Zam dalgası vergiye sıçradı!

Evet, geçtiğimiz hafta tam da yazının başlığı gibi bir süreç yaşadık! Zam dalgası vergiye sıçradı, KDV oranlarında ve maktu olarak belirlenen harçlarda beklenilenin çok ama çok ötesinde ciddi artışlar yapıldı. Vergi artışlarını öngören Cumhurbaşkanı Kararları yayınlanır yayınlanmaz hemen herkes şok oldu, özellikle vatandaşın yoğun tüketimine konu bazı ürünlerde 12 puana varan KDV artışları şaşırttı!

Hemen belirtelim, harçlardaki artış 8 Temmuz Cumartesi gününden, KDV oran artışları ise bugünden itibaren yürürlüğe girdi.

Vergi yoğunluklu bir haftayı geride bıraktık!

Vergi yoğunluklu bir haftayı geride bıraktık:

1) 3 Temmuz Pazartesi günü, “Yüzyılın Vergi Affı ve Borç Yapılandırması” düzenlemesine başvurunun son günüydü. Oldukça yoğun geçti, Maliye’nin başvuruları aldığı sistem, alınan tüm önlemlere rağmen devre dışı kaldı, çok sayıda mükellefin başvuruları sisteme takıldı, onaylanamadı. Maliye bir duyuru yayınlayarak, bu şekildeki başvuruların kabul edileceğini açıkladı.  

2) 5 Temmuz Çarşamba günü, “6 Şubat 2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” Meclise verildi.

Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet ŞİMŞEK tarafından “Milli Dayanışma Paketi” olarak adlandırılan bu Torba Yasa Teklifi’nde; Ek MTV, kurumlar vergisi oranlarında 5 puan artış, taşınmazların kısmi bölünme kapsamından çıkartılması, şirket aktifine 2 yıldan fazla kayıtlı taşınmazların satışında uzun yıllardan bu yana uygulanmakta olan kurumlar vergisi ve KDV istisnalarının kaldırılması, akaryakıt ürünlerindeki ÖTV tutarının, TÜİK tarafından ilan edilen Yİ-ÜFE’de son 6 ayda meydana gelen değişim oranında güncellenmesi (otomatik artış), kurumların yatırım fonlarından elde ettikleri gelirlere sağlanan kurumlar vergisi istisnanın kaldırılması gibi düzenlemeler yer alıyor.

Söz konusu Torba Yasa Teklifi, geçtiğimiz hafta Cuma günü Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülerek kabul edildi.  Bu hafta Meclis Genel Kurulu’nda görüşülerek yasalaştırılması bekleniyor.

3) 7 Temmuz Cuma günü Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanı Kararları ile,

- KDV oranlarında bazı özel durumlar hariç artış yapıldı. Yüzde 8 olarak uygulanmakta olan KDV oranı yüzde 10’a, yüzde 18 olarak uygulanmakta olan KDV oranı ise yüzde 20’ye yükseltildi. Ayrıca, sabun, şampuan, deterjan, dezenfektanlar, ıslak mendil (sabun, deterjan veya solüsyon emdirilmiş olsun olmasın), tuvalet kağıdı, kağıt havlu, kağıt mendil ve peçetede yüzde 8 olarak uygulanmakta olan KDV oranı da, yüzde 20’ye yükseltildi. KDV oranlarında yapılan bu artışlar, 10 Temmuz Pazartesi yani bugünden itibaren yürürlüğe girdi (7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı). Yüzde 1 KDV oranında herhangi bir değişiklik yapılmadı.

- Sürücü belgesi harçları hariç olmak üzere, Harçlar Kanununa bağlı tarifelerde yer alan ve 2023 yılında uygulanmakta olan maktu harç tutarları (maktu ve nispi harçların asgari ve azami tutarlarını belirleyen hadler dahil) yüzde 50 oranında artırıldı. Maktu harç tutarlarında yapılan bu artış, 8 Temmuz 2023 Cumartesi gününden itibaren yürürlüğe girdi (7344 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı).

Ayrıca, aynı Kararla, yurt dışından yolcu beraberinde getirilen telefonlara ilişkin kullanım izin harcı da 6 bin 91 TL’den 20 bin TL’ye yükseltildi. Bu düzenleme de, 8 Temmuz 2023 Cumartesi gününden itibaren yürürlüğe girdi.

- Tüketici kredilerinde BSMV oranı yüzde 10’dan yüzde 15’e çıkarıldı. Bu oran, 7 Temmuz 2023 tarihinden itibaren kullandırılacak tüketici kredilerine uygulanacak (7345 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı).

- Şans oyunları vergisi; spor müsabakalarına dayalı müşterek bahislerde yüzde 5’ten %10’a, at yarışlarında yüzde 7’den yüzde 14’e, diğer şans oyunlarında ise yüzde 10’dan yüzde 20’ye yükseltildi. Bu düzenleme 7 Temmuz 2023 Cuma gününden itibaren yürürlüğe girdi (7347 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı).

- Tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetleri veya ortaklık paylarına ilişkin olarak dağıtılmış kar payı sayılan tutarlar üzerinden yapılan stopajın oranı 14 Şubat 2023 tarihinden itibaren yüzde 15’den yüzde sıfıra indirilmişti (6791 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı). Bu defa, payları Borsa İstanbul’da işlem gören tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi paylarına ilişkin olarak dağıtılmış kar payı sayılan tutarlar üzerinden yapılan stopajın oranı yüzde sıfır olarak korundu, diğer tam mükellef sermaye şirketlerinde ise stopaj oranı yeniden yüzde 15’e çıkarıldı. Bu düzenleme 7 Temmuz 2023 tarihinden itibaren iktisap edilen paylara ilişkin olarak uygulanacak (7343 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı).

4) Ek Bütçe Kanun Teklifi 7 Temmuz 2023 Cuma günü Meclise verildi.

Vergi okur yazarlığı eksikliği ortaya çıktı!

Bu değişikliklerle ilgili olarak gerek yazılı - görsel medya gerekse sosyal medyada yer alan haber ve açıklamalar, kamuoyunda vergi okur yazarlığı eksikliğini ortaya çıkardı. Özellikle KDV oranları ile harç tutarlarında yapılan değişikliklerle ilgili yanlış bilgiler ve açıklamalar paylaşıldı, yazıldı, söylendi. Elimizden geldiği kadar tv programları, gazeteler ve sosyal medya aracılığıyla bu yanlış bilgi ve açıklamaları düzeltmeye çalıştık. Bu konudaki geri dönüşler, bunda başarılı olduğumuzu da gösteriyor.

Tapu harcı oranlarında bir değişiklik yapılmadı!

En çok bilgi kirliliği bu konuda yaşandı, alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı yüzde 2 olmak üzere toplamda yüzde 4 olarak alınmakta olan tapu harcının yüzde 6’ya çıkarıldığı iddia edildi. Öyle ki, bazı tapu daireleri, bu konuda bilgi edinmek için arayanlara, 10 Temmuz Pazartesi yani bugünden itibaren taşınmaz devirlerinde toplamda yüzde 6 tapu harcı alınacağını ifade etti.

Bu son derece yanlış bir bilgilendirme. Çünkü, ilgili Cumhurbaşkanı Kararı ile, sürücü belgesi harçları hariç Harçlar Kanununa ekli tarifelerdeki maktu harç tutarları artırıldı, nispi harçlarda ise bir değişiklik yapılmadı. Dolayısıyla, nispi olarak belirlenen tapu harçlarında bir artırıma gidilmedi. Yani, tapu harcı oranında bir değişiklik söz konusu değil.

Tuvalet kağıdı, sabun ve deterjandaki 12 puanlık KDV artışı tepki çekti!

Vatandaşların temel ihtiyaçları arasında bulunan ve yoğun olarak kullanılan sabun, şampuan, deterjan, dezenfektanlar, ıslak mendil, tuvalet kağıdı, kağıt havlu, kağıt mendil ve peçetedeki KDV oranının yüzde 8’den yüzde 20’ye yükseltilmesi büyük tepki topladı. Bu ürünlerdeki 12 puanlık KDV artışının gerekçesi bir türlü anlaşılamadı. Bu artışın haklı bir nedeni olamaz, bize göre, vatandaşın yoğun kullanımı ve tüketimine konu olan bu ürünlerdeki KDV oranının yüzde 20’ye yükseltilmesi yerine, yüzde 1’e düşürülmesi, bu yapılamıyorsa en azından yüzde 10’da tutulması daha uygun olurdu.

Mobilya’da KDV oranı yüzde 10 oldu!

Çoğu gazete ve tv’de, mobilyanın KDV oranının yüzde 8’den yüzde 20’ye yükseltildiği ifade edildi. Bu yanlış bir bilgi, mobilyanın KDV oranı yüzde 8’den yüzde 10’a yükseldi. Mobilya’da KDV oranının yüzde 2o’ye yükseltilmesi söz konusu değil.

Bebek bezinde KDV oranı yüzde 10 oldu!

KDV oranının yanlış ifade edildiği ürünlerden birisi de, bebek bezleri.

