Yüzde 24 ile başladık, yüzde 12 ile bitirdik

Alaattin AKTAŞ
Alaattin AKTAŞ EKO ANALİZ

Yüzde 24 ile başladık, yüzde 12 ile bitirdik Tarih 13 Eylül 2018. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu gecikmeli ve gecikmeli olduğu için de öncesinde çok maliyet doğuran bir karar alarak haftalık repo ihale faizini yüzde 17.75’ten yüzde 24’e çıkardı. Faizde tam 6.25 puanlık bir artış yapıldı. Gerçi o dönem fonlama gecelik olarak yapılıyordu ve gecelik fonlamada faiz yüzde 19.75 olduğu için fiili artış 4.25 puandı. Bu artışla piyasa sakinleşmeye başladı ve Merkez Bankası yüzde 24’lük orana bu yılın temmuz ayındaki toplantıya kadar dokunmadı, dokunamadı.

Politika faizi 25 Temmuz’daki toplantıda yüzde 19.75’e, 12 Eylül’deki toplantıda yüzde 16.50’ye, 24 Ekim’deki toplantıda da yüzde 14’e indirildi. Ve dün yıl kapatıldı; Para Politikası Kurulu yılın son toplantısında faizi yüzde 12’ye çekti.

Genel kanı da zaten faizin yüzde 12’ye indirileceği yönündeydi.

Böylece yüzde 24 faizle başladığımız yılı yüzde 12 faizle kapattık. Faiz yarı yarıya indirilmiş oldu.

Enflasyon tahmini yüzde 11.5’in altı

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısından sonra yapılan açıklamada enflasyonla ilgili olarak şu görüşlere yer verildi:

“Enflasyon görünümünde iyileşme devam etmekte, enflasyon beklentilerinde genele yayılan bir düzelme gözlenmekte...

TL’deki istikrarlı seyrin yanı sıra iç talep koşulları ve üretici fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak çekirdek enflasyon göstergeleri ılımlı seyretmekte...

Enflasyonun ana eğilimine dair göstergeler, arz yönlü faktörler ve ithalat fiyatları enflasyon görünümünü olumlu etkilemekte...”

Açıklamada, “Bu gelişmelere bağlı olarak güncel tahminler yıl sonu itibarıyla enflasyonun ekim enflasyon raporunda verilen öngörülerin alt sınırına yakın gerçekleşebileceğine işaret etmektedir” denildi.

Yani Merkez Bankası ekim enflasyon raporunda yüzde 12 olarak tahmin ettiği 2019 TÜFE gerçekleşmesini artık daha aşağıda beklediğini açıklamış oldu.

Ekim ayı enflasyon raporunda bu yılki gerçekleşmenin orta noktası yüzde 12 olmak üzere yüzde 11.2 ile yüzde 12.8 arasında beklendiği belirtilmişti. Şu durumda Merkez Bankası tahminini yüzde 11.2 dolayına çekti. Biraz daha geniş bir marjda söylersek Merkez Bankası yüzde 11.5 dolayında bir yıl sonu TÜFE artışı bekliyor da diyebiliriz.

Zaten kasım ayındaki artışın tahminlerin altında kalmasıyla yıl sonu gerçekleşmesinin yüzde 12’yi bulmayacağı ve yüzde 11.5 dolayında bir oranla yılın kapatılacağı tahmin edilir olmuştu.

Faizde yolun sonuna geldik mi?

Merkez Bankası’nın faizi yüzde 12, bankaların vadeli mevduata uyguladığı ortalama faiz kasım sonu itibarıyla yüzde 11.35, Hazine’nin borçlanma faizi de yüzde 12 dolayında. Enflasyon, o da yüzde 11.5 dolayında bekleniyor. Her ne kadar yüzde 11.5 geride kalmakta olan yılın enflasyonu ve 2020 için tahmin yüzde 8.5 ise de Türkiye’de çok kısa vadeli karar alındığı için tahmin edilen orana değil, gerçekleşen orana daha çok itibar ediliyor.

Dolayısıyla tüm oranlar bir dengeye oturmuş görünüyor.

Bu oranların bize söylediği en somut gerçek şu:

“Türkiye’de tasarruflara enflasyon kadar bile faiz verilmiyor.”

Mevduatta nominal faiz bile enflasyonun altında, net faiz ise enflasyonun çok çok altında kalıyor.

İşte o yüzden gerek Merkez Bankası, gerekse bankalar faizde bir anlamda yolun sonuna gelmiş gibi. Zaten bankalar Merkez Bankası'ndan önce davranıp faizi daha erken düşürdü.

2020’de bizi olağandışı gelişmeler yaşanmadığı takdirde daha dingin bir faiz ve enflasyon eğrisi bekliyor gibi görünüyor.

Bu arada Merkez Bankası’nın gelecek yıl her ay Para Politikası Kurulu toplantısı yapacağını yeniden hatırlatalım.


Para Politikası Kurulu 2020 yılında 16 Ocak, 19 Şubat, 19 Mart, 22 Nisan, 21 Mayıs, 25 Haziran, 23 Temmuz, 20 Ağustos, 24 Eylül, 22 Ekim, 19 Kasım ve 19 Aralık tarihlerinde toplanacak.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar