YYS sahibi olanlara bir avantaj daha sağlanıyor

Dünya zor bir dönemden geçiyor. Ülkelerde durgunluk yönünde belirtiler ve bunu önleme adına aksiyonlar açıklanıyor. Bunun sonucu olarak da yüksek enflasyon sorunu nerede ise tüm ülkelerde kısa sürede çözülecek gibi görünmüyor. Tüm gelişmelerin arkasında yatan nedenler olan küresel tedarik zincirindeki kırılmalar ve tedarik maliyetlerindeki artışlar şirketleri tedirgin ediyor. Bu noktada şirketler maliyet azaltıcı çözümler arıyor.

Dış ticaret ve gümrük uygulamaları açısından en önemli maliyet kalemi gümrükleme sürecidir. Bu süreçte de çeşitli gümrük kolaylıklarından yararlanarak maliyet azaltma olanakları söz konusu . Yeşil hat olarak tanımlanan ve Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) sahibi şirketlere sağlanan bir ayrıcalık bu maliyetin azaltılmasında ciddi rol oynuyor.

Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü ne gibi avantajlar sağlıyor?

Gümrük işlemlerinde 2013 yılından beri kolaylık sağlayan bir uygulama olan Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) konusu bugünlerde yeniden gündemde. Bu zamana kadar ithalat işlemlerinde kolaylık sağlayan Onaylanmış Kişi Statü Belgesi (OKSB) yani “mavi hat” uygulanıyordu. 15 Ağustos 2017 tarihi itibarıyla ithalatta OKSB uygulamasına son verilerek sadece YYS uygulamasına geçildi. Bu statüye sahip şirketler ithalat işlemlerinde aynı mavi hat gibi yeşil hattan yararlanıyor.

Nakliye ve lojistik şirketlerini de dikkate alırsak bu hafta itibari ile 645 şirketin YYS sahibi olduğu görülüyor. Buna belgesi askıya alınan 12 şirket de dahil. Bakanlık tarafından yayınlanan listeye bakılınca çok önemli ithalat ve ihracat şirketlerinin bu statüye sahip olduğu görülüyor. Bu şirketlerin toplam dış ticaretteki payının da yaklaşık % 35-40’a tekabül ettiği tahmin ediliyor.

YYS sahibi şirketler birçok avantajdan yararlanıyor. Muayene kriteri olarak yeşil hattan yararlandıklarından bahsetmiş idik. Ama bunun dışında da ciddi avantajlar söz konusu.

Artık YYS sadece bir yeşil hat avantajı sağlamıyor

Mevcut düzenlemelerde yer alan ama idarenin altyapı düzenlemesi beklenen bazı avantajlar da mevcut. Bunlardan birisi de öncelikli muayene yapılması konusu. Özellikle şunu belirtmek gerekiyor ki YYS sahibi olduğunuzda tüm eşyalarınızın kontrolü yeşil hattan yapılmıyor. Zaman zaman gümrük idaresi bu statü sahibi şirketlerin ürünlerini de yeşil hat dışında muayeneye tabi tutabiliyor. Bu da, beyanın doğruluğunun kontrolü için eşyanın fiziki kontrolü ile belge kontrolünün (kırmız hat) beraber yapılacağı ya da sadece beyanname ekindeki belgelerin beyan ile uyumluluğunun kontrolünün yapılacağı anlamına geliyor.

Bu durumda da, ilgili mevzuatta yetkilendirilmiş yükümlü statüsü (YYS) sahipleri adına tescil edilen beyannamelerin belge kontrolüne (sarı hat) veya beyanname kapsamı eşyanın muayeneye (kırmızı hat) tabi tutulması halinde, ayrıca bir talebe gerek kalmaksızın, kontrol veya muayenenin öncelikli olarak yapılacağı düzenleniyordu. Buna ilişkin olarak Gümrükler Genel Müdürlüğü’nce yapılan açıklama ile YYS sahipleri adına tescil edilen ve yeşil hat dışındaki hatlardan işlem gören beyannamelerin “Muayene Açık Beyannameler” ekranında farklı renklerde gösterilerek üst sıralarda yer alması ve bu çerçevede işlem yapılması yönünden teknik bir düzenleme yapıldığı görülüyor. Böylece YYS sahibi şirketlere bu belgeye sahip olma avantajlarından biri olan öncelikli muayene hakkından yararlanma imkanı sağlanıyor.

Ne Yapılmalı?

Öncelikle yapılan düzenlemenin yerinde olduğunu belirtmek gerekiyor. Son zamanlarda YYS sahibi şirketler açısından avantaj ve dezavantaj durumlarının tartışıldığına şahit oluyoruz. Bu dönemde bu yönde bir düzenlemenin oldukça önemli olduğunu belirtmek gerekiyor. Ancak YYS sahibi şirketlerin daha fazla beklentisi olduğu belirtmek gerekiyor. Özellikle emsal ülke uygulamalarında yer alan ve belge alımında önemli bir gerekçe olan gümrük işlemlerinin hızlı ve kolay yapılmasına yönelik uygulamalar belge sahibi şirket için oldukça kritik. Bu bağlamda, ürün güvenliği ve denetimi kapsamında yapılacak denetimlerin ithalat aşamasından sonra yapılması, Diğer kurumlardan izin veya uygunluk alınarak yapılacak ithalatlarda bu belgelerin daha sonradan ibraz edilmesi gibi ilave düzenlemelerin yapılması gümrükleme süreçlerinin daha da hız ve kolay yapılmasına yardım olacaktır.