Bebek bezleri, hijyenik havlular ve tamponlar, kadın pedleri ve benzeri hijyenik malzemelerde KDV oranı yüzde 8’den yüzde 10’a yükseltildi.

Özel okul ücretlerinde KDV yüzde 8’den yüzde 10’a çıktı!

Evet, özel okullarda verilen eğitim ve öğretim hizmetlerinde KDV oranı, yüzde 8’den yüzde 10’a yükseltildi. Bu hizmet bir öğretim dönemine ilişkin olup, aylık dönemler halinde verildiği kabul edilmektedir. Özel okullar, eğitim ve öğretim bedelini, peşin veya taksitle tahsil ediebiliyorlar, eğitim ve öğretim dönemi boyunca bedel peşin alınmış olsa dahi her ay sonu itibariyle fatura düzenliyorlar. Bu, Maliye’nin de onayladığı bir uygulama, yani herhangi bir yanlışlık yok. Ancak, ödemeyi peşin yapanların istemeleri halinde, özel okullar fatura düzenlemek ve vermek zorunda.

KDV oranındaki bu 2 puanlık artıştan etkilenmek istemeyen veliler, bizleri yoğun soru bombardımanına tuttu. Veliler, eğer eğitim ve öğretim bedelini peşin ödemişlerse, 10 Temmuz Pazartesi gününden önce özel okullara başvurarak faturaları düzenlettirdikleri takdirde, bu 2 puanlık artıştan etkilenmeyecekler, 10 Temmuz’dan önceki tarihli düzenlenen bu faturalara yüzde 8 KDV uygulanacak. Bu faturaların 10 Temmuz’dan itibaren düzenlenmesi halinde ise, yüzde 10 KDV hesaplanacak.

Bize göre, eğitim ve öğreti hizmetlerinden KDV olmamalı veya bu tercih edilmiyorsa en azından KDV oranı yüzde 1 olmalı!

Otellerde KDV oran artışına dikkat!

KDV oran artışı otel konaklamalarını da etkiledi, KDV oranı yüzde 8’den yüzde 10’a yükseldi.

Yüzde 10 oranının uygulanmaya başlanacağı 10 Temmuz 2023 Pazartesi gününden önce otele giriş yapıp bu tarihten sonra çıkacak müşterilere gün hesabı yapılarak iki farklı KDV oranı uygulanacak. 10 Temmuz’a kadar konaklanan günleri için yüzde 8, 10 Temmuz’dan itibaren konaklanacak günler için yüzde 10 KDV uygulanacak.

KDV oran değişikliğinin 3 gün sonra yürürlüğe girmesi tepkiyle karşılandı!

KDV oran artışına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı’nın yayınlandıktan 3 gün sonra yürürlüğe girmesi vatandaşlar, mükellefler ve meslek mensupları tarafından büyük tepkiyle karşılandı. Yeni KDV oranlarına ilişkin yazarkasaların 3 gün içinde ayarlanmasının mümkün olmaması ve bu değişikliğin mali tatilde olması tepkilere neden oldu.

Bize göre, yapılan bu değişikliğin izleyen ayın başından yani 1 Ağustos’tan itibaren yürürlüğe girmesi daha uygun olurdu!

Vergi artışları devam eder mi?

Depremin yarattığı maliyet, seçim ve EYT harcamaları, bütçe açığı ve ek bütçenin finansmanı bakımından, bu vergi artışlarının yapılması kaçınılmazdı. Ki, hemen herkes de, bu gibi düzenlemelerin gelmesini bekliyordu. Yani, ortada çok da şaşırılacak bir durum yok.

Peki, bu artışlar ihtiyacı karşılayabilecek mi?

Bize göre, sadece vergi alınarak veya vergi oranlarında artış yapılarak, söz konusu gelir ihtiyacının karşılanması mümkün değil. 2023 yılı bütçesinde yer alan net borçlanma tutarı yetkisinin 3 kat artırılması da, bunu gösteriyor.

Kişisel görüşümüz, vergi artışlarının kademeli olarak yapılacağı, geçen hafta yapılanların ilk kademe düzenlemeler olduğu, ihtiyaca göre ÖTV, damga vergisi ve gelir vergisinde de artışlar yapılabileceği, bu yılın son çeyreğinde ise ciddi hasılat elde edilecek yeni ek vergilerin gündeme getirilebileceği şeklinde. Sadece vergi artışları ile söz konusu maliyetlerin karşılanması mümkün değil, kamu harcamalarında tasarruf tedbirleri alınması ve özellikle kayıt dışılıkla mücadeleye her zamankinden daha çok ihtiyacımız var!