trump’ın açıkladığı gümrük vergileri dünyayı karıştırırken, 2. Dünya Ticaret Savaşı’nın da fiilen başladığı ilan edildi. ABD’nin gümrük vergilerinde ülkelere göre oranlar değişirken, Türkiye bu durumdan kârlı çıkabilir mi? Uzmanlara sorduk!
ÖZDER ŞEYDA UYANIK
ABD Başkanı Donald Trump, 2 Nisan’da dünyadaki ülkelere uygulayacakları gümrük vergilerini açıkladı. Trump’ın açıkladığı vergilerde gözler hemen Türkiye’yi aradı. Çin’e yüzde 34, Avrupa Birliği ülkelerine yüzde 20 oranları görülürken, Türkiye’ye yüzde 10 oranında gümrük vergisi uygulanacağı görüldü.
Dünyadan, ülkelerden ve liderlerden yoğun tepkiler alan gümrük vergileri oranları, bir ticaret savaşı başlatırken, Trump’ın da ilan ettiği şekilde “2. Dünya Ticaret Savaşı” olarak yorumlanıyor.
Dünya refahına etki etmesi beklenen oranların, mütekabiliyet yani “karşılıklı olma durumu” anlamına gelen diplomatik terimle yeni hamleler de yaratabileceği düşünülüyor. Bunlara Trump’ın da yeni karşılıklar vermesiyle belirsizlikler dünya ticareti ve piyasaların üzerine yeniden doğuyor.
Konunun uzmanlarına, Türkiye’nin bu durumda nasıl etkileneceğini ve neler yapması gerektiğini sorduk. Sonda söylenecek olanı başta söyleyerek: Aslında bu durum konuşmak için henüz erken olsa da Türkiye için bir fırsat doğurabilir! Ama nasıl?
"Hayat pahalılığı yaratacak"
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden Prof. Dr. Murat Batı, Trump'ın gümrük vergileri için şu yorumu yaptı:
"Trump, ABD için yeni ithalat vergileri getirdi. Bu vergiler, ithal edilen ürünler üzerine ek bir fiyat artışı anlamındadır. Bu, tüketici fiyatlarını yükseltecek ve dolayısıyla da hayat pahalılığı yaratacak. Sanıyorum Trump bu kararıyla yerli üretimi öncelemek istiyor. Bu düşüncesinin ne ölçüde işe yaradığını zaman gösterecek."
Batı, Türkiye'ye yönelik vergi oranlarının "görece" düşük olmasına yönelik ise "Türkiye’ye getirilen vergi diğer ülkelere nazaran İngiltere’yle birlikte en düşük orana sahip. Bunu kötü durumun içinde olumlu mu yorumlamak lazım? Bunu cevaplamak için şimdilik erken. Ancak şu sorunu belirtmekte fayda var; Türkiye, 2023 yılında ABD’ye 862 milyon dolarlık otomotiv yedek parça ihracatı yaptı. 2024 yılında ise 1 milyar 37 milyon dolar seviyelerinde otomotiv yedek parça ihracatı yaptı. Getirilen yüzde 25’lik gümrük vergisi 2024 yılı ihracat rakamlarını aratacak diye tahmin ediyorum. Benzer tehlike Avrupa için de söz konusu" dedi.
"ABD'yi parayı ticaretle geri çağırıyor"
Gümrük ve Dış Ticaret Danışmanı Hakan Uçak, bu durumun gelir adaletsizliğini artıracağını söyleyerek söze girerken, ABD’nin yatırımlarının yurt dışında gitmesini engelleme hamlesinde eskiden uyguladığı finans yoluyla yaptığı parayı geri çağırma yöntemini şimdi ticarette uyguladığını belirtti.
ABD’nin mevcut durumdaki kendi aldığı ve ödediği vergileri gözeterek yüzde 34 oran getirdiği Çin ya da yüzde 20 AB mallarının artık daha pahalı olacağını söyledi.
Japonya, Vietnam ya da Tayvan gibi ülkelerle pandemide yaşanan çip krizini hatırlatan Uçak, yaşanan teknoloji ya da otomotiv üretim sorunlarının da bir anlamda korumacılık yarattığına vurgu yaptı.
“Türkiye için fırsat!”
Gümrük ve Dış Ticaret Danışmanı Hakan Uçak, yüzde 10 vergi oranının Türkiye için bir fırsat olduğunu söylerken, özellikle ihracatta pahalı kalan sektörler için bir “koridor” açabileceğini belirtti.
“Önemli olan doğru analiz ve doğru strateji” diyen Uçak, tekstil gibi sektörlerin Mısır’a kaymasında devalüasyonun yarattığı farkın tam anlamıyla artıya geçmese de kapanabileceğini belirtirken, otomotiv gibi Türkiye’nin güçlü olduğu alanlarda da üretim üslerinin yeni merkezi olabileceğine işaret etti.
Ürünlerin gümrük vergilerinde “menşei” olarak Türkiye’nin avantajlı konuma gelmesiyle AB, Çin gibi ülkelerin markalarının Türkiye üretimine yönelebileceğini söyledi.
Türkiye’nin yüzde 10 oranının hem yerli üretim hem de yatırım çekme açısından fırsat olduğunu yineleyen Uçak, fiyat avantajının doğru hesaplanmasıyla birçok dev markanın da maliyet hesaplarıyla Türkiye’ye yönelebileceğini belirtti.
Ülkeler karşılık verir mi?
Mütekabiliyet (karşılık) yasasına göre Çin ya da AB’nin ABD’ye nasıl karşılık vereceğinin de öne çıktığını söyleyen Hakan Uçak, benzer vergi oranlarını gelmesiyle Trump’ın da bir “iş insanı” mantığıyla hareket edebileceğini söyledi.
Değerli ekonomim.com okurları,
ekonomim.com ekibi olarak Türkiye'de ve dünyada yaşanan, haber değeri taşıyan gelişmeleri sizlere en hızlı, tarafsız ve kapsamlı şekilde sunmak için çalışıyoruz. Bu süreçte sunduğumuz haberlerle ilgili eleştiri, görüş ve yorumlarınız bizim için çok değerli. Ancak, karşılıklı saygı ve hukuka uygunluk çerçevesinde, daha sağlıklı bir tartışma ortamı oluşturmak adına yorum platformumuzda uyguladığımız bazı kurallarımız bulunmaktadır.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (diğer okurlara yönelik olanlar da dahil) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık içermesi durumunda, yorum editörlerimiz bu yorumları onaylamayacak ve silecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar arasında aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemleri de yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur, bu nedenle bu tür yorumlar da ekonomim.com sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu kanıtlanamayan iddia, itham ve karalama içeren, halkı kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmaz ve silinir. Aynı şekilde, bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmaz ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Diğer web sitelerinden alınan bağlantılar ekonomim.com yorum alanında paylaşılamaz.
ekonomim.com yorum alanında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan kullanıcıya aittir, ekonomim.com bu sorumluluğu üstlenmez.
ekonomim.com'de yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yer alan Kullanım Koşulları'nı ve Gizlilik Sözleşmesi'ni okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Kurallarımıza uygun şekilde saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun yorumlarınız için teşekkür ederiz.