KİTAP dergisi "2023’ün en iyileri"ni seçti

Doğan Hızlan, Faruk Şüyün, Metin Celâl, Sevengül Sönmez ve Sırma Köksal’dan oluşan 2023 Yılın Telif, Yılın Çeviri kitapları ve Yılın Yayınevi Seçici Kurulu, 26 Şubat 2024 Pazartesi günü saat 16.00’da Sofitel İstanbul Taksim Hotel’de toplandı.

 Telif 

Seçici kurul oy birliği ile Murathan Mungan’ın “995 km” (Metis Kitap) isimli romanına “edebiyatımıza on yıllardır kesintisiz emek veren ve çeşitli yazı alanlarında ürettiği sayısız yapıtla kişisel öykülerimize derinlik katan Murathan Mungan’ın son romanı 995 km acıtıcı gerçekliğe cesur bakışı ve iletisini edebiyatın zengin yorumuyla kurması” nedeniyle Yılın Telif Kitabı ödülünün verilmesini oy birliği ile kararlaştırdı.

 Çeviri 

Aynı seçici kurul, Ali Volkan Erdemir’in dilimize Japoncadan çevirdiği Kunio Nakamura ve Hiroko Dozen imzalı “Haruki Murakami Sözlüğü” (Doğan Kitap) kitabına “Haruki Murakami başta olmak üzere Japon yazarların eserlerini Türkçeye kazandırarak okurları Japon edebiyatıyla tanıştırdığı, akademik çalışmalarıyla yayıncılık faaliyetlerini bir arada sürdürerek gençlere çevirmenlik alanında rol model olduğu” için Yılın Çeviri Kitabı ödülünün verilmesini yine oy birliğiyle karar verdi.

 Yayınevi 

Yılın Yayınevi ödülünün sahibi ise aynı seçici kurulun oy birliği ile “50 yıla yaklaşan bir süredir Türkiye’nin bilgi birikimine sahip çıkmasının yanı sıra dünyada üretilen bilgi ve söylemlerin ne olduğu ve nasıl ele alınabileceğini merak edenlere nitelikli yayınlar sunduğu ve 2023’te Ahmet Hamdi Tanpınar’ın eserlerini özel bir edisyonla okurla buluşturduğu” için oy birliği ile Dergâh Yayınları olarak belirlendi.

 Emek  

“70 yıl boyunca yayınlanan 13 kitabı “Toplu Öyküler” adıyla tek büyük bir ciltte toplanan ve bu yıl 90. yaşını kutlayan, ömrü boyunca Türk edebiyatına emek veren, eserleriyle Türk öykücülüğünün yenilikçi ve öncü ustalarından olan Türkiye’nin ve İstanbul’un büyük öykücüsü” Adnan Özyalçıner’e Ömür Boyu Emek Ödülü verilmesi yine aynı seçici kurul tarafından oybirliği ile kararlaştırıldı.

 İş dünyası 

Burak Önder, Didem Eryar Ünlü, Faruk Şüyün, Fatoş Karahasan, Handan Sema Ceylan, Mustafa Kemal Çolak, Rüştü Bozkurt ve Vahap Munyar’dan oluşan 2023 “İş Dünyası” kitapları Seçici Kurulu 1 Mart 2024 Cuma günü saat 11.00’da Zoom üzerinden toplandı.

Seçici kurul oy birliği ile Daron Acemoğlu ve Simon Johnson’ın “İktidar ve Teknoloji” (Doğan Kitap) kitabını oy birliğiyle Yılın İş Dünyası İktisat Kitabı olarak seçti. Gerekçe şöyle açıklandı:

“Teknolojik gelişmeler yalnızca yakın tarihimizde ve günümüzde yaşananlarla sınırlı değil elbette. Bir yönüyle bakıldığında insanlık tarihi kadar eskilere uzanıyor. Daron Acemoğlu ve Simon Johnson’ın son çalışmaları ilk etapta tema’sı itibariyle ilgi çekici. İki bilimadamı, çalışma ile uzmanlık alanları teknoloji, istihdam, ekonomik büyüme ve eşitlik üzerine geniş kapsamlı bir araştırmaya imza attılar. Geçmişten bugüne meydana gelen teknolojik gelişimin insanlık tarihindeki etkilerini, insanlığın refah ve medeniyet seviyesine olan katkılarını iyi analizlerle gözler önüne seriyorlar. Kitap, teknolojinin gelişimini, nitelik değişimlerini ve üretim örgütlenmesinin yapılandırılmasına etkilerini, değişik boyutlarıyla iyi mantık ve sistematik eşliğinde irdeliyor. Zamanın ruhunu kökten değiştiren teknolojik gelişmeleri nasıl okumamız gerektiğine ışık tutuyor.”

Asım Kibar’ın “Güven En Değerli Servet” (Doğan Kitap) kitabı ise Yılın İş Dünyası Anı ve Deneyim Kitabı” ödülünün oy birliğiyle sahibi oldu. Ödülün gerekçesi şöyle açıklandı:

“375 sayfalık kitap, Türk iş yaşamına damga vuran bir duayen ismin öyküsü üzerinden, Kayseri’den İstanbul’a uzanan bir dönemin de içine çekiyor okurunu. İş yaşamının hemen her kulvarında mesai yürüten; esnaflıktan, profesyonel yöneticiliğe, girişimciliğe, global ortaklı yapıya evrilen Asım Kibar’ın otobiyografi kitabında, kentlerin gelişimini görebildiğimiz gibi, sektörlerin, iş insanlarının büyümesine de tanıklık ediyoruz. Asım Kibar’ın iş prensiplerinden her birinin, bir tecrübeye dayandığına, yaptığı yatırımlardan ve kurduğu fabrikalardan damıtıla damıtıla oluştuğuna ince örgü ile ilerleyen satırlar aktarıyor bizlere.”

Uygar Özesmi ve Selin Gücüm’ün kaleme aldıkları “İyi Şirket” (Yeni İnsan Yayınevi) yine aynı seçici kurul tarafından oy birliğiyle Yılın İş Dünyası Strateji Kitabı olarak belirlendi. Ödül gerekçesi şöyle:

“Dünya, insanoğlunun kendi eliyle yarattığı, adı iklim krizi olarak konulan küresel sorun ile karşı karşıya olduğu bir dönemi yaşıyor. Haziran 1972’de, Stockholm’de gerçekleştirilen BM İnsan Çevresi Konferansı’nda (Stockholm Konferansı) ilk kez ortaya konan çevre sorunları, en çok son yüzyılın eseri. İyi Şirket, yeryüzünde yaşayan her bireyi en yakından ilgilendiren ve hak arama boyutuna taşıyan soruna ilişkin tarihsel süreci irdelerken, sorumlusu sistem ve kavramlar üzerinden de ilerliyor. Kapitalist üretim tarzının doğa ve çevre üzerinde yaptığı tahribatın ve bu üretim tarzının kurumsal ifadesi olan şirketlerin, artık ‘gezegen ve insanlara zarar vermeme’ ve çevreyi kirletmeme ilkesinden öte, hukuki bakımdan ‘içinde yaşadığımız dünyaya ve insanoğluna fayda sağlama’ ilkesi doğrultusunda yeniden düzenlenmesini öneriyor. Tarihi sorumluluk taşıyan sorunu ortaya koyarken, çözüme dönük yaklaşım ve stratejileri de okuruna aktarıyor.”

“İstanbul'un Baylan’ı: 100 Yıllık Serüven” oy birliğiyle Yılın İş Dünyası Kurum Kitabı ödülünün oy birliğiyle sahibi oldu. Kitabı Sevecen Tunç yayına hazırladı. Ödülün gerekçesi şu sözcüklerle açıklandı:

“Baylan Pastanesi’nin, Cumhuriyetimiz gibi 100’üncü yaşını kutladığı yıl çıkarılan kitap, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yüzyılına pek çok açıdan şahitlik ediyor. Bir işletmenin kitabı olarak akla düşmüş olsa da tek başına Baylan öyküsüne dayanmıyor. İstanbul’un 100 yıllık kimliğine eşlik ediyor aynı zamanda. Semtlerine, geleneklerine, simalarına, sosyal alışkanlıklarına maharetle açıyor sayfalarını. İyi bir araştırma mahsulü. Edebiyat dünyasından yansıtılanlar, hem güldürüyor, çokça da düşündürüyor. Örneğin Baylancılar’ı yakından tanıtıyor. 100 yıllık Cumhuriyet sürecinin tarihi dönemeçleri, sosyal olayları, ekonomik gelişmeleri, iyi fotoğraflarla kitapta yer alıyor. Kitaba büyük zenginlik katan asırlık tarihin fotoğrafları eşliğinde, 6-7 Eylül olaylarına, 1964 Sürgünü’ne uzanıverdiğiniz kitabın tasarımı, ayrı bir parantezi ve övgüyü hak ediyor. Usta Bülent Erkmen’in danışmanlığında BEK Ajans’ın tasarımı, kitabın kültür dünyamıza miras kalmasında önemli rollerden birini üstleniyor.”

 Özel ödüller 

KİTAP dergisi Yılın En İyileri ödüllerinde “Cumhuriyetimizin 100. Yılı” nedeniyle iki ödül daha verildi: “Cumhuriyetin 100. Yılına Özel Seri” ile Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları “özel ödül”e değer bulundu.

Ödül gerekçesi şöyle açıklandı:

“Atatürk’ün bize bıraktığı Cumhuriyet’in değerini en doğru şekilde kavrayabilmek için Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nın hazırladığı seri, 16 kitaptan oluşuyor. 100 yıllık tarihimize farklı pencerelerden bakan eserlerden oluşan seri, Atatürk’ün kaleme aldığı kitaplar, anı kitapları ve antropolojiden ekonomiye, dış politikadan felsefeye farklı disiplinlerin süzgecinden 100 yıllık tarihimize bakan araştırma ve inceleme kitaplarından oluşuyor. Seri, Atatürk’ün vizyonunu daha iyi anlamamızı sağlarken okuyanlara da yeni perspektifler sağlıyor.”

Necdet Buzbaş’ın hazırladığı “Cumhuriyetin 100. Yılında Gıda Sanayisinin 99 Yılı” da (The Kitap) “özel ödül” sahibi oldu.

Ödül gerekçesi şöyle:

“Kitapta, aslında her sektör için ortaya konulması gereken bir çalışma, Cumhuriyetimizin 100’üncü yılında, gıda endüstrisi için kaleme alınmış. Gıda sahasının otorite isimlerinden Necdet Buzbaş, gönül verdiği sektörün 100 yıllık serüvenini, ince, kolay anlaşılır dille, her kesimden okura hitap etmesi için hazırlamış. Türkiye’nin en geleneksel ve dünyaya açılma başarısı gösteren ilk sektörlerinden gıdanın, 1923’ten 2023’e kadar uzanan 99 yıllık serüveni, özel sektör şirketleri ve markaları üzerinden anlatılıyor. Geniş kaynaklara dayanarak seçkin bir araştırmaya imza atıyor, iş yaşamında 50, gıda endüstrisinde 47 yılı geride bırakan, sivil toplum kuruluşlarındaki etkin rolü ile de öne çıkan Necdet Buzbaş. Cumhuriyet’in ilk gıda fabrikalarından, yerli ve milli kuruluşlara, global markalara, devletin adımlarına uzanılan 352 sayfalık kitap, iş yaşamı ve akademik çevreler için de önemli bir kaynak niteliği taşıyor.”

Bir diğer KİTAP dergisi “özel ödülü” Yılın İş Dünyası Biyografi Kitabı olarak Rıdvan Akar ve Hilmi Hacaloğlu’nun “Hayat Problem Çözmekmiş - Dünya Devlerinin Türk Ortağı Erdal Aksoy’un Yaşam Öyküsü”ne (Doğan Kitap) verildi.

Ödül gerekçesi şöyle:

“Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerine katkı sunan iş insanları, sermaye yeterliliği olmayan ancak hayalleri çok geniş bireylerden oluşuyordu. Sermaye yeterliliği kavramını kullanmayı özellikle tercih ettik, çünkü Osmanlı’dan kalan bir miras olarak Türk teba, Avrupa’nın aksine büyük sermayedarları bünyesinde barındırmıyordu. Ticaretin, özellikle dış ticaretin, bankacılık faaliyetlerinin azınlıkların ve yurt dışı şirketlerin elinde bulunması dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk nesil iş insanları, sermaye eksikliklerini bertaraf edecek farklı güçlü özellikleriyle yatırımlar yaptılar. Bu açıdan bakıldığında en büyük girişimci olarak görebileceğimiz Vehbi Koç’un ardından, Sabancılarla birlikte ilerleyen dönemlerde sektörlerine damga vuran iş insanları yetiştirdi, Türkiye Cumhuriyeti. İşte bunlardan biri de inşaat ile başladığı iş yaşamında petrol dağıtımı alanında uzmanlaşan Erdal Aksoy’du. İyi eğitiminin üzerine bu sahaya yönelik ilk adımını, 1971’de bir akaryakıt istasyonu açarak atan Erdal Aksoy, 1978’e gelindiğinde ağırlıklı petrol sahasında şirketleri olan Aksoy Holding’i kurmuştu bile. Tüm bu gelişmeleri ve daha fazlasını deneyimli iki yazar, Rıdvan Akar ile Hilmi Hacaloğlu’nun kaleminden çıkan yaşam öyküsü kitabında okuyabiliyoruz. İş insanlarının, yaşam öykülerini ele alan çalışmalara imza atmalarının birden fazla yararlılığı var. En önemlilerinden bir tanesi de deneyimlerini paylaşmaları ve okuruna ilham veren açılımlar sunmaları. Erdal Aksoy’un yaşam öyküsü, 1950’li yıllardan bu yana girişimcilik kültürünün ilk örneklerini paylaşan bir rehber niteliği taşıyor.”

 Polisiye 

Adnan Özer, Didem Ardalı Büyükerman, Erol Üyepazarcı, Faruk Şüyün ve Sevin Okyay’dan oluşan 2023 Yılın Polisiye Kitabı Seçici Kurulu, 26 Mart 2023 Salı günü saat 12.00’de Sofitel İstanbul Taksim Hotel’de toplandı.

Seçici kurul oy birliği ile Cengiz Bahadır’ın “Çocuk / Bir Başkomiser Aras Emre Polisiyesi” (Oğlak Yayınları) kitabına “başarılı bir tıp profesörü olan Cengiz Bahadır yazdığı ikinci polisiye romanı olan ‘Çocuk’ta sıradışı bir hafızaya sahip Cinayet Masası Başkomiseri Aras ve yardımcıları  Komiser Bahri ve Nilay’ın başrolde olduğu öyküsünde ayrıntılı ve ritmi hiç düşmeyen anlatımıyla çok ilginç bir olayı muvaffakiyetle resmettiğinden ve okuyucu katında  muamma öğesini hep canlı tutarak okuyucu ilgisini sürdürmeyi başarmış olduğundan” Yılın Telif Polisiye Kitabı ödülü verilmesini oy birliğiyle kararlaştırdı.

Bu yıl polisiye alanından verilen ödüllerden birisi de “Polisiye Edebiyata Katkı” ödülü oldu. Aynı jüri “Polisiye Yazarlar Derneği’nin kurucu üyelerinden, bugüne kadar altı polisiye roman ve bir polisiye öykü kitabı çıkarmış, polisiye roman konusunda seminerler tertip etmiş ve çeşitli etkinliklerde görev üstlenmiş;  yazarlığı yanında polisiye roman editörlüğü ve çeşitli polisiye öykü antolojilerinde hazırlayıcı olarak da rol almış, polisiye edebiyatımızın son 25 yılında etkin katkılarıyla türün ülkemizde tanınması, sevilmesi yönünde çaba göstermiş” Ercan Akbay’a verilmesini oy birliğiyle kararlaştırıldı.

 Gastronomi 

Ahmet Örs, Faruk Şüyün, Mehmet Yaşin, Osman Serim ve Zeynep Kakınç’tan oluşan 2023 Yılın Gastronomi Kitabı Seçici Kurulu, 26 Mart Pazartesi günü saat 14.00’da Sofitel İstanbul Taksim Hotel’de toplandı.

Seçici kurul oy birliği Priscilla Mary Işın’ın “Osmanlı Mutfak Sözlüğü” (Everest Yayınları) kitabına “Yılın Gastronomi Kitabı” ödülünü şu gerekçeyle oy birliğiyle verdi:

“Gastronomi jürisi bugüne dek ilk kez bir kitabın yeni baskısını ödüle layık buldu ve Priscilla Mary Işın’ın 2010’da yayınlanan Osmanlı Mutfak Sözlüğü’nün aynı adı taşıyan 2023 basımını Yılın Gastronomi Kitabı olarak seçti. Priscilla Mary Işın akademisyen değil. 1973 yılından beri Türkiye’de yaşıyor ve özellikle Osmanlı Mutfağı ve Anadolu’nun yerel ürünleri üzerine araştırmalar yapıyor. Yurt dışında ve Türkiye’de çok sayıda makalesi ve önemli kitapları yayınlanmış. İlk basımının ardından önde gelen akademisyen ve mutfak kültürü yazarının da yönlendirmesi ve yüreklendirmesiyle Osmanlı Mutfak Sözlüğü’nün geliştirilmiş bir yeni baskısı için çalışmalarını sürdürmüş. 2023 baskısında Osmanlı Mutfağı kapsamına girmeyen kavramlar ayıklanmış, 17. yüzyıla kadar mutfakta kullanılan birçok üründen tıp alanında da yararlanıldığı için tıbbi kullanımı olan bitki ve maddeye yer verilmiş.  Sözlükte değerlendirilen yayınlanmamış ve yayınlanmış eserlerin kapsamlı bir kaynakçası ile kavramların İngilizce ve Latince dizini de kitaba eklenmiş. Bu haliyle bile ‘Osmanlı Mutfağının Ansiklopedik Sözlüğü’ başlığını hak eden bir eser.”

 Kurumsal yayınevi 

2023 Yılın Kurumsal Yayınevi ödülü ise KİTAP dergisi tarafından “sanat yayıncılığı alanında gerek özenli araştırmalarla oluşturulan içerikleri ile nitelikli, gerek niteliğin gerektirdiği tasarım, baskı ve kâğıt gibi niceliksel unsurlarda özeni ile yıllardır öncü bir yayınevi olarak çalışan ve örnek ve kalıcı eserler yayınlaması nedeniyle” Pera Müzesi’ne verildi.

Ödül gerekçelerini kaleme aldıkları için Ahmet Örs, Erol Üyepazarcı, Metin Celâl, Mustafa Kemal Çolak ve Sevengül Sönmez’e teşekkür ederiz